26.

Trong khi đang họp ở Bruxell thương lượng với cơ quan thương mại của EU (Liên minh châu Âu) về cô-ta (quota) cho hàng dệt may của Việt Nam, Vũ được tin Bích Ngọc ở nhà bị tạm giam cùng với một số doanh nhân khác. Giữa mùa băng tuyết đi hết cơ quan này đến cơ quan khác của EU đóng tại Bỉ để đàm phán, mà trong lòng Vũ cứ như có lửa đốt. Là thành viên của đoàn Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Vũ không thể bỏ dở cuộc đàm phán này, hơn nữa Vũ lại là người thông thạo nhất trong đoàn cả về ngôn ngữ cũng như luật lệ, khả năng đàm phán.

- Phải hai ngày nữa may ra mới xong việc ở đây. Anh cố nán lại được không? - Ông trưởng đoàn hỏi Vũ.

- Tôi cố, nhưng tôi lo quá, không hiểu chuyện gì đã xảy ra ở nhà.

- Anh đã nói chuyện được với chị Ngọc chưa?

- Chưa anh ạ, nhà tôi không được mang theo điện thoại cầm tay vào nơi tạm giam. Các em tôi gọi điện cho biết nguyên nhân chính là ngân hàng cổ phần Việt Phát phá sản, giám đốc và mấy người trong hội đồng quản trị bỏ trốn, nhiều con nợ lớn cũng bỏ trốn, gây xôn xao cả thành phố. Dân hoang mang đến ngân hàng đòi rút tiền cứ như đi biểu tình!..

- Thôi chết, ngân hàng làm ăn như thế có khác gì phản quốc!

- Công ty của vợ tôi là một trong những người vay lớn của ngân hàng này. Song tôi nghĩ không thể liệt công ty của nhà tôi vào loại vỡ nợ. Chính vì thế tôi càng không hiểu tại sao vợ tôi lại bị bắt!

- Đàm phán xong ở đây, anh về ngay giúp chị ấy, còn việc đàm phán song phương ở Paris và Berlin, chúng tôi tự lo lấy vậy.

- Xin cảm ơn anh, nhưng ngay sau việc này tôi lại phải đi Mỹ, thăm dò trước cho việc kiện cáo nhau về cá basa. Không biết nhà tôi một mình sẽ chèo chống ra sao.

- Còn anh Quân và chị Bảo Vân, tôi nghĩ hai người này không chịu khoanh tay ngồi yên đâu.

- Vâng, tôi hy vọng như thế. Nhưng chính vì tôi biết tất cả, nên tôi rất lo.

- Như thế là thế nào?

- Không thể có một sơ suất gì về phía công ty Ngọc Vân được anh ạ. Tình hình tài chính của chúng tôi có thể nói là lành mạnh, đây là nguyên tắc hàng đầu của chúng tôi. Lúc nào chúng tôi cũng phải đề phòng từng ly từng tý. Điều này chắc anh không lạ đối với doanh nghiệp tư nhân. Như vậy gần như chắc chắn việc vợ tôi bị bắt là do một ý đồ nào đấy liên quan đến đổ vỡ của ngân hàng cổ phần Việt Phát. Âm mưu gì, ý đồ gì? – Ngồi đây tôi mù tịt!

- Lại một vụ ngân hàng cổ phần Việt Hoa mới chăng? Sự đổ vỡ nối tiếp của các AP-Bank, Ngân hàng Nam Đông, Saigon Exim-Bank..? Hình như tôi chưa thấy một ngân hàng cổ phần nào làm ăn đứng đắn cả! Thế là tại cái gì hả anh?

- Có lẽ tại nhiều thứ lắm! Luật lệ có tốt đến mấy cũng khó lại được! Có nước nào mà người kinh doanh không cần đến ngân hàng? Cái chính vẫn là sự yếu kém của thực thi pháp luật, của bản thân ngành ngân hàng, tệ nạn tham nhũng và không có sự công khai minh bạch trong đời sống kinh tế anh ạ. Kẽ hở cho những kẻ như Tăng Minh Phụng – Phạm Nhật Hồng(*) [(*) Một vụ trọng án kinh tế phức tạp trong những năm 1990.] chui lách là ở đấy…

- Anh nghĩ thế hả anh Vũ?

- ??? – Vũ trợn ngược hai mắt, không hiểu câu hỏi của ông trưởng đoàn.

- Anh có nghĩ rằng đôi khi trong kẻ tử tù có một nửa là danh nhân không? Nhưng mà thôi, chuyển đề tài! – Ông trưởng đoàn không muốn nghĩ tiếp và quyết thay đổi dòng câu chuyện.

- Tôi không hiểu trong chuyện này anh định nói cái gì! – Vũ ngơ ngác.

- Đã bảo là chuyển! Chuyển!

- Thôi được. Chuyển!

- Như vậy đi Mỹ về cá basa anh sẽ cãi thế nào? Bộ Thương mại Mỹ đang vin vào những chuyện đại loại như anh vừa nói để lập luận kinh tế Việt Nam không phải là kinh tế thị trường, còn bao cấp và độc quyền nhà nước... Na ná với những luận điệu họ viện ra để nâng thuế đánh vào nhập khẩu gỗ xây dựng Canada, vào đồ gỗ nội thất Trung Quốc.

- Bắt bẻ nhau thì thiếu gì cách hả anh. Ở đây còn có những nguyên nhân chính trị ngay trong nội bộ Mỹ, có nhiều phe nhóm lợi ích khác nhau lắm anh ạ, nhóm muốn làm ăn với ta, nhóm phá ta...

- Người mua bao giờ cũng là thượng đế, mà thượng đế Mỹ còn muốn làm cha các thượng đế khác. Làm ăn với thằng khoẻ, thằng khổng lồ là bán được nhiều hàng, nhưng lại có những cái mệt riêng của nó, có phải thế không?

- Cả cái thế giới này hình như ai cũng có lý do của mình để không thích Mỹ, nhưng ai cũng cần thị trường Mỹ anh ạ. Sự đời nó oái oăm thế. Mấy năm nay tôi đọc các luật, các hiệp định đến vỡ đầu, dắt nhau đi Mỹ mấy chuyến rồi, học mãi thế nào là lobby, gặp nhóm này họ chê bai nhóm kia để tranh mối, đến bây giờ vẫn cứ như là người lạc vào rừng. Chỉ cần sơ ý một tý là phạm luật như chơi, là rơi vào những điều tai tiếng (scandales) cho báo chí ở Mỹ làm rùm beng chống ta.

- Anh không nhờ được Việt kiều nào hỗ trợ hay tư vấn giúp?

Tôi có một vài người quen, nhưng tìm được người có thể giúp mình trong việc này thì chưa. Anh có thể hình dung như thế này: lobby cho những sản phẩm xuất khẩu khác nhau vào Mỹ là những việc làm khác nhau, liên quan đến các nhóm lợi ích khác nhau. Những gì tôi biết được, hình như chỉ có cộng đồng người Canada và cộng đồng người Hoa sống ở Mỹ là có nhiều điều kiện nhất hỗ trợ cho sản phẩm xuất xứ từ nước mình. Công ty Ngọc Vân phải chi cho các chuyến đi khảo sát của tôi khá nhiều tiền. Mỗi chuyến đi của tôi là mấy nghìn đô, nghĩa là một chuyến đi thừa sức nuôi con tôi học tại đấy một năm! Chưa kể công sức và chất xám mấy năm ròng của riêng tôi. Thú thực với anh, nhà tôi bây giờ lại bị tạm giam, tôi không còn đầu óc nào mà nghĩ đến chuyến đi Mỹ sắp tới nữa... Tôi cố xung trận với các anh ở đây vài hôm nữa rồi về thôi. Muốn bỏ cuộc lắm rồi! Mấy năm nay tôi đau dạ dày vì quá căng thẳng...

- Cố lên, anh Vũ. Vì đất nước này! Anh còn nghĩa vụ đảng viên nữa. Đúng là chúng ta vừa phải chiến đấu ở tiền phương, lại vừa phải chống đỡ những trận đánh tập hậu ở hậu phương!.. Cái mặt trận trong nước khó hơn nhiều!..

- Thú thực với anh, mỗi lần thấy một đơn vị kinh tế đổ vỡ, dù là trong hay ngoài quốc doanh, mỗi lần nghe xảy ra một vụ tham nhũng lớn, tôi phân vân lắm anh ạ. Nơi nào không có đảng viên, không có đảng bộ? Bộ nào, tỉnh nào, huyện nào, cơ quan xí nghiệp nào không có đảng bộ trong sạch vững mạnh? Nơi nào không có đại biểu quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân? Thế mà tham nhũng tiêu cực và biết bao nhiêu sự việc phi pháp khác không hề bớt đi. Trấn được đợt này, ít lâu lại rộ đợt khác, cứ như là chém đầu Phạm Nhan vậy!

- Hay là chính sự chồng chéo trong cơ chế này mới tạo ra được nhiều cái đầu Phạm Nhan như thế?

- Vâng, tôi cũng nghĩ như anh. Luật cứ tiếp tục ra, nhưng tội phạm leo thang ngày càng lên các cấp cao hơn mới chết chứ!

- Những kẻ bị lộ chắc cũng mới chỉ là cái mỏm băng nổi lên của cả tảng băng thôi anh Vũ ạ, va đập vào đâu là tàn phá đấy...

- Qua đàm phán với EU lần này, tôi cảm nhận thấy các điều kiện hội nhập ngày càng khó hơn anh ạ. Bây giờ cạnh tranh với hàng may mặc của Campuchia đã mệt rồi. Sắp tới quota đối với Trung Quốc, Ấn-độ và các nước đang phát triển khác sẽ được bãi bỏ hết vì họ là thành viên WTO, còn trơ khấc lại mỗi mình nước ta! Làm ăn với Mỹ còn khó nữa.

- Càng nghĩ càng lo. Thế mà cứ đứng mãi bên rìa cái chợ thế giới này thì chết đầu nước anh ạ. ...Làm sao biến cái lo này thành cái lo của từng người dân trong nước được hả anh Vũ?..

- Việc đầu tiên là từng ông Bộ trưởng và từng ông đầu tỉnh, ông giám đốc, từng ông bí thư chi bộ và từng đảng viên phải biết lo nỗi lo này anh ạ.

- Tôi cũng hiểu thế, nhưng hình như chuyện này ở nước ta xa vời lắm, hiếm tìm được một ý chí quyết liệt, từ lãnh đạo cao nhất trở xuống... Thú thực với anh tôi có cảm giác Trung Quốc xin vào WTO là do lãnh đạo của họ ý thức dứt khoát được một ý đồ chính trị, lấy ngoài ép trong đẩy mạnh bằng được cải cách. Họ quyết chiếm lĩnh thị trường cả thế giới. Còn ở ta thì hình như chỉ do tình thế bắt buộc, nên chỗ nào cũng một thái độ bất đắc dĩ!.. Anh cứ để ý mà xem, đâu cũng muốn kéo dài bảo hộ. Nhận xét như thế có quá lời không anh Vũ?

- Thú thực với anh, nhiều lúc quẫn quá tôi cứ lướng vướng trong đầu: Dân tộc này đã hy sinh chiến đấu mấy thế hệ mà vẫn chưa đủ thấm để hiểu nổi cái nhục nước nghèo hay sao?

- Mỗi người chúng ta,và đặc biệt là người cầm lái cho con tàu đất nước phải luôn biết tự trọng để trả lời câu hỏi này anh Vũ ạ.

- ...

Đứng trên chiến tuyến xa đất nước vạn dặm, thay mặt cho đất nước giành giật từng xu thuế, cầu cạnh bán từng sản phẩm cho mặt hàng dệt may của đất nước, cuộc chiến trí tuệ căng thẳng là thế mà vẫn không xua tan được nỗi tê tái của hai người về những sự việc đang xảy ra ở hậu phương.

...Bích Ngọc là linh hồn, là ngọn cờ của công ty Ngọc Vân. Ba chìm bẩy nổi Bích Ngọc vẫn cùng các em mình giữ vững được cơ đồ... Nhưng lần này? Bây giờ là tạm giam... Rồi sẽ đi đến đâu nữa. Lại tái diễn một trận cuồng phong mới? Lại tái diễn kịch bản xoá sổ xí nghiệp 23-9, xoá sổ khu trồng bạch đàn Kiên Phong? Từ hai năm nay sức khoẻ của Ngọc giảm sút rõ rệt...

Vũ cảm thấy lửa đang táp vào mặt mình, vào nhà mình...

Khu tạm giam nằm tại một nơi hẻo lánh trong quận 9. Đấy là hai dãy nhà vừa mới xây, thoạt trông, gần giống như một doanh trại rộng, được bao quanh bằng hàng rào dây thép gai, có công an gác hai mươi bốn giờ trên hai mươi bốn giờ. May cho Bích Ngọc, khu tạm giam mới này chưa xong nghiệm thu, còn nguyên mùi vôi vữa, nhờ vậy khá sạch sẽ so với các nơi tạm giam khác. Vì quá mới, nên số người bị tạm giam ở đây còn ít, cũng đỡ phức tạp.

Những người bị tạm giam ở đây được phân loại vào từng khu như: khu tội phạm hình sự, khu tội phạm kinh tế, khu các loại tội phạm xã hội.., có giờ cho phép người nhà đến thăm hàng ngày... Tuy nhiên sự phân loại cũng chỉ là tương đối, bởi vì số bị tạm giam liên quan đến tội phạm hình sự hay tệ nạn xã hội thường khá đông. Bích Ngọc bị tạm giam cùng một buồng với một phụ nữ bị bắt vì tội bán dâm, để tiện việc cho người quản lý. Khi mới vào trại, tai Ngọc rát lên về những lời xì xào, có khi người ta chủ ý nói rất to cho Ngọc nghe thấy:

- Trông gia giáo thế kia mà cũng làm nghề bán hoa à?

- Không biết đây là Tú Bà hay là nàng Kiều nhỉ? Nếu là nàng Kiều thì xuân xanh quá đứng bóng, là má mì thì lại sang trọng quá!..

- ...

Cũng may buồng của Bích Ngọc lúc này chỉ có hai người, Ngọc lại được mang theo đầy đủ màn chiếu đồ dùng cá nhân, nên cũng sống tạm được. Ngọc không bận lòng về những điều bàn tán của những người chung quanh. Ngày đầu Bích Ngọc hầu như không chợp mắt, tính toán, sắp xếp trong đầu từng ly từng tí mọi tình huống, mọi việc phải làm. Quân và Bảo Vân suốt ngày thay nhau đi đi về về bàn bạc với chị để chuẩn bị đối phó với mọi bất trắc. Ngày tiếp theo Ngọc ngồi thiền và thở khí công, với mục đích duy nhất là bắt mình ngủ. Thức dậy, làm vệ sinh cá nhân, đi lại một chút thay tập thể dục, ăn uống xong lại thiền, lại ngủ. Ngọc tự nhủ với mình: Sống chết cũng phải ngủ, ngủ bằng được để có sức chống lại vụ việc đê tiện này. Thật bõ công lao tập thiền... Có lúc Quân và Bảo Vân vào thăm, thấy chị mình đang ngủ rất say, không nỡ đánh thức, chỉ để lại các thứ đem đến và mấy chữ... Sang ngày thứ ba Ngọc ngủ một cách dễ dàng, không chật vật như hôm đầu.

Người gái điếm ở chung với Ngọc có lúc hỏi dò:

- Em thấy hình như chị mắc bịnh ngủ?

- Chị thèm ngủ lắm.

- Chị có thần kinh sắt! Ngủ say, không thở ngắn than dài như em. Ruột gan em cứ như lửa đốt vì ba bà cháu ở nhà.

- Có lẽ tại chị mệt quá.

- Cái nghề ăn đêm của chúng mình nó khổ vậy, có phải thế không chị?

...

Bích Ngọc đã bắt đầu thở đều đều trong giấc ngủ sâu...

Đến ngày thứ tư, cái thèm ngủ không còn nữa. Ngọc bình tĩnh suy xét lại mọi việc đã làm, tính tiếp các việc phải đối phó sắp tới, nhất là sau mỗi khi Quân và Bảo Vân vào thăm và kể cho Bích Ngọc nghe thêm những diễn biến mới. Việc mới nhất là công ty Ngọc Vân phải mở sổ cái cho ban kiểm tra tài chính của Sở đến làm việc tại chỗ, công việc kéo dài hai ngày liền...

Tuy vậy Bích Ngọc vẫn còn chút thời giờ tìm hiểu cô gái ở cùng phòng tạm giam với mình.

- Cả Thành phố này ai mà không biết công ty Ngọc Vân hả chị. Thế mà em cứ tưởng chị là...

- Tưởng là gì cũng được. Tôi đã tự nói về tôi cho cô nghe rồi. Bây giờ cô tự kể về mình đi.

- Em không ngờ, một bà tổng giám đốc một công ty to như chị mà lại rất thông cảm với em...

Khó mà lấy cái khổ của người này so với cái khổ của người khác, nhất là những người đã rơi vào hoàn cảnh mà Victor Hugo đã đặt cho họ cái tên chung: Những người cùng khổ. Nhưng họ có một cái chung bao trùm tất cả: Nỗi khổ của họ không sao nói hết được, dù họ là một cá nhân nào trong đội quân này.

Cô gái này cũng thế, sinh sống ở Củ Chi. Bia liệt sĩ của đài tưởng niệm khu căn cứ địa đạo Củ Chi có tên bố cố ta. Lẽ ra cô ta có một cuộc sống hạnh phúc như muôn vàn gia đình nông dân bình thường khác. Cô có hai con, một trai một gái, đứa lên sáu và đứa lên bốn. Mọi người bảo như thế là có nếp có tẻ, không còn gì bằng. Chồng là người cùng xã, cũng làm ruộng, khoẻ mạnh. Thời buổi bây giờ không có chuyện chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa, vì đã có máy công nông, có bơm nước, có tổ lao động của hợp tác xã... Gia đình cô sống thanh bình, có bát ăn bát để, vì ngoài ruộng khoán còn nhờ vườn cây ăn quả của bố để lại. Cách đây hai năm, đùng một cái, không biết nghe ai xui ngon dỗ ngọt, chồng cô ta đem cầm hết nhà cửa vườn tược, lấy tiền đi đào vàng.

- Đất nước đi con đường đổi mới, gia đình mình đổi đời bằng đào vàng.

- Anh đem tính mạng của cả nhà đi cầm cố đấy!

- Đừng lo, giấy phép anh cầm trong tay rồi, lên Tây Nguyên. Xem đây này...

Đúng là giấy phép của tỉnh hẳn hoi, nhưng là giấy chui, có ngày tháng, ghi rõ tên lô đất, có số giấy phép, có chữ ký thoắng, nhưng không dấu, không đề rõ tên người ký...

Tất cả thành chuyện đã rồi. Vườn ruộng đang dưng thành vườn ruộng của người ta. Nhà cha mẹ để cho đang dưng thành nhà mình xin ở nhờ...

Khoảng chín tháng sau, người chồng gửi từ Kontum về cho vợ 24 triệu đồng, vừa đủ trả lãi và chuộc lại nhà, chưa chuộc lại được vườn và ruộng. Còn dư lại được chút ít cho bốn mẹ con bà cháu cầm cự trong mấy tháng tiếp theo. Ba tháng sau nữa, cô ta nhận được thư của chồng dặn tìm xem trong làng ai bán đất thì ướm trước và đặt cọc ngay, chuẩn bị xây nhà mới...

Thư chồng cầm chưa nóng tay, công an sở tại đã về tận nhà điều tra. Chồng cô ta và hai chủ “bưởng”(*) [(*) Chủ một khu đất thuê được để đào vàng.] khác đã bị giết chết trong một vụ tranh chấp đẫm máu giữa các bưởng. Riêng vụ này xảy ra 6 án mạng, loạn cả một vùng rừng núi... Chất thải xi-a-nuya trong khi đãi vàng làm hỏng nguồn nước cả một vùng. Chuyện này lớn quá, các nhà chức trách địa phương không truy cứu trách nhiệm cho ai được, đành bỏ qua, cũng không báo cáo lên trên...

Đúng một năm sau khi tiêu tán hết cả gia sản vào việc chồng đi đào vàng, cô ta bị xô đẩy vào cuộc đời làm nghề mãi dâm để cứu mẹ và hai con...

- Tôi hoàn toàn hiểu được và thông cảm hoàn cảnh của cô.

- Em khổ lắm chị ơi... – Cô gái gục đầu vào vai Ngọc, nấc lên từng câu đứt quãng, nước mắt lã chã. - Bán thân, bán xác được đồng nào thì thằng ma-cô, thằng bảo kê, mụ chủ chứa giựt mất gần hết!

- Đừng kể nữa! – Ngọc kêu lên, ôm riết cô gái vào lòng, mình cũng khóc lúc nào mà không biết.

- Xin cảm ơn chị. Cuộc đời em coi như là chết rồi. Nhưng còn mẹ em và hai con em... – Người gái điếm nước mắt sướt mướt.

- Cô có quyết tâm thử sức mình một lần không?

- Vô phương, chị ạ! Hoàn toàn vô phương. Nếu em một thân một mình thì em chết quách cho xong. Chết bằng cách nào cũng được...

Bích Ngọc nắm lấy hai tay cô gái điếm:

- Nếu cô quyết tâm thử sức mình, tôi sẽ giúp. Mặc dù bây giờ ngồi đây, tôi chưa biết sẽ có thể giúp cô như thế nào.

Người gái điếm không nói không rằng, chỉ ôm lấy Bích Ngọc, nức nở.

- Đây là địa chỉ của tôi, khi nào ra khỏi trại thì tìm đến tôi, rồi chúng ta sẽ bàn. – Bích Ngọc đưa cho cô gái điếm tấm danh thiếp của mình.

Ngọc đã sống ở đây sang ngày thứ 6.

Máy bay hạ cánh xuống sân bay Tân Sơn Nhất lúc 8 giờ sáng. Bay một mạch suốt đêm từ Paris, Vũ không ngủ được, người mệt bã. Chạm chân xuống đất, Vũ bảo người lái xe đưa mình đến thẳng nơi Ngọc bị tạm giam. Trên đường đi Vũ điện thoại chào bà nội và bố mẹ, mong mọi người thông cảm. Quân và Bảo Vân đã lo xong mọi thủ tục xin phép cho Vũ đi thăm Ngọc... Vũ đi một mình, vì hai người còn bấn lên trăm thứ việc trong cơn sóng gió.

Khi Vũ chạy đến ôm chầm lấy vợ, Vũ ngạc nhiên thấy Ngọc rất bình tĩnh, không một chút lo lắng sợ sệt. Chỉ riêng cảm nhận này đã trút cho Vũ gánh nặng lớn.

Thấy Vũ đến, người phụ nữ cùng phòng tạm giam với Bích Ngọc hỏi thăm mấy câu xã giao rồi bỏ đi ra ngoài cho hai người được tự do. Lúc này Vũ mới dám hôn vợ những cái hôn như hôm hai người lần đầu tiên tỏ tình với nhau... Ba chìm bảy nổi họ đã trải qua kể từ ngày ấy hình như chỉ làm cuồng nhiệt thêm những cái hôn hôm nay... Họ yêu nhau, nhưng cuộc sống lại quá khắt khe với họ, luôn luôn giằng xé họ đi mỗi người mỗi ngả trong trăm công nghìn việc, dìm sâu họ trong muôn vàn lo toan...

- Không ngờ chúng mình lại gặp nhau trong hoàn cảnh như thế này, có phải không anh?

Vũ trả lời vợ bằng những cái hôn.

- Anh gầy quá! Có nhớ em nhiều không?

- Nhớ lắm... Nhớ như thế này!.. – Lại những cái hôn da diết.

- Đau dạ dày có bớt chút nào không anh?

- Em có vẻ hơi béo ra.

- Không phải đâu, chỉ béo mắt thôi anh ạ. Vào đây em tìm cách ngủ bù. Họp hành nhiều thế, chứng đau dạ dày của anh thế nào?

- Phải chung sống với sự hành hạ của nó thôi em ạ, ngày và đêm...

- Tuần trước em căng thẳng quá! Trông mắt anh thâm quầng và trũng lại!

- Anh lo cho nội và ba má lại bị xúc động về việc em bị tạm giam thế này.

- Ba má vốn dĩ như thế, nhưng nội bình tĩnh lắm anh ạ. Không thấy nội bối rối gì cả. Nhưng lần đầu tiên em được nghe nội chửi độc!

- Thế là nội cũng bị xúc động mạnh đấy. Nội chửi thế nào?

- Bảo Vân đọc cho nội nghe xong bài báo của Thắng, nội bảo đưa tờ báo cho nội coi. Ngắm nghía bài báo một lúc rồi nội chửi: “Quân chó má, Cứ đợi đấy, mày sẽ bị trời chu đất diệt!” Thế là nội xé tờ báo quăng xuống đất. Nhưng nội yếu nhiều rồi, xé tờ báo không đứt.

- Đúng ra không nên để nội biết chuyện này. Sức khoẻ nội hồi này kém lắm.

- Em lo cho nội lắm. Bận gì thì bận, ngày nào em cũng tìm cách nói chuyện với nội vài ba câu. Lúc nào cũng cảm thấy cái ngày không được nói chuyện với nội nữa đang tới gần... Bị tạm giam ở đây, em đành chịu. Chúng nó ác quá, ba đứng ra xin bảo lãnh để em khỏi bị tạm giam cũng không được.

- Họ có giải thích tại sao không em?

- Họ nói có nhiều con nợ bỏ trốn, họ đang phải truy nã, họ không muốn đẻ số thêm nữa việc truy nã. Nhưng báo chí lại đưa tin công ty chúng ta vỡ nợ, đại gia Bích ngọc có biểu hiện bỏ trốn nên đã bị tạm giam. Cách đưa tin cứ như là một sự kiện động trời của Thành phố. Em có cảm tưởng mục đích của việc tạm giam là để có tin đăng báo.

- Biết thế nào được em, có khi từ tạm giam đến giam thật chỉ là một bước chân. Thằng Thắng muốn đánh bọn mình đến cùng đấy.

- Bác Tám Việt gọi điện thoại hỏi thăm công ty. Bảo Vân hỏi sao bác biết, bác nói đọc bài báo của Thắng và các tin nói em bị tạm giam. Chú Lê Hải, chú Nghĩa, chị Yến cũng gọi điện vào. Cánh ngoài Bắc lo cho chúng mình lắm.

- Tiếng lành đồn xa, tiếng dữ đồn xa. – Vũ rất nóng ruột muốn biết mọi chuyện.

- ...

Thực ra ngân hàng Việt Phát lâm vào tình trạng vỡ nợ từ hai năm nay. Nghĩa là lúc Thắng đưa Tuyến cò lên máy bay trốn về Mỹ, cán cân vãng lai của ngân hàng này lâu nay âm triền miên, từng tháng, từng quý, rồi cả năm... Những người làm sổ sách được tổng giám đốc ra lệnh múa may các con số để che mắt các nhà chức trách. Còn những người điều hành trực tiếp thì đem mọi thủ đoạn lấy khoản nọ đập khoản kia, sẵn sàng chấp nhận những khoản “cưa đôi” gần như bất kỳ giá nào cho mọi sự nhập nhằng, miễn là duy trì được bộ mặt của ngân hàng được ngày nào hay ngày ấy. Có ngày họ ký vay nóng của đám rửa tiền đến cả tỷ đồng, nhưng thực chất chỉ lĩnh được vài trăm triệu để có tiền mặt trấn an tinh thần những người đến rút tiền và duy trì sự hoạt động có vẻ là bình thường của ngân hàng. Sống bằng việc chấp nhận những khoản “cưa đôi” như thế hơn một năm ròng, người hiểu nghề có thể dễ dàng hình dung số nợ của ngân hàng Việt Phát lớn như thế nào... cho đến khi ba bốn tháng liền nhân viên ngân hàng này không có lương, người đến rút tiền biến thành các nhóm biểu tình trong Thành phố...

Nhiều người về hưu - công nhân viên chức có, cựu chiến binh có, số thương binh cũng không ít.., cứ như là trong một đêm mất trắng toàn bộ số tiền dành dụm dự trù cho cuộc sống cuối đời của mình. Nhiều người buôn bán, doanh nghiệp tư nhân các loại... bỗng nhiên phá sản theo...

Khi cuỗm xong được những gì còn lại và bỏ trốn ra nước ngoài, những người điều hành chủ chốt của ngân hàng để lại mảnh giấy cáo lỗi và tự ý thông báo ngân hàng Việt Phát đã phá sản. Một số con nợ lớn đồng loã cũng bỏ trốn theo để vỗ nợ. Có tên đã chạy sang Nga, sang Đức trước cả mấy tháng nay rồi. Phải chờ mãi đến khi cái tờ giấy cáo lỗi nói trên bị giới báo chí phanh phui ra, các nhà chức trách mới biết. Nhưng câu chuyện trở thành vụ nổ lớn khi tiến sĩ tổng giám đốc Đoàn Danh Thắng nhúng tay vào, bằng bài báo náo động trời đất.

Dân tình làm sao biết được những thủ đoạn của Việt Phát. Dân tình oán thoán các nhà chức trách.

Dân tình phẫn nộ. Cả Thành phố xao xuyến...

- Câu chuyện bùng nổ sau bài báo của Thắng anh ạ. Hắn viết cứ như là chính hắn là người phát hiện ra vụ lừa đảo của ngân hàng Việt Phát!

Bích Ngọc mở túi vải con đựng một ít tiền nong và ít giấy tờ khác, lấy ra một tờ báo đưa cho Vũ:

- Anh đọc bài này đi.

Trong khi nhìn Vũ đọc báo, Bích Ngọc xót xa thấy Vũ xanh mướt, mặt tọp hẳn so với hôm đi...

Đọc xong bài báo “Một khi chuyên chính vô sản bị buông lỏng”, tác giả là tiến sĩ tổng giám đốc Đoàn Danh Thắng, Vũ nói:

- Anh đem tờ báo này về cho vào lưu trữ ở nhà.

- Tuỳ anh, em đã lưu một bản ở nhà rồi, cả mấy tờ báo đăng tin em bị tạm giam nữa.

- Nếu anh nhớ không nhầm, chính anh gặp thằng Thắng đưa Tuyến cò về nước, từ phòng VIP tiễn lên tận máy bay hẳn hoi. Anh đã nói chuyện với Thắng một lúc. Hôm đó là chuyến anh đi Mỹ lần đầu tiên về việc Mỹ doạ kiện ta vụ cá basa. Chuyện cách đây khoảng hai năm rồi. Nhưng bài báo này lại đổ tiệt cho Tuyến cò là chủ mưu làm Việt Phát phá sản, với sự tiếp tay của những người điều hành. Em hiểu thế nào?

- Lần ấy trên máy bay anh có bắt chuyện được với Tuyến cò không?

- Rất tiếc là không, vì không quen nhau, lại ngồi cách xa nhau nữa.

- Tuyến cò hồi đó có thể cuỗm được một số tiền của những người nào đấy, em không loại trừ. Anh còn nhớ việc Thắng dẫn Tuyến cò đến trụ sở công ty chúng mình, thò ra cái bản thảo thư vay tiền của Thủ tướng để gạ chúng mình tham gia phi vụ này không?

- Nhớ. Chúng mình không ngu như nó nghĩ. Nhưng chuyện này đã quá hai năm rồi.

- Bây giờ Việt Phát vỡ nợ tới hơn một nghìn tỷ đồng anh ạ, toàn những vụ việc sau khi Tuyến cò đã trở về Mỹ. Thật khó mà tin có bàn tay Tuyến cò trong vụ đổ bể này, trừ phi nó có tài điều khiển Việt Phát từ xa!

- Trong bài báo này có câu – Vũ đọc to cho vợ nghe: “...Phải bắt bằng hết những con nợ lớn, đòi bằng được mọi tài sản trả lại cho nhân dân. Đấy là nhiệm vụ chuyên chính hàng đầu Nhà nước phải làm ngay trong vụ việc này!” Anh đọc thế em nghe có rợn tóc gáy không?..

- Em đã đọc đi đọc lại mấy lần.

- Tình hình nợ nần của công ty Ngọc Vân hiện nay thế nào hả em?

- Nợ còn nhiều. Làm ăn thì chẳng bao giờ hết nợ. Đến nay vẫn chưa thanh toán hết các khoản nợ phát sinh từ vụ Kiên Phong và việc giải thể xí nghiệp 23-9 Thới Trạch anh ạ. Kéo cày trả nợ ba năm chưa xong, như các cụ ngày xưa vẫn nói... Nhưng cái chính là nhà máy sản xuất linh kiện xe máy và xe hơi 23-9 Nam Lái Thiêu bây giờ đang mở rộng quy mô sản xuất cho mặt hàng mới. Vốn ném vào đấy bao nhiêu cũng không vừa. Không làm thế không địch lại được hàng nhập lậu từ Trung Quốc. Song tất cả những khoản lớn này không liên quan đến Việt Phát. Thực ra nếu được vay tại các ngân hàng thương mại quốc doanh thì em cũng không bao giờ muốn đụng tay đến Việt Phát vay một xu! Cực chẳng đã thôi! Thắng dò la ở đâu được mọi khoản vay nợ của Ngọc Vân rồi tương hết lên báo.

- Tổng nợ của Ngọc Vân đối với riêng Việt Phát có nhiều không em?

- Gần 15 tỷ đồng cả gốc lẫn lãi tính đến hết năm nay, nghĩa là còn 4 tuần nữa. Chủ yếu đưa vào kinh doanh cá basa bên An Giang. Mặt hàng này đang chạy, nên em không lo. Các kỳ trả lãi em đều thanh toán đúng hạn không sai lấy một ngày.

- Bao giờ phải trả hết cả gốc lẫn lãi?

- Theo hợp đồng thì còn 6 tháng nữa, cụ thể là đến ngày 29 tháng sáu sang năm mới phải trả hết toàn bộ gốc và lãi.

- Nếu thế chuyện này mất dạy quá! Chúng mình có vỗ nợ hay phá sản đâu mà lại bị tạm giam?

- Tụi em ở nhà đã làm đơn khiếu nại, đồng thời đã thuê luật sư đi kiện rồi. Đúng là bọn này mượn bão bẻ măng.

- Lại vẫn cái chuyện thằng Thắng muốn đánh chúng mình. Vì sao nó thù chúng mình dai thế nhỉ? Em đoán thế nào?

Bích Ngọc bóc xong quả quýt, đưa cho chồng:

- Anh ăn đi, quýt ngọt, không chua đâu mà sợ. Em nghi rằng câu chuyện còn nghiêm trọng hơn thế.

- Đánh chúng ta, bắt bớ một số nhà kinh doanh khác, làm rùm beng vấn đề... Thắng tung hoả mù chăng?... Có lẽ em có lý.

- Nhân chuyện Việt Phát đổ, em nghi Thắng muốn rửa tay chạy tội.

- Có bằng chứng gì không?

- Bằng chứng chúng mình làm sao có được. May ra công an kinh tế có thể có. Nhưng em chú ý đến một câu Thắng viết trong bài báo. – Bích Ngọc cầm lấy tờ báo trong tay Vũ, chỉ vào chỗ đã thuộc rồi đọc to: - ... “...Từ lâu tôi đã lên tiếng cảnh báo những hoạt động đầy nghi vấn của Việt kiều Hoàng Văn Tuyến, tức Tuyến cò. Tiếc thay lời cảnh báo rơi vào các tai điếc...”. Anh xem, câu này dứt khoát phải có dụng ý gì. Trong trang sau đăng các hồ sơ về vụ phá sản này, em thấy có bản chụp bức thư của Trung tâm Bình Tiến tố cáo Tuyến cò quỵt nợ, ngày tháng của bức thư cách đây cũng gần hai năm rồi... Cả Thành phố này ai mà không biết những phi vụ mờ ám của Tuyến cò cùng làm với Thắng? Anh cứ nhớ lại những lời đồn đại về Tuyến cò cách đây vài năm mà xem, nhớ lại nhận xét của chú Năm Thịnh nhà mình về thằng cha bạc bịp này. Rất đểu là thằng Thắng đưa lên báo một danh sách dài những con nợ lớn của Việt Phát, trong đó có công ty của chúng ta, trộn nháo nhào những người làm ăn đứng đắn, những kẻ lừa đảo, những kẻ đã bỏ trốn ra nước ngoài. Dàn dựng rất có bài bản...

- Nếu thế câu chuyện chỉ còn tuỳ thuộc vào sự nghiêm minh của pháp luật thôi.

- Anh ơi năm sáu năm trước đây Năm Cam bị bắt rồi mà còn được thả. Người ta đồn rằng từ trại cải tạo hình như Năm Cam được chuyển sang diện tạm giam rồi được thả hẳn, mãi gần đây mới bị bắt lại. Như thế anh vẫn tin tưởng vào sự nghiêm minh của pháp luật chứ?

Vũ suy nghĩ một lúc:

- Phải chờ xem. Nhưng hy vọng việc bắt lại Năm Cam có nghĩa là pháp luật kỳ này sẽ ra tay quyết liệt.

- Em xem báo chí tường thuật việc bắt lại băng nhóm Năm Cam cứ như là đang đọc các truyện bố trí đặc công đi bắt giặc thời chiến trong vùng địch hậu có chết không chứ! Chứng tỏ bọn này đã lũng đoạn trật tự và an ninh xã hội đến mức quá xá.

- Cũng có nghĩa là bộ máy quản lý hỏng đến mức quá xá!

- Câu chuyện là thế đấy.

- Anh tạm hoãn đi Mỹ, để ở nhà cùng với các em lo xong việc này nhé?

- Không được anh ạ, Một là anh không được thất hứa với Hiệp hội Thuỷ sản, vì công ty của chúng ta là một trong những thành viên sáng lập Hiệp hội này, anh lại là người đàm phán chủ lực của Hiệp hội. Bộ Thuỷ sản cũng có thư yêu cầu công ty Ngọc Vân hỗ trợ tích cực. Hai là để tự cứu mình, anh phải làm tốt chuyến đi đàm phán này.

- Anh cứ phải làm mãi cái việc ăn cơm nhà vác ngà voi thế này hả em? Riêng cái đoạn túm được mấy chuyên gia Mỹ và Pháp về làm việc cho nuôi cá basa ở An Giang hai năm qua đã làm anh hết hơi rồi!

- Em biết là anh tức thì nói thế thôi. Nhờ cái việc ăn cơm nhà vác ngà voi cho ngành dệt và cho Hiệp hội Thủy sản công ty Ngọc Vân mới được hai hiệp hội này bảo vệ và mới tồn tại được đến hôm nay đấy anh ạ. Thế mà em vẫn còn phải bị tạm giam như thế này.

- Nghĩa là cái thằng lịch sử đã trao cho anh sứ mệnh này, không trốn được, có phải không?

- Nếu vu oan giá hoạ cho cái thằng lịch sử mà anh đỡ tức thì cũng được.

- Ở nhà một mình, em và vợ chồng Quân có lo được mọi chuyện không?

- Hôm nào anh phải đi?

- Theo lịch là thứ năm tới. Nghĩa là anh còn ở nhà được bốn hôm nữa. Ngồi đây nói chuyện bất tiện quá, để anh thử hỏi xem có được phép ra ngoài cho thoải mái không.

Vũ và Ngọc kéo nhau đến người trực ban của trại. Sau một hồi thương lượng khẩn khoản với lý do Vũ vừa đi châu Âu về, có những việc của công ty cần bàn gấp, trực ban đồng ý để cho Bích Ngọc được ra ngoài một giờ, với điều kiện Vũ phải để lại hộ chiếu của mình. Vũ cảm ơn bằng cái lót tay người trực ban hai tờ giấy bạc năm mươi nghìn.

Bước ra khỏi khu tạm giam có mấy bước chân Bích Ngọc đã thốt lên:

- Đúng là nhất nhật tại tù thiên thu tại ngoại! Em cứ tưởng là mình lúc này đang đi trên miền đất xa lạ nào!

Vợ chồng Vũ ngó nghiêng một lúc rồi chọn cho mình cái quán giải khát gần nhất:

- Lần đầu tiên trong đời hai ta được ngồi uống nước âm thầm trong quán với nhau thế này, có phải không em?

- Vâng. Em hy vọng sẽ làm được một việc gì đó bất ngờ trước khi anh đi Mỹ, nhưng em chưa nói vội. – Bích Ngọc nói luôn vào công việc.

- Anh chờ.

- Bây giờ anh phải giúp em làm một việc rất khó. Em đếm từng giờ đợi anh về.

- Em nói đi.

- Ngay chiều nay anh đi An Giang hộ em, nhờ phân hội cá basa bên ấy chuẩn bị cho em vay nóng 15 tỷ. Công ty mình xuất xong hai chuyến cá basa trong hai tháng tới sẽ thanh toán lại ngay. Anh đích thân đi mới được, nên em nán chờ anh về mới nói với anh việc này.

- Anh sẽ cố.

- Tiền phải sẵn sàng, khi nào cần là có ngay, nếu không thì hỏng việc anh ạ.

- Anh hiểu.

- Chúng ta đã giúp họ nhiều, em hy vọng bây giờ họ sẽ giúp chúng ta. Nói rõ đầu đuôi việc em bị tạm giam cho họ nghe. Cùng hội cùng thuyền với nhau, em hy vọng họ không bỏ rơi chúng ta lúc này.

- Em chuẩn bị cho tình huống xấu nhất?

- Phải như vậy anh ạ. Anh hứa đi ngay chiều nay chứ? Lẽ ra em phải bắt anh nghỉ ở nhà một hai tuần cho lại sức... – Bích Ngọc ôm xiết lấy chồng, chỉ muốn khóc.

- Đừng lo cho anh...

Vợ chồng Vũ không để ý đến mấy người chung quanh đang ngơ ngác nhìn họ...

Cuối cùng thì hai vợ chồng Vũ vẫn có chút thời giờ tâm sự với nhau về cuộc sống gia đình. Đã mấy lần Ngọc giục Vũ về nhà nghỉ lấy sức, để chiều nay còn phải đi An Giang. Nhưng thấy đồng hồ còn giờ, Vũ cứ luấn quấn mãi không nỡ ra về.

- Em ạ, nếu không vào trại tạm giam thế này, có lẽ vợ chồng mình kẻ trên trời, người dưới đất, không có thời giờ tâm sự với nhau lấy một phút!

- Nhiều lúc em nhớ anh vô cùng, đành cắn răng chịu. Đôi khi em tự an ủi một cách nực cười, nhưng biết sao bây giờ...

- Em tự an ủi thế nào?

- Em nghĩ dù sao chúng mình rất may là còn có Đức. Vợ chồng Quân còn khổ hơn chúng ta, bận tối tăm mặt mũi đến nỗi tịt cả đẻ!

- Ngọc ơi là Ngọc! – Cả hai cùng bật cười.

- Đức bây giờ là con chung của bốn anh chị em chúng mình, nên vợ chồng Quân cũng đỡ buồn.

- Mọi việc dạy dỗ Đức hầu như anh đành khoán trắng cho em và vợ chồng Quân. Phương pháp sư phạm của Quân khá lắm, thầy giáo số một và toàn diện của Đức đấy em ạ.

- Em cũng nghĩ thế. Có một tin rất vui, em chắc anh biết rồi: Đại học New Jersy có fax về báo cho chúng ta là họ đã nhận Đức nhập học. Con thi Toefl(*) [(*) Test of English as foreign Language: Thi kiểm tra ngoại ngữ Anh.] và thi nhập học với điểm khá cao. Xét xong các hồ sơ và làm một số tests(**) [(**) Những bài kiểm tra học lực.] , họ đồng ý cho con vào thẳng học kỳ 3, nghĩa là tiết kiệm được một năm!

- Anh biết, Đức gọi điện thoại khoe với anh lúc anh vừa mới đến Bruxell. Con cho biết các tests con làm tốt, gây ấn tượng với các thầy chấm bài. Nhà trường hứa giảm ngay 3/4 học phí cho hai học kỳ đầu tiên, nếu kết quả học tốt có thể được miễn hoàn toàn học phí cho các học kỳ tiếp theo.

- Trước hết đấy là công lao của Quân về tiếng Anh và về toán.

- Con đã tính toán là mỗi năm chỉ xin bố mẹ nhiều nhất là năm nghìn đô, nếu thiếu con sẽ kiếm thêm việc làm ngay trong trường để bù vào. Nhưng hình như con chưa biết em bị tạm giam.

- Cả nhà không ai muốn để Đức biết chuyện này. Anh cũng nên thu xếp đi Mỹ sớm để kết hợp gặp con, cố khuyên con ý chí tự lập.

- Chúng mình quá hiếm thời giờ riêng cho nhau, có phải thế không em?

- Em cứ nhớ mãi hôm trao chiếc gậy thần cho chúng mình, nội dặn thế hệ bố mẹ chúng mình đã xả thân cứu nước, đến lượt thế hệ chúng mình phải lập nghiệp xây dựng đất nước. Nội giao cho cháu chắt của nội nhiệm vụ nặng nề quá!

- Anh thực không hiểu vì sao nội có thể hun đúc cho chúng ta một ý chí như vậy!

- Tại nội yêu nước hay là tại máu làm giàu bẩm sinh của nội hả anh Vũ? Chẳng lẽ nói với đồng chí Vũ là tại dòng dõi của nội thì nghe nó phi chính trị quá!.. – Ngọc vừa hỏi vừa cười.

- Em đố anh đấy à?

- Không, em hỏi thực đấy.

- Là em, em tự trả lời thế nào? Anh cũng hỏi nghiêm túc đấy. – Vũ không muốn thua vợ mình.

- Em trả lời: Tại vì nội là nội của chúng ta!

- Thế thì anh chịu, không bắt bẻ vào đâu được! Nhiều lúc anh cứ tưởng nội là nhà tiên tri của chúng mình. Từ những ngày làm sữa chua bỏ cho các nhà hàng...

- Em nghĩ nếu không có sự dạy bảo của nội, có lẽ bốn anh chị em chúng mình đã lao vào đường mòn. Đại thể là nhờ ba má dựa vào thân quen tìm một chỗ nào đó trong biên chế, tháng tháng ba cọc ba đồng, tuần tự vi tiến...

- Đúng là nội đã chuẩn bị hành trang cho chúng ta bước vào con đường này.

- Cứ nghĩ đến nội là em hết nao núng.

- Thú thực có lúc anh đau dạ dày mệt quá gục xuống bàn, lòng tự hỏi: Mình cố gắng đến kiệt sức thế này vì lẽ gì? Chúng mình đâu có đói? Chúng mình đâu có thiếu thốn? Ai được hưởng những thành quả của chúng mình?.. Làm ăn mà nhiều lúc cứ như là đi ăn xin, kẻ làm người phá

- Em tặng anh danh hiệu “nhà tư bản đỏ”, được không anh? Vì anh là đảng viên?

- Nếu thế em phải sang tên công ty cho anh!

- Em cho anh tất đấy!

- Anh chẳng là nhà gì cả Bích Ngọc ạ. Anh yêu nước mình và muốn thử ý chí tự do của mình. Trước đây anh xin vào Đảng vì những hoài bão anh mơ ước. Bây giờ anh nghĩ khác.

- Bây giờ anh như thế nào?

- Thực tế hơn, lì lợm hơn.

- Anh không định xin ra khỏi Đảng chứ? – Nét mặt Bích Ngọc đầy lo âu.

- Bây giờ thì chưa!

- Không hay là chưa?

- Em hiểu thế nào cũng được.

Bích Ngọc ôm riết lấy chồng mình, một lúc sau mới nói:

- Nhà nước của anh đã đưa anh ra khỏi biên chế. Rồi sẽ có ngày Đảng của anh khai trừ nốt anh nếu anh còn là anh.

- Em nghĩ đến mức vầy à?

- Em còn đủ tỉnh táo để biết điều hơn lẽ thiệt. Song em vẫn có quá nhiều lý do phải tự hỏi mình: Nếu cái thiện nhưng bất cập và cái ác cứ lặp đi lặp lại hoài, cuối cùng cái thiện trong xã hội này sẽ còn lại bao nhiêu?

- Em lo lắng cho các đơn vị kinh doanh của chúng ta?

- Còn hơn thế anh ạ. Ba lần bị đánh phá tan hoang chứ không phải một lần! Em xót xa cho mình và cho đất nước! Đảng viên như anh muốn gọi đấy là phản ứng giai cấp cho đúng quan điểm lập trường của Đảng anh thì cứ việc!

- Ôi Ngọc! – Vũ ôm riết lấy vợ mình. - ...Anh hiểu, anh hiểu. Bình tĩnh lại đi em! Bình tĩnh lại đi!.. Nói như em thì bọn Đoàn Danh Thắng đại diện cho giai cấp nào mà đánh chúng ta như vậy? Kim Hồng vợ Thắng bây giờ là đại gia về đất đai ngang ngửa với “Thắng bình vôi”, Chín Tạ thì hai ba biệt thự rồi còn bao nhiêu đất đai khác nữa, Bạch Liên là trùm buôn lậu.., bọn chúng thuộc giai cấp nào?

- Bọn chúng đều là đảng viên của Đảng anh đấy! Nói thực cho em biết đi, vì sao đến nước này mà anh vẫn còn trung thành với Đảng của mình?

Vũ giật nảy người, không thể ngờ được vợ mình đã bị dằn vặt tới mức như vậy. Cân nhắc một lúc, Vũ mới trả lời được:

- Em còn nhớ em đã hỏi anh câu này bao nhiêu lần rồi không?

- Em không quên lần nào cả anh ạ.

Vũ chần chừ:

- Em vẫn chưa tin câu trả lời của anh?

- Hôm nay khác anh ạ. Em muốn biết câu trả lời của anh khi em bị tạm giam như thế này.

- Trời ơi, Ngọc...

- Em xin anh đấy!

- Anh... Anh chỉ muốn chứng minh rằng trong Đảng của anh không phải chỉ có Đoàn Danh Thắng, mà còn có Huỳnh Thái Vũ nữa.

- Anh phải luôn luôn so mình với thằng Thắng à? – Bích Ngọc nói lại ngay, có phần gay gắt.

- Không! Không bao giờ!

- Thế anh chứng minh như vậy để làm gì?

- Quan trọng hơn nhiều là để chứng minh với nhân dân là Đảng còn có những đảng viên khác, Đảng phải đi tiếp con đường đổi mới!

- Có làm được không anh? – Giọng của Bích Ngọc có phần dịu lại.

- Đảng phải lột xác ra khỏi quá khứ vinh quang của mình để đi tiếp con đường phụng sự dân tộc em ạ! Bắt buộc phải như thế.

- Em hiểu, nhưng anh có gan được như nội của chúng ta không?

- Anh sẽ cố... Chắc chắn anh không đơn độc...

- Nghĩa là trước sau anh vẫn cố bảo vệ Đảng của anh đến cùng?

- Anh chấp nhận tất cả.

- Vì anh không có sự lựa chọn nào khác?

Vũ ngắc ngứ. Vì đã bao nhiêu lần Vũ phải đánh vật với sự lựa chọn của mình, có những lúc hưu chiến, song trong thâm tâm Vũ thừa nhận hình như đến giờ vẫn chưa phân thắng bại.

- Anh nói đi chứ! – Bích Ngọc giục.

- Vì danh dự họ Huỳnh!.. Nghĩ kỹ hơn, có lẽ là vì danh dự của dân tộc ta, em ạ. Và...

- Còn vì gì nữa?

- Và... vì anh là anh!.. Vì anh không muốn đánh mất chính mình!..

- Ôi, thế thì em càng lo!

Câu chuyện chìm sâu vào tâm tư của bao điều day dứt. Vũ ôm chặt lấy hai bàn tay vợ trong lòng bàn tay mình.

- ...Nói ra được như thế, em can đảm hơn anh nghĩ nhiều lắm Ngọc ạ!

- Em đã trải qua những giây phút ngã lòng anh ạ. Nhiều lúc em muốn đá tung tất cả những gì chúng mình đã làm nên cho hả giận. Nhất là cái hôm trên đường vào nằm tại trại tạm giam này... Uất ức vô cùng, mung lung vô cùng anh ạ. Nhà thơ Phùng Quán cố vịn câu thơ mà đứng dậy. Còn em? Em vịn vào cái gì? Lung mung lắm anh ạ. Chỉ còn cây gậy thần của nội! Em chỉ không muốn nội phải tủi hổ vì chúng ta! Đêm hôm đầu tại trai tạm giam này em nghĩ đi nghĩ lại mãi câu nói của nội tại cuộc họp mặt với công nhân hôm làm lễ khai tử xí nghiệp 23-9!

- Có lẽ tất cả bốn anh em ta không ai tưởng tượng được nội của chúng ta như thế trong cái ngày đen tối ấy có phải không em?

- Đúng thế, anh ạ. Những đêm ở đây em nhắc đi nhắc lại cho mình không biết bao nhiêu lần câu nói của nội: “...Các bác, các cháu ạ, chẳng ai tự dưng đem búa đập vỡ nồi cơm của mình... Nhưng đã đến nông nỗi này thì cùng nhau cắn răng lại! Hãy cắn răng lại ráng chịu!...”

- Hôm khai trương xí nghiệp này, chính nội đã thề với công nhân: Sống cùng sống, chết cùng chết với xí nghiệp! Em nhớ chứ?

- Em nhớ. Hôm đập xí nghiệp, nội thề: Chừng nào còn đi trên hai chân của mình, thì họ Huỳnh này cam kết không bỏ rơi một ai gắn bó với xí nghiệp của chúng ta...

- Hôm ấy bao nhiêu người đã khóc vì câu nói ấy của nội em ạ... Anh không thể tưởng tượng nổi... Dày dạn như ông Tư Cương cũng rơm rớm nước mắt... Lúc này mới đo được lòng người trong xí nghiệp mình...

- Nhiều lúc em cứ nghĩ đấy là nội ra lệnh cho chúng ta anh ạ!..

- Đúng là hôm ấy nội ra lệnh cho chúng mình thật. Anh cũng nghĩ thế.

- Anh Vũ ạ, ngay bây giờ trong tay chúng ta vẫn còn nhiều sự lựa chọn khác. Dẹp hết mọi công việc kinh doanh đi chúng ta cũng không chết đói đâu mà lo. Nếu cần, thu hết vốn liếng đi mua mấy cái nhà cho thuê. Tiền cho thuê nhà đủ để cả nhà mình ăn tiêu nhảy múa thoả thích năm này qua năm khác, càng không phải vào trại tạm giam như thế này...

- Anh hiểu! Tất cả chỉ vì anh chị em chúng ta không thể làm cho nội của chúng ta thất hứa, chúng ta không thể bỏ rơi cuộc sống của hàng nghìn người khác? Có phải thế không em?

- Dứt khoát là như thế! Nhưng một khi tình thế bắt buộc, em sẽ lựa chọn như vậy đấy. Lúc ấy anh cũng sẽ không cản được em đâu!.. – Bích Ngọc vân vê cổ áo của chồng, âu yếm vuốt ve khuôn mặt xanh xao của chồng rồi nói tiếp - ...Nhân nói chuyện này, cái Thi bạn em tuần trước khoe vừa bán cái nhà của bố được nhà nước hoá giá. Nó được bố chia cho hai nghìn cây vàng. Nó bảo em: Vợ chồng con cái tao bây giờ ngồi hưởng lộc các cụ để lại thôi, không ngu đần trâu bò như vợ chồng anh chị em nhà mày!

- Trời ơi, nhà của tướng Văn Lâm mà như thế, nhà của nội chúng mình sẽ là bao nhiêu? Một vạn cây? Hai vạn cây chắc?..

- Đất nước mình vẫn bèo bọt thân phận nước nghèo, nhưng đất đai thì đắt hơn vàng mà anh!

- Lẽ ra làm giàu một đồng thì được xã hội tôn vinh một đồng,.. làm giàu hai đồng thì được xã hội tôn vinh hai đồng... Được như thế thì ai cũng dám mạo hiểm, bớt được tham nhũng, bớt được đầu cơ vào đất đai, kinh tế cả nước này chẳng mấy lúc sẽ quật lên nhanh chóng...

- Đằng này cái gì cũng phải giấu giấu diếm diếm như mèo giấu cứt có phải thế không anh?! Em xin lỗi...

- Đừng bực dọc nữa Ngọc! Tham gia đàm phán với EU(*) [(*) Liên minh châu Âu.] anh càng thấy mỗi sản phẩm người sản xuất của EU đưa ra thị trường thế giới đều có nhà nước hậu thuẫn đằng sau. Đổi lại, mỗi đồng bạc kiếm ra phải khai xuất xứ và chịu thuế... Vì thế công khai minh bạch là bắt buộc, em ạ. Anh cứ ước ao đến bao giờ nước mình làm được như vậy!

- Nghĩa là anh ước ao quốc doanh chết hết có phải không?

- Sao em độc mồm thế? – Vũ cười và thụi cho Bích Ngọc một quả tống yêu vào má.

- Đành là quốc doanh hay không quốc doanh khối anh chết. Nhưng công khai minh bạch như thế quốc doanh chết đầu nước!

- Em ạ, đất nước mình không thể nói là nghèo, dân mình không thể nói là ngu lười, nhưng sao nước mình vẫn nghèo lâu thế, lạc hậu lâu thế! Đối mặt với nước ngoài mới thấy rõ hơn cái nhục nước nghèo của mình! Mấy anh bạn trong EU đàm phán với anh khi giải lao nói vui: “...Đừng xin quy chế nước chậm phát triển làm gì! Đúng ra với tiềm năng và sức năng động như thế, phải xếp Việt Nam các anh vào loại nước không chịu phát triển!” Anh nghe mà tê tái cả người...

- Làm sao người dân nước mình sớm có được những thế hệ rửa được cái nhục nước nghèo này anh hả!

- Phơi phới được mấy năm đến 1995, từ cuối 1996 đến giờ chậm hẳn lại...

- Cứ hai bước tiến một bước lùi, trong khi đó thiên hạ vắt chân lên cổ chạy! Em chỉ lo kéo dài mãi thế này ta sẽ ngày một tụt hậu xa hơn.

- Cứ mỗi lần anh đi xa về là một lần xót xa...

-Tạp chí Kinh tế Viễn Đông(*) [(*) (Far Eastern Economic Review)] đã gọi Việt Nam là thành viên của NATO?(**) [(**) Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương.] rồi đấy anh ạ.

- Thế là thế nào?

- Là: No Action, Talk Only!(***) [(***) Không hành động, chỉ nói thôi!]

Vũ bật cười:

- Họ giỏi hài hước.

- Em nghĩ lúc này dân tộc mình cần được một Chí phèo mới của Nam Cao đấm toạc mặt, đá nát mông để thức tỉnh lòng tự trọng.

- Ôi Ngọc! Nhưng sao lại là Chí Phèo?..

- Chí Phèo không có gì để mất, cả đến mạng sống của mình Chí Phèo cũng chẳng thiết.., nên mới dám làm cái việc tày đình này.

- Rồi sao nữa?

- Rồi sao nữa à? Để em nghĩ một chút... Bị đấm, bị đá, dân tộc mình thức dậy, nhìn thấy Chí Phèo trước mặt... – Bích Ngọc vừa nói, vừa làm điệu bộ khua tay đấm, đá: - ...Bàng hoàng từ trong giấc ngủ bước ra, chắc dân tộc mình sẽ chỉ tay vào mặt Chí Phèo rồi quát lên: Ai đây? Ngươi là ai mà lại dám đá ta, đấm vào mặt ta?.. Anh ạ, một khi đã chỉ tay hỏi được Chí Phèo là ai, dân tộc mình chắc cũng sẽ ý thức được chính mình là ai, sẽ biết được nước mình đang đứng ở đâu trong cái thế giới này!.. Anh có nghĩ thế không?

- Ôi Ngọc ơi là Ngọc...

- Ý nghĩ vừa kể cho anh không phải hoàn toàn là em nghĩ ra đâu. Em mượn một ý vô cùng quan trọng của triết gia Trần Đức Thảo về sự hình thành tư duy để diễn đạt cái tất yếu mà nước ta phải giác ngộ đấy... Bắt đầu từ sự hình thành ngôn ngữ và ý thức anh ạ! Đây chính là vấn đề nhận thức mà chúng mình đang bàn.

- Em đọc Trần Đức Thảo bao giờ thế?

- Vừa qua tạp chí Triết Học có số đặc biệt nhân ngày giỗ nhà triết học hiện đại duy nhất của nước ta.

- Thế bây giờ em giả vờ vừa mới tỉnh ngủ và chỉ tay vào anh và hỏi Anh là ai? đi!

- Không, không đánh lừa em được đâu. Bích Ngọc của anh đang thức...

Tình yêu và trí tuệ của hai người dần dần kéo họ ra khỏi bao điều dằn vặt nhức nhối, câu chuyện giữa hai vợ chồng Vũ lan man sang biết bao nhiêu chuyện khác trong giờ phút tại ngoại rất ngắn ngủi này...

Trước khi chia tay, Vũ trao đổi thêm với vợ những việc cần bàn trong cuộc họp với tổ think tank sau khi Vũ đi An Giang về. Tổ này gồm các thành viên lãnh đạo của ba công ty dịch vụ tư vấn chiến lược kinh doanh do bốn anh em Vũ là những người sáng lập ra từ vài năm nay...

Từ nơi Bích Ngọc bị tạm giam, Vũ về nhà chào bà và bố mẹ được mấy câu lại bảo lái xe đưa đến khu công nghiệp Sáng Tạo ở phía Bắc Thành phố để gặp Quân ngay, nghĩa là không kịp uống cốc sữa mẹ pha cho.

- Con vẫn chưa cảm thấy đói, mẹ cứ đậy lại, lát nữa về con sẽ uống!

Bà Ngân chưa kịp nói thêm câu nào, Vũ đã tót ra ngoài sân hối hả giục lái xe.

Vũ muốn nắm thêm tình hình trước khi đi An Giang.

Cũng may hồi này trật tự giao thông trong thành phố khá hơn trước chút ít, lại không phải giờ cao điểm, nên chưa đầy một giờ sau Vũ và Quân đã ngồi nói chuyện với nhau về những việc đang phải tính từng giờ từng phút.

- Chị Ngọc bảo anh đi An Giang ngay giật nóng một hai chục tỷ để quật lại thằng Thắng. Anh lo nếu không có tiền mang về thì sao?

- Chị Ngọc đã bàn với em và quyết định dứt khoát chỉ giao việc này cho anh, vì anh có uy tín lớn với bên An Giang.

- Đành là thế, nếu việc không thành?

- Em đã tính rồi, trong trường hợp này em sẽ thế chấp xí nghiệp này để vay ngân hàng. Nếu cũng không được nữa thì đành thế chấp cho tư nhân để vay nóng của nhau với lãi suất chợ đen vậy! Xí nghiệp này đang ăn nên làm ra, có nhiều người gạ mua hoặc xin góp vốn, nên có thể thế chấp ngon lành anh Vũ ạ. Vài giờ đồng hồ là xong ngay. Quốc doanh không làm được chuyện này, nhưng tụi em làm được!

- Quân, người ta chỉ đem cái ô tô hay cùng lắm là giấy tờ sở hữu nhà đất đến hiệu cầm đồ, chứ không ai làm như thế đối với cả một xí nghiệp với 500 công nhân như thế này! Đừng quên đây là miếng cơm manh áo của 500 con người và gia đình của họ!

- Anh ơi, đã đến nước này thì mọi phương tiện chúng ta có trong tay đều phải tính hết. Anh không nghĩ đến khả năng tụi thằng Thắng kéo dài tạm giam để có đủ thời gian đổi trắng thay đen xoá sổ chúng ta hay sao? Tạm giam như thế còn nguy hiểm hơn là giam thật!

- Anh rất lo điều này. Nhưng phải tính mọi nước.

- Tụi thằng Thắng chỉ bí có một điều là áp lực của những người gửi tiền ở ngân hàng Việt Phát lớn quá, không sớm giải quyết được, chuyện kinh tế dễ phát sinh thành chuyện chính trị trong thành phố. Đã lẻ tẻ xuất hiện một vài cuộc biểu tình đòi ngân hàng Việt Phát trả tiền... Chỗ bí này là lối thoát cho chúng ta anh Vũ ạ!

Vũ chau mày, lắc đầu, nhưng cuối cùng vẫn phải nói:

- Thôi được, đúng là các em đã bàn hết mọi nhẽ rồi. Em cứ chuẩn bị phương án cho xí nghiệp này đi làm con nuôi một thời gian đi. Ướm dần các bố mẹ nuôi của nó đi, không thể bỏ lỡ từng giờ từng phút! Nhưng em không được sang nhượng mảy may quyền lãnh đạo và quyền điều hành tuyệt đối của chúng mình đối với xí nghiệp này!

Chưa để cho Vũ nói xong, Quân đã đứng dậy mở két hồ sơ, đưa ra cho Vũ một tập các bản fax:

- Anh yên tâm!.. Anh xem, đây là các fax trả lời các offers của em về chuyện vay nóng. Gọi xí nghiệp này đang đắt giá như tôm tươi cũng không có gì là quá đáng anh ạ!

Xem được mấy cái fax trả lời, Vũ trả lại Quân cả mớ fax:

- Em quảng cáo giỏi, hay là tán tỉnh giỏi các đại gia? Các điều kiện của họ nhìn chung chấp nhận được.

- Cả hai, anh ạ. Xí nghiệp trang thiết bị nội thất Tiên Phong này là xí nghiệp duy nhất của khu công nghiệp Sáng Tạo công bố trên báo chí định kỳ 6 tháng và một năm bảng cán cân thanh toán cho bàn dân thiên hạ biết anh ạ. Nói cho đúng hơn có lẽ Tiên Phong là xí nghiệp duy nhất của Thành phố làm việc này, có chứng chỉ của kiểm toán hẳn hoi. Nhìn vào bảng cán cân thanh toán là nhiều người đã mê rồi!

- Chuyện như thế này là chuyện hàng ngày trên thương trường thế giới, thế mà ở nước ta cứ như là một sự kiện giật gân, có phải không Quân?!

- Đúng thế anh ạ, sau chuyện này em sẽ cho niêm yết xí nghiệp này trên thị trường chứng khoán để bành trướng mạnh nữa... Nhưng anh có biết các đại gia mê cái gì nhất của xí nghiệp này không?

- Tỷ lệ lợi nhuận ổn định à?

- Em làm cuộc thăm dò rồi. Họ mê nhất là ở đây chúng mình chỉ sản xuất theo đơn đặt hàng ký trước 6 tháng hoặc một năm với các siêu thị lớn bên châu Âu. Mấy đại gia xin mua sản phẩm của xí nghiệp để cung cấp cho một số siêu thị trong Thành phố, nhưng em không có hàng, và cũng không muốn bán. Vả lại làm theo các orders của các nước EU đã không xuể rồi! Công bằng mà nói mấy ông nhà báo cũng giúp xí nghiệp này nổi đình đám.

- Báo chí họ thích cái gì nhất trong xí nghiệp này?

- Báo chí ca ngợi nhiều điều anh ạ. Nhưng có lẽ việc xí nghiệp này đi nhập gỗ tà vẹt phế thải của đường sắt bị loại bên châu Âu về luộc tẩm và chế biến lại để đóng đồ gỗ giả cổ loại xịn rồi lại xuất trở lại châu Âu làm nhiều người đọc thích thú nhất. Ngay báo chí của EU cũng ca ngợi, họ đặt cho đồ gỗ của bọn em cái tên là sản phẩm thân thiện với môi trường! Anh xem có oách không?

- Đúng rồi sản phẩm nào bớt đụng chạm đến môi trường là họ rất khuyến khích.

- Anh Vũ ạ, việc xí nghiệp này mua kính xây dựng của Đáp Cầu, của Biên Hoà... về chế biến lại thành kính an toàn chịu lực để làm đồ nội thất theo design của các siêu thị bên châu Âu cũng làm nhiều người mê lắm, lại không cần quota mới sướng chứ! Em phục anh phát hiện ra kẽ lách này.

- Khi anh chọn sản phẩm cho xí nghiệp này, anh bắt buộc phải nghĩ thế Quân ạ, vì cả 3 công ty dệt may của Ngọc và Bảo Vân đều thuộc sản phảm cần quota. Thế là quá bấp bênh đối với chúng ta rồi! Anh chưa biết bao giờ mới vào được WTO để thoát khỏi cái cùm quota! Xí nghiệp này so với xí nghiệp 23-9 thì như thế nào?

- Đầu tư ít hơn, nhưng hiệu quả cao hơn nhiều anh ạ.

- Triển vọng đồ gỗ giả cổ có tốt không?

- Em vừa mới ký hợp đồng với Đức nhập gỗ tà vẹt phế thải cho hai năm tới, phù hợp với tiến độ cải tạo đường sắt của họ ở bên ấy. Nếu vào Nga, vào một số nước Đông Âu khác, nguồn nguyên liệu này phong phú lắm anh ạ!

- Nếu nước mình có thị trường chứng khoán cho ra hồn thì hay biết mấy Quân nhỉ!

- Ôi, nếu... nếu... Được ba bốn chứ nếu như vậy, em đảm bảo với anh em sẽ đưa được đồ gỗ giả cổ và đồ nội thất của xí nghiệp này sang Mỹ ngon lành. Em đã thăm dò khả năng mở một xí nghiệp như thế này ngay ở Nga. Nguồn nguyên liệu ở đấy vô tận và giá công nhân rẻ kinh khủng so với Tây Âu anh ạ, chỉ tiếc là tình hình chính trị – xã hội bên đó chưa hay lắm, nhóm Năm Cam ở nước ta không là cái đinh gì so với các mafia bên ấy!

- Thôi, tán gẫu với em như thế đủ rồi. Em gọi điện thoại về nói với má anh không ăn cơm nhà trưa nay để nhà khỏi mong. Anh đi An Giang ngay bây giờ! Suy nghĩ thêm về những vấn đề cần đưa ra bàn với tổ think tank...

Hai anh em chưa kịp mời nhau uống nước.

Công việc của Vũ ở An Giang diễn ra chóng vánh, không đầy một tiếng đồng hồ. Cái chính là Vũ gặp may.

Hiệp hội cá basa đưa Vũ đến bàn trực tiếp với công ty chế biến Việt Hưng, một trong top ten xuất khẩu filet cá basa của Việt Nam. Gần một năm nay Việt Hưng đi đi về về xin chính quyền địa phương cho thuê thêm 3 hecta đất để hiện đại hóa xí nghiệp chế biến theo tiêu chuẩn kỹ thuật tiên tiến nhất mà các thượng đế ở châu Âu và ở Mỹ đòi hỏi, nhưng mọi cố gắng đều đổ xuống sông xuống biển hết. Việt Hưng quyết định di dời nhà máy sang tỉnh bên. Điều này có nghĩa An Giang sẽ mất hơn một nghìn việc làm trực tiếp và gián tiếp và nhiều cái lợi lớn khác nữa. Câu chuyện này gần đây đến tai bí thư tỉnh ủy. Ngay lập tức bí thư ra lệnh cho địa phương phải tìm mọi cách đáp ứng yêu cầu của Việt Hưng. Lệnh đã được thực hiện nghiêm túc. Nhờ vậy Việt Hưng dôi ra một khoản dự trữ lớn và chấp thuận cho công ty Ngọc Vân vay nóng 20 tỷ đồng. Nhưng người có thẩm quyền của Việt Hưng ký hợp đồng cho vay lúc này đang ở Vũng Tàu. Thế là đàm phán xong Vũ đi thẳng từ An Giang xuống Vũng Tàu. Quá đói, lại đến cơn đau dạ dày, dọc đường Vũ bảo lái xe mua cho cái bánh mì kẹp chả và chai nước thay cho bữa trưa, vừa đi vừa ăn để tiết kiệm thời gian.

Cuối cùng mọi việc đều toại nguyện. Vũ thở phào nhẹ nhõm và quên mất cả cơn đau đang lâm râm trong bụng.

- Còn đủ tỉnh táo về ngay Sài Gòn đêm nay chứ? – Vũ hỏi người lái xe của mình.

- Anh yên tâm. Bây giờ là bốn giờ, đi ngay là tốt nhất anh ạ!

Ngồi trên xe điện thoại xong cho Bích Ngọc, lúc này Vũ mới có đầu óc thảnh thơi chuyện trò với người lái xe của mình. Từ lúc đón Vũ ở sân bay 6 giờ sáng nay cho đến lúc xe rời Vũng Tàu trở về Thành phố, lái xe có cảm tưởng Vũ là người câm, bây giờ Vũ trở lại là con người hoạt bát và dễ bắt chuyện như mọi khi.

Đường thông xe, câu chuyện trong xe rôm rả, Vũ hy vọng kịp về ăn cơm tối với bà nội trước khi bà đi ngủ. Vài năm trở lại đây, do tuổi tác, bà Sáu Nhơn thường tám chín giờ tối đã đi ngủ rồi...

Đến địa phận Tam Phước trên quốc lộ 51, xe phải đi chậm dần. Khi mắt đã nhìn thấy được trạm thu lệ phí giao thông T1, xe đứng chết ngắc.

Tắc đường!

Mười phút, hai mươi phút.., xe vẫn đứng yên không nhúc nhích, người xúm lại quanh ba-ri-e (barrière) ngày càng đông.

- Anh chịu khó ngồi chờ, để em chạy lên xem có chuyện gì mà tắc khốn khổ thế này! – Chưa để Vũ kịp trả lời, người lái xe đã bật cửa vọt ra ngoài.

Lúc này Vũ chỉ lo đến sáng mai mới được nói chuyện với nội của mình...

Một lát sau người lái xe quay lại:

- Không biết phải chờ bao lâu nữa anh ạ. Công an đang làm biên bản. Trung tá công an Hoàng Mai say rượu nổi điên. Lão này là trưởng phòng cảnh sát hình sự. Chẳng biết lời qua tiếng lại thế nào, lão ta dẫn năm, sáu người vác dùi cui và tiểu liên AK đánh trọng thương trưởng trạm thu phí! Lão ta còn rút súng lục bắn trưởng trạm, nhưng may quá ông này kịp gạt được súng văng đi!

- Tại sao tự dưng đánh trưởng trạm? Lại còn rút súng bắn người ta?..

- Nghe kể thì chuyện không đáng gì anh ạ, cần ba-de (barrière) tự động bị hỏng, ông trưởng trạm đề nghị xe của lão ta lùi lại đi sang lạch bên, thế là lão ta chửi tục, rút súng bắn, rồi hè quân xuống đánh trưởng trạm túi bụi!

- Thế này thì còn trời đất nào nữa! – Vũ rên lên trong xe.

Ngay ngày hôm sau, ban kiểm tra kinh tế của Thành phố cho người đến trại tạm giam thương thuyết với Bích Ngọc, nhưng bị từ chối.

- Xin đề nghị ông thông cảm với tôi, ngồi trong trại tạm giam như thế này, tôi nghĩ đây không phải là chỗ tôi bàn công việc với nhà chức trách. – Bích Ngọc cố tìm lời lẽ cho mềm mỏng.

- Bà nhất quyết đòi huỷ bỏ lệnh tạm giam rồi mới nói chuyện?

- Xin tuỳ ông hiểu, tôi không thể bàn việc gì với nhà chức trách với tư cách là người đang ngồi ở cái trại này.

Chưa đầy hai giờ sau, lệnh tạm giam Bích Ngọc bị huỷ bỏ.

Trong thương thuyết, mọi việc đã được làm rõ. Nguyên nhân là sổ sách và hồ sơ chứng từ đều chứng minh tài chính của công ty Ngọc Vân hoàn toàn lành mạnh, không có nợ xấu với ngân hàng Việt Phát, càng không có biểu hiện vỗ nợ hoặc trốn nợ. Nhà chức trách thanh minh: biện pháp tạm giam là do tình thế bắt buộc, phải phòng ngừa tình trạng xấu nhất, mong được thông cảm. Chính quyền hứa sẽ công bố công khai việc này trên báo chí để khỏi làm thương tổn đến uy tín kinh doanh của công ty Ngọc Vân. Chính quyền chủ trương phải đẩy nhanh việc thu hồi tiền bạc và tài sản của Việt Phát để trấn an và có tiền chi trả cho những người gửi tiền, ngăn chặn lây lan sang các ngân hàng cổ phần khác. Nếu còn thiếu, chính quyền sẽ tạm trích ngân sách chi trả một phần cho những người có hoàn cảnh kinh tế quá khó khăn. Chính quyền yêu cầu sự hợp tác của mọi người, nhất quyết không để xảy ra tình trạng vỡ hụi như năm nào làm chao đảo cả Thành phố và một số tỉnh có liên quan...

Cụ thể đối với công ty Ngọc Vân, nhà chức trách đề nghị một là công ty rút đơn kiện chính quyền việc tạm giam tổng giám đốc Bích Ngọc, hai là hợp tác với chính quyền bằng cách thanh toán trước hạn, hiểu là thanh toán ngay tức khắc toàn bộ vốn và lãi 15 tỷ đồng...

- Sao lại ghi là hợp tác? Phải ghi là công ty Ngọc Vân nhượng bộ chính quyền... mới đúng chứ? – Bích Ngọc lật đi lật lại bản thảo biên bản do nhà chức trách đưa cho.

- Chính quyền thì không ghi nhượng bộ được chị Bích Ngọc ạ. Công ty với nhau thì có thể... Chỗ này chị nên thông cảm.

- Ngôn ngữ của nhà chức trách các anh thật là phong phú. - Bích Ngọc cười.

Cuộc thương thuyết diễn ra mỹ mãn, không quá 15 phút tại trụ sở công ty Ngọc Vân. Cuộc sống trở lại trật tự của nó.

- Em sai anh đi An Giang hôm qua thật đúng sách! Quyết định của tổng giám đốc có khác! – Vũ khen vợ và hiểu đây là điều bất ngờ mà Bích Ngọc đã nói trước với Vũ.

- Việc làm này của công ty Ngọc Vân ngày mai sẽ lên báo. Em đã giao cho một luật sư viết bài rồi. Cái bài báo của Đoàn Danh Thắng sẽ bị xé toang.

- Em đã trù liệu trước rồi à?

- Phải như thế anh ạ...

...

Tiễn chồng ra sân bay đi Mỹ, trở về trụ sở công ty, Bích Ngọc đã thấy cô gái điếm chờ mình ở phòng thường trực. Cô ta được mời vào phòng khách.

Sau mấy câu hỏi thăm, Bích Ngọc được biết: nếu cô ta cam kết trở về Củ Chi làm ăn sinh sống thì không đưa vào trại phục hồi nhân phẩm. Bích Ngọc hiểu khá rõ tình hình kinh tế vùng này và hoàn cảnh gia đình cô gái điếm.

- Vùng này có nhiều vườn cây ăn trái, nhưng chưa chuyên canh và khó tiếp cận với các chợ, những người buôn lớn vì thế ngại về đấy mua trái cây đem ra Sài Gòn. Cô thông thạo vùng mình ở, chịu khó buôn trái cây đem ra đây bán được không? Mèo nhỏ bắt chuột con vậy, nhưng lại là buôn tận gốc, bán tận ngọn.

- Thưa chị em có nghĩ đến việc này, nhưng em không có vốn ạ.

- Tôi biếu cô hai trăm nghìn, để gia đình cô tạm sống trong một hai tuần đầu. Tôi cho cô vay một triệu đồng, nếu cô buôn bán thua lỗ thì xíù xoá, nếu có lãi và đến lúc nào trả được thì cô đem trả. Tôi không cho không và cũng không lấy lãi.

Cô gái điếm không dám tin vào tai mình:

- Thưa chị, chị không sợ bị em lừa sao?

- Cô có thể lừa tôi, nhưng tôi dám chắc cô không nỡ lừa mẹ cô và hai con cô...

- Chị... – Cô gái điếm quỳ thụp xuống ôm lấy chân Bích Ngọc rồi bật khóc.

Qua điện thoại, xác định được chắc chắn Bích Ngọc nằm trong trại tạm giam, Thắng mới dúi vào tay vợ tờ báo, hỉ hả:

- Một mũi tên bắn trúng ba con chim.

- Bài báo này đọc mấy hôm nay rồi. Đấy là lý do tối nay về ăn cơm ở nhà có phải không? – Kim Hồng trả lời chồng, nhưng mắt vẫn dán vào cái tivi trước mặt, lo đoán chữ trong chương trình “Chiếc nón kỳ diệu”.

- Đang cần có người đối thoại để thưởng thức chiến công mới! – Thắng tắt tivi, bịt mồm Kim Hồng bằng một cái hôn, rồi ngồi sát bên vợ, ghì chặt.

Kim Hồng giãy một lúc mới gỡ được tay Thắng ra:

- Thế Bạch Liên đâu?

- Quên đi!

- Thế hả? Được những việc gì mà nói trúng một lúc những ba con chim?

- Khai tử chính thức Tuyến cò, khẳng định trước công chúng trình độ chính trị cao cấp, nện công ty Ngọc Vân một cú trời giáng.

- Chiến tích lớn đấy.

- Tạo cớ lùa được Bích Ngọc vào trại tạm giam vài ngày, thế mới tuyệt chiêu chứ!

- Lại giở cái trò xúi giục bà Chín “a-lô” chứ gì?

- Không. Bây giờ nhiều chiêu mới.

- Được cô giáo Bạch Liên dạy dỗ có khác.

- Nếu thế con chim thứ tư là bắn rơi cái tính kiêu ngạo của Bạch Liên! Oách chưa?

- Thế là thế nào? – Kim Hồng vẫn chưa hiểu.

- Tự biên tự diễn một mình đấy. Cái thời suy tôn Bạch Liên mưu lược qua rồi. Thế mà cô ta vẫn xưng xưng là Gia Cát Lượng đàn bà không thể thiếu được của anh!

- Anh đi đằng anh, tôi đi đằng tôi thật rồi hả? – Kim Hồng rất khoái khi có thể châm chọc quan hệ giữa chồng mình và Bạch Liên.

- Quan hệ tiền trao, cháo múc. Em không hiểu điều này à? Bao nhiêu võ tủ của Bạch Liên anh đã nắm hết. Bây giờ hoạt động trong môi trường mới, Bạch Liên mất giá!

- Mất giá nghĩa là Bạch Liên mất cái chức Gia Cát Lượng, nhưng vẫn còn cái chức đàn bà không thể thiếu được, có phải thế không?

- Nhận xét sắc sảo đấy. Công chúa Liễu nhà mình hồi này thế nào? – Thắng bị chạm nọc nên tìm cách đánh trống lảng.

- Vẫn còn nhớ đến con gái nhỉ! Nó xuống chức rồi, bây giờ chỉ làm thống soái G7 thôi.

- Lại thêm 2 đứa nữa chết vì đua xe máy hay sao?

- Không, hai đứa trong hội của nó bị khai trừ vì tội đi lấy chồng.

- Trời, đây là cái hội pê-đê gái hay sao?

- Đâu có, cái Liễu nhà mình tuần trước đi nạo thai, hiện nay đang an dưỡng ở Đà Lạt. Hội chúng nó thích yêu đương tự do, không ràng buộc, không nghĩa vụ, chỉ có mục đích duy nhất là tìm cảm hứng kích thích và nếm trải mùi đời.

- Có ngày “ết” (HIV/AIDS) với nhau cả lũ!

- Thế không sợ “ết” cho bản thân mình à?

- Hỏi gì mà vớ vẩn thế? Thằng Quang đâu?

- Công tử của chúng ta đi học ở Úc sáng nay rồi.

- Học gì? Quyết chí lập thân từ bao giờ thế?

- Nó học đua ô-tô. Nó bảo thành tài hay không thành tài vẫn ở lại Úc, vì Việt Nam không có trường đua ô-tô.

- Nó đi như thế là may cho chúng mình, nếu không lúc nào cũng nơm nớp lo nó vào tù vì đua xe. Nhân thể bàn với em một việc... Điều này anh cân nhắc từ lâu...

- Có sáng kiến hay khám phá gì mới?

- Không biết em có nghe nổi không.

- Có gì mà ấp úng thế? Chuyện lạ đó đây!

- Vậy thì hãy nghe: Anh muốn chúng mình ly dị.

- Anh muốn hợp pháp hoá à?

- Đúng thế, nhưng không phải cái em nghĩ.

- Anh muốn hợp pháp hoá cái gì?

- Chúng mình ly dị hờ thôi.

- Lại còn thế nữa? Từ vợ chồng thật trở thành vợ chồng hờ rồi. Bây giờ lại diễn kịch từ ly dị thật, hợp pháp hoá thành ly dị hờ!

- Phải. Anh chỉ muốn hợp pháp hoá bất động sản của em, của anh cho rành rọt.

- Ngoài cái nhà này ra là đứng tên anh, mọi nơi khác có cái nào đứng tên anh hoặc tên em đâu?

- Cái nhà này sau ly dị cũng đứng nốt tên em đi. Có tài khoản nào đứng tên một trong hai chúng mình không?

- Không.

- Chắc chắn không?

- Lú lẫn đến thế rồi à?

- Lú lẫn thì không, nhưng chiến đấu một lúc trên bốn năm mặt trận, bố thằng nào nhớ hết được.

- Một trăm phần trăm không có tài khoản nào đứng tên chúng mình. Thế thì cần gì ly dị?

- Thế thì tuyệt vời. Cần phải ly dị ngay!

- ???

- Trong làm ăn nếu không may đứa nào xảy chân sẽ không gây liên luỵ cho đứa kia, sẽ dễ bề luồn tài sản cho nhau để tránh tổn thất, hoặc để có tiền chạy tội ứng cứu cho nhau.

- Hay đấy. Sáng kiến không tồi...

Cả buổi tối hôm ấy hai vợ chồng Thắng chỉ bàn việc thực hiện ly dị hờ, sắp xếp đối chiếu các giấy tờ, sổ sách...

Đang bàn dở dang, ông huấn luyện viên thể dục thẩm mỹ kiêm vệ sĩ của Kim Hồng gọi điện thoại muốn đến uống cà-phê tối với Kim Hồng, làm gián đoạn câu chuyện.

- Anh bảo ông ta hôm nay bận, để hôm khác. – Kim Hồng sai chồng trả lời.

Thắng làm theo lời vợ:

- A-lô! Chào nghệ nhân vệ sĩ. Thủ trưởng của tôi bảo tối nay bận, để hôm khác.

- Ôi ông Thắng, tôi nhận ra tiếng ông ngay mà. Ông khoẻ chứ?

- Khỏe!

- Ông vui tính quá! Cứ đi vắng hoài!

- Tối nay tôi cũng bận, hẹn lúc khác chúng ta nói chuyện nhé.

- Vâng, xin chúc ông bà một buổi tối vui vẻ...

- ...

Hai vợ chồng lại bàn tiếp, Thắng cho vợ biết là đã lo trước mọi việc, trong vòng vài tháng là giấy tờ ly hôn cầm trong tay...

- Ly dị hờ cũng tiện nhỉ. Đỡ hẳn cái chuyện mất thời giờ ghen tuông vô bổ khi hứng lên, đúng không? – Kim Hồng khoái chí.

- Nhưng mà để cho thằng cha vệ sĩ huấn luyện viên của em bỏ bùa mê thì trắng tay lúc nào không biết đấy nhé.

- Không biết ai bỏ bùa mê ai. Hiện tại thì lão ta đang được việc. Nhờ lão nên bắt mối được khối bà lớn.

- Có hơi quá lời không em?

- Võ độc chiêu đấy. Chị Hai đã nhận một cái Toyota rồi!

- Chị Hai chủ tịch hay chị Hai Hàng Xanh?

- Chị Hai Hàng Xanh chỉ đút hối lộ thôi, chứ không thèm nhận hối lộ.

- Trời, chị Hai chủ tịch! Em dám trắng trợn đến mức ấy à? Coi chừng mấy thằng nhà báo!

- Nô-fo-gâu!(*) [(*) Vô tư đi.] Về danh nghĩa là công ty của con chị Hai mua, hoá đơn cũng ghi công ty của con chị Hai đứng tên mua. Kim Hồng này xuất kho và thanh toán.

- Thế thì tạm được.

- Sắp sửa mua được một biệt thự mới nữa, đất khá rộng. Buôn trời buôn biển vẫn thua buôn nhà đất!

- Bôi trơn bằng cả một cái Toyota?

- Chứ còn gì nữa. Anh còn nhớ ngày xưa bán cái xe máy Honda đen do bố mang từ trong này về mà anh cứ tiếc đứng tiếc ngồi không?

- Nhớ. Hồi đó không nghe mẹ làm như thế thì chúng mình tiêu rồi! Sao thời ấy khổ thế nhỉ! Thời thế thay đổi nhiều lắm rồi. Bây giờ ném một cái Toyota đi cứ như là trẻ con chơi bi búng một viên vào lỗ!

- Chuyện nhỏ mà!

- Bất động sản của chúng mình bây giờ đã bằng được một nửa của Thắng bình vôi chưa?

- Một nửa thì hơn chứ... Nhưng sao cứ thích so sánh với đại gia thế?

- Chí phấn đấu không ngừng.

- Chính trị cao có khác, dân gian nói toạc ra là lòng tham không đáy! Lâu lắm chúng mình không đến thăm anh Hai Hân nhỉ.

- Đến chắc gì ông ấy tiếp. Đôi đường đôi ngả từ đời tám hoánh nào rồi.

- Đang có việc cần đến ông anh của anh đấy!

- Này, đừng có dây vào tay ấy mà toi mạng!

Cũng từ lâu lắm, đêm ấy Thắng mới lại ngủ với Kim Hồng, lúc đầu chỉ với ý định chứng minh với vợ mọi điều bàn bạc với nhau hôm nay là thành thật...

Thắng thấy rõ Kim Hồng không bằng Bạch Liên hoặc những con mồi tơ trong những trận đi săn, song con chiến mã này còn sung sức lắm, xung trận hay lắm... Lâu lâu mới gặp nhau thế này, cái cảm giác ngấy chán bớt đi...

Trong tâm trạng thoả mãn, lúc này Thắng mới quay ra ngắm nghía mơn trớn thân thể của vợ.

- Anh thừa nhận em có tập có hơn. Chỗ này còn giữ được đường cong, chỗ này này còn hay lắm... – tay Thắng đập đập.

- Nó không còn xề nữa! Có phải định nói thế không?

- Hai chúng mình, đứa nào đểu hơn đứa nào nhỉ? – Thắng không trả lời thẳng vào câu hỏi của vợ.

- Đểu chỉ là bản tính của đàn ông thôi, đàn bà không có cái tính ấy.

- Nghĩa là chỉ có anh đểu?

- Hơn mức em nghĩ nhiều. Ngày xưa chúng mình quỷnh lắm, chứ đâu như thế này phải không?

- Ngày xưa chúng mình là người, bây giờ chúng mình là rắn, là cáo ăn người, không thế thì bị người ăn.

- Người đời mới chỉ nói tiền là tiên là Phật... Theo em phải nói tiền là ông thầy dạy khôn vô địch của hai chúng mình.

- Lại bốc!

- Anh còn định làm gì nữa?

- Làm nhiều việc, nhưng chỉ nhằm một việc mà chưa thành.

- Đánh đổ công ty Ngọc Vân?

- Gần đúng! Muốn thôn tính cái nhà bà Sáu Nhơn. Cái nhà này thuộc loại đẹp nhất nhì thành phố đấy.

- Đánh Ngọc Vân là nhằm vào cái nhà này?

- Chỉ có thế. Em thử tưởng tượng xem, nếu cái nhà ấy trong tay anh thì đem đổi lấy cái ghế nào ở Thành phố này chắc cũng được.

- Lại bốc phét! – Kim Hồng lấy ngõ tay trỏ ấn vào trán chồng.

- Đương nhiên có thể không phải là cái ghế cao nhất, nhưng không thể là cái ghế tồi...

- Nhưng mấy anh em thằng Vũ thuộc loại trời đánh không chết. Đã tung ra bao nhiêu chưởng rồi mà không ăn thua!

- Chờ xem, cuộc chiến bây giờ mới mở màn...

So với Kim Hồng, ông Chín Tạ đánh giá chiến tích của Thắng cao hơn nhiều, nhưng về một hướng khác.

Tuy chưa đến bữa ăn trưa, ông Chín vẫn tự tay rót rượu và gọi ô-sin đem đồ nhắm để ban thưởng cho Thắng.

- Cậu huyên thuyên đủ mọi thứ, nhưng quan trọng số một là nhổ hẳn được cái gai Tuyến cò cứ lướng vướng chúng ta mãi. Tương lai của cậu phụ thuộc nhiều vào điều này... Bây giờ khoẻ re, cóc sợ thằng nào nói Đông nói Tây...

- Em quyết tâm tôn tạo hình ảnh của em, nên không chịu bỏ lỡ dịp nào.

- Thưởng! – ông Chín chạm cốc.

- Em cảm ơn anh. – Thắng hai tay nâng cốc, xun xoe.

- Uống đi, nhắm đi!.. Rồi dỏng tai nghe cho kỹ vào.

Thắng đột nhiên thấy hơi ớn lạnh, cầm đũa, nâng cốc mà tự nhiên tay cứ đơ ra như người máy, vì mấy tiếng sau cùng của ông Chín đột ngột đổi giọng.

Mãi không thấy ông Chín nói gì, thắng giục:

- Anh định bảo em điều gì ạ?

- Cậu đến chỗ tôi hơi chậm, nhưng thế mà hay.

- Tại anh quá bận đấy thôi ạ. Anh dặn em phải chờ đến sáng nay.

- Tôi có dặn thế thật, vì sáng nay tôi làm việc ở nhà. - Ông Chín cân nhắc lại một lần nữa những dự định của mình rồi mới với tay ra kệ sách, đưa cho Thắng tờ báo có bài viết về sự kiện công ty Ngọc Vân tham gia hợp tác với Thành phố hót rác vụ đổ bể của Việt Phát:

- Đọc bài báo này đi.

- Bài này của ai đấy ạ? – Thắng đỡ lấy tờ báo mà vẫn chưa đọc ngay.

- Của người viết thuê cho công ty Ngọc Vân chứ còn của ai nữa! Giải trình công việc làm ăn của công ty.

Bây giờ đến lượt ông Chín thư thả nhắm rượu. Ông quan sát Thắng. Ông Thấy mặt Thắng đỏ dần lên rồi nhợt bệch đi, không rõ vì giận hay vì lo. Chờ Thắng đọc xong, ông Chín điềm đạm:

- Bài báo viết được đấy chứ?

- Tạm được ạ. Nhưng không luận chiến bằng bài báo của em. – Thắng ngoan cố.

- Như thế là cậu ngu và háo thắng quá. Vẫn chưa qua lớp vỡ lòng! – Dứt lời, ông Chín quăng vào mặt Thắng mấy bài báo cắt nữa: - ...Đọc nốt đi!

Thắng cầm lên, đọc nghiến ngấu, nét mặt thay đổi theo mỗi đoạn viết trong mấy bài báo. Trong khi đó ông Chín vừa đủng đỉnh nhìn Thắng, vừa khề khà nhắm rượu...

- Thưa anh thế này là thế nào ạ? – Đọc xong, Thắng giương mắt hỏi, đặt mấy bài báo xuống bàn rồi mà tay vẫn run lẩy bẩy.

- Sao, chỉ hỏi là thế nào thôi à? Lẽ ra phải tự hỏi mình ngu đến mức nào chứ? – Ông Chín vẫn vừa nhai, vừa nói.

- Dạ... Em không ngờ...

- Không ngờ cái con khỉ!.. Cậu có dám đối chất với mấy bài báo khép tội cậu vu khống công ty Ngọc Vân không?

- Em cứ nghĩ là mình kín võ rồi, đã đưa được Bích Ngọc vào trại giam rồi, nghĩa là đã bịt mồm được nó...

- Tôi không ngầm ra lệnh cho chìm xuồng chuyện cãi vã này trên báo chí thì cậu còn chết nữa...

- Em hiểu ạ... Anh làm em lại nhớ đến chuyện báo chí đòi đối chất mảnh giấy viết tay của anh năm nào ạ! – Thắng không muốn để cho Chín Tạ cứ khoét mãi chỗ yếu của mình.

Thằng này chó đểu!.. Trong bụng nghĩ thế, nhưng bề ngoài Chín Tạ vẫn tỉnh bơ:

- Nhân Việt Phát đổ bể, tôi chỉ muốn cậu tẩy sạch bong câu chuyện thằng Tuyến cò. Độc mỗi việc này thôi... Nhưng...

- Anh nói nhưng gì ạ?

- Tôi cho phép cậu làm một vài động tác gây hoả mù và thêm chút hoa lá cành để cho câu chuyện rôm rả... Nhưng cậu đã đi quá đà, cậu lợi dụng!.. Lôi công ty Ngọc Vân vào cuộc lúc này là ngu. Bố trí tạm giam Bích Ngọc lại càng ngu!

- Anh ơi, em đang cần vốn chính trị. – Thắng bật lại như một phản xạ tự nhiên. – ...Với lại em có trong tay nhiều thông tin vỡ nợ của công ty Ngọc Vân...

- Hiểu. Lẽ ra cậu chỉ nên liệt kê mấy con nợ lớn đã bỏ chạy ra nước ngoài là đủ. Làm như thế mặc nhiên sẽ không có cái bài báo này của công ty Ngọc Vân, dư luận sẽ không mảy may nghi ngờ bài báo của cậu. Như thế có phải là kín võ hơn không?

- Anh thật cao kiến... Có lẽ tại em “máu” quá... – Trong thâm tâm Thắng thừa nhận mình háu ăn.

- Không phải! Cậu không biết thân phận cậu lúc này. - ông Chín ra đòn thứ nhất.

- Em biết chứ ạ.

- Biết cái đếch gì! Bao giờ ngồi vào ghế sẽ hay, sẽ ra uy, sẽ gặt hái. Nhưng bây giờ đừng thấy tôi làm gì mà cứ bắt chước làm theo. Cậu chưa đến cái độ ấy, hiểu chưa? Còn tốn nhiều cơm gạo đó chú mày ạ.

- Em có dám vung tay quá trán đâu ạ.

- Nghe đây này, ngay tôi lúc nào cũng phải tự kiểm tra mình có quá đà không, để tự “thắng” lại...

- Em cứ nghĩ lúc này phải chứng tỏ mình có lập trường nguyên tắc triệt để, đòi của trả lại cho dân. Đây là cơ hội... – Thắng tìm cách chống chế.

- Lúc này phương châm của cậu phải là tất cả cho xây dựng cái ghế.

- Em làm đúng như thế đấy chứ ạ.

- Đừng quên cậu còn đang trong quá trình tích luỹ cho tương lai. Cậu phải gom góp, phải thêm bạn bớt thù... Chờ cho đủ lông đủ cánh đã!..

Thắng như mèo bị cắt tai, ngơ ngẩn.

...Nghĩa là ông Chín đã đến cái độ muốn làm gì thì làm... Mình xin mấy cái mảnh giấy viết tay là ông ấy cho ngay, nhờ bà Chín alô việc gì đấy là ông ấy gật ngay. Chỉ sau cái vụ cụm 9 mới thấy ông thận trọng hơn trước... Cho đến giờ mình cứ tưởng ông này chỉ là một ông quan thô thiển, tham ăn, háu gái... Hoá ra ông này tinh quái hơn mình nghĩ nhiều. Còn mình thì đúng là chưa đến cái độ ấy! Bị mắng là ngu thật không oan...

- Thôi đừng ngồi đực ra thế, nhắm đi. Dù sao công việc của cậu tiến bộ trông thấy. Tốc độ thi công con đường cậu đang làm nhanh đấy, nhiều người trong lãnh đạo Thành phố khen, nhưng đừng làm cái trò đường hầm chui Văn Thánh đấy nhé!

- Anh yên tâm. Không thể có chuyện ấy được anh ạ. Em không chơi cái kiểu ăn trực tiếp vào khâu thi công như bọn cai thầu đường hầm chui Văn Thánh đâu. Nơi nào thi công gian em đuổi ngay. Ăn hẳn vào khi còn thiết kế, vào giá cả và các khâu đền bù giải toả mới hay anh ạ. Cuối cùng thì công trình vẫn ngon lành, anh em vẫn có thu nhập mà lại được tiếng với cả nước.

- Thế thì được. Công tác Đảng mới giao cho cậu bên khối giao thông vận tải cũng được đánh giá là tốt đấy. Cố lên chút nữa, ta sẽ xây dựng cậu thành cán bộ cơ sở điển hình.

- Em có bao giờ sao nhãng nhiệm vụ này đâu ạ... Nhưng anh Chín cơ cấu em chặt chẽ quá đấy.

- Nói cái gì?

- Chẳng lẽ đời không có một cơ may nào nhanh gọn hơn cho em hay sao hả anh Chín?

- Sốt ruột hả? Thế thì không có gan làm to được!

- Đâu có. Nhưng tuần tự vi tiến thì nhàm chán lắm ạ.

- Nghề tổ chức anh mày đã tổng kết hết cả rồi, Thắng ạ. Xem ra cậu còn phải tỉnh táo làm nhiều việc tập sự hơn nữa... Để sẵn sàng đón lấy cái giây phút làm nên lịch sử. Nhưng... đừng hồ đồ như cái bài báo vừa rồi.

- Nếu thế em đề nghị anh đổi lại ngày ký quyết định và số quyết định chức vụ mới của em bên Đảng đi ạ.

- Sửa sửa cái gì hả?

- Em đã nhờ mấy thằng thầy tướng giỏi xem hộ. Đứa nào cũng nói số quyết định chức vụ Đảng của em có những hai con số tám, ngày ký quyết định cũng có hai con số tám. Vị chi là bốn con số tám trong một quyết định thì khó thoát khỏi còng tay lắm anh ạ!

- Xưa nay chưa có ai làm cái trò đổi số của quyết định cả. Cậu học ở đâu cái thói rởm này?

- Anh không nghe em thì em hết may rồi... – Thắng vừa nói vừa thở dài.

- Đừng bi quan thế, vận may bây giờ mới đang đến. Phải phấn đấu! Chỉ có phấn đấu thôi!

- Anh còn bắt em phấn đấu bao lâu nữa ạ?

- Đã bảo đừng sốt ruột. Gặp vận may thì có thể ngay ngày mai. Ví dụ bỗng dưng có một đứa đột tử, hay một thằng cha cán bộ nào đó bất thường bị bắt quả tang về tội mua dâm chẳng hạn... Đúng hơn là cậu phải luôn luôn tự hỏi mình đã sẵn sàng chưa!

- Anh vẫn thử thách em nhiều quá!

- Cậu còn thiếu cái chí lớn. Tôi hơi thất vọng.

- Vâng, em xin nghe anh. Theo anh vận may nào gần em nhất ạ.

- Tài và chí chưa đúng như tôi mong đợi. Nhưng yên tâm đi, tôi đã hứa cơ cấu là cơ cấu bằng được. Miễn là cậu đừng làm tôi thất vọng!

Ông Chín gọi ô-sin lên dọn bữa ăn trưa.

Ông Chín hẹn Thắng đến gặp hôm nay cái chính là để bàn về Bạch Liên, ngoài ra định giao cho Thắng một việc. Từ khi giao cho Bạch Liên chuyên trách công ty xuất nhập khẩu của Trung tâm Bình Tiến, ông thấy cô ta lạnh nhạt dần. Đôi khi gặp nhau cô ta tỏ ra chơi trèo, trịch thượng, không quan tâm giữ gìn mối quan hệ ô - dù với ông như thuở ban đầu. Có đến cả năm nay Bạch Liên không thèm mở mồm nhờ vả việc gì. Nói chuyện qua điện thoại thì lời lẽ nhạt thếch nhạt thác, đã thế có lúc còn nhắc đến tên anh này anh nọ, nghe chướng cả tai...

Cái chuyện cầu tự hóa ra chuyện hão! Nó có thèm giáp mặt với mình lần nào nữa đâu. Nói xa nói gần với nó được vài ba câu thì nó đã tìm cách chẹn họng mình lại... ...Đến nỗi lâu nay con mắm cũng không thèm ghen bóng ghen gió với mình nữa. Thế có chết mình không! Chẳng bù cho ngày nào, cứ mỗi lần Bạch Liên đến nhà là con mắm kè kè bên cạnh, không rời mắt cho mình tự do lấy vài phút...

...Thế là cái đếch gì? Con rắn độc này, con yêu tinh này được đằng chân lân đằng đầu, hay là nó đã tạo ra được ô-dù lớn hơn? Có thể lắm, chỗ đếch nào mà nó không luồn vào được?.. Nếu Bạch Liên có ô-dù to hơn thì cực kỳ nguy hiểm cho mình. Lắm mưu nhiều kế như nó, sợ gì mà nó không chơi lại mình?..

Gần một năm nay ông Chín bắt đầu cảm thấy ăn ngủ không yên, vì chuyện cầu tự bất thành đã đành, song còn vì xưa nay thiếu gì chuyện đời cái xảy nảy cái ung...

Đã thế, cách đây hai tháng một người trong đường dây hải quan cho ông Chín biết: Trên một tàu hàng đậu ở phao số không, người ta tìm thấy trong một kiện hàng giấu 16 bánh heroin. Kiện hàng này nằm trong containeur có vận đơn do bà Chín đứng tên. Cũng may là chuyện bị phát giác lúc tàu còn ở phao số không, việc phi tang số heroin này không gặp trở ngại gì đáng nói. Bạch Liên đã được ông Chín đích thân giao nhiệm vụ làm chìm vụ này...

...Nhưng chủ hàng là ai? Không có cách gì xác định được.

Ông Chín lo lắng: ...Đấy là chuyện đến tai mình, còn những chuyện không đến tai mình?...

Nhưng vận đơn đứng tên bà Chín thì rõ rành rành, một việc xưa nay bà Chín không bao giờ được phép làm, dù buôn lớn đến mấy cũng không được làm. Ông Chín đã vạch ranh giới dứt khoát cho bà Chín như vậy. Ông Chín nhờ đám tay chân của mình làm rõ câu chuyện, nhưng vô ích.

... Một bàn tay thứ ba nhét heroin vào containeur có vận đơn do vợ mình đứng tên? Có thể như thế không?.. Chẳng lẽ Bạch Liên đã bắt đầu buôn cả thuốc phiện? Vợ mình bị lôi kéo tham gia vào cái trò chết người này?..

Ông Chín đặt ra rất nhiều giả thiết, nhưng cuối cùng vẫn mù tịt. Riêng cái vận đơn thì giấy trắng mực đen không thể nhầm vào đâu được, cùng một chữ ký, một mã số... - người đường dây hàng hải cho ông Chín biết cặn kẽ như vậy... Bà Chín hồi này cứ như là bị Bạch Liên bỏ bùa mê, chuyện này cũng hai năm rõ mười.

...Cứ thấy tiền là con mắm này mất hết trí khôn!

Có lần ông Chín truy vợ:

- Bây giờ bà lại trực tiếp tham gia điều hành công ty của bà đấy à?

- Sao ông biết?

- Công ty của bà có lần gọi điện về nhà nhưng bà đi vắng. Họ nhờ tôi nhắn bà là Hải quan có giấy báo tàu của bà đã về đến phao số không, nói rõ là vận đơn đứng tên bà. Nhưng nhiều việc quá, tôi quên khuấy. - Ông Chín bịa ra như thế.

- Chuyện lâu rồi, mọi thủ tục đã xong, hàng cũng lên bờ và bán hết rồi. Ông hỏi chuyện này để làm gì?

- Tôi đã dặn bà là không bao giờ được xuất đầu lộ diện cơ mà?

- Bây giờ nhà nước ban hành quy chế tự do xuất nhập khẩu, tôi chỉ đứng tên không thôi mà được chia lãi mười phần trăm, tội gì không làm?

- Dỏng tai lên mà nghe: Một chữ tiếng Anh cắn làm đôi bà không biết, vận đơn người ta có điền thêm vào cả một quả bom nguyên tử thì bà cũng vẫn cứ giơ đầu ra mà đứng tên có phải không?!. Trời ơi là trời!.. – Ông Chín rít lên.

Cuộc khẩu chiến giữa hai vợ chồng ông Chín hôm ấy, ông Chín thắng. Từ hôm ấy bà Chín đành hy sinh cái khoản mười phần trăm để giữ tiếng tăm cho chồng...

Nhưng mối lo của ông Chín cho đến hôm nay vẫn còn nguyên vẹn, ông thăm dò Thắng:

- Cậu thấy Bạch Liên hồi này thế nào? - Ông Chín độp thẳng vào câu chuyện.

Thắng đang gắp thức ăn mà luống cuống, suýt rơi cả đũa.

...Bỏ mẹ, ông này ghen với mình? Thèm Bạch Liên lắm rồi phải không? Hay là...

- Cậu nặng tai hay sao mà cứ ngây mãi ra thế? Tôi hỏi cậu Bạch Liên hồi này thế nào? - Ông Chín dằn từng tiếng.

- Dạ không. Em chỉ chưa biết anh hỏi theo ý nào. Hay là anh muốn...

- Đồ khỉ! Cậu trả lời theo ý nào cũng được! - ông Chín bị chạm nọc, trong đầu chửi thầm - ...Bố tiên sư mày, ông muốn cái đếch gì thì mặc xác ông!..

Thắng lại chết ngắc một lần nữa.

- Bạch Liên sáng nay đến đây có phải không ạ?

- Ừ thì nó đến. Lâu lắm rồi hôm nay nó mới đến... Tôi hỏi cậu, sao cậu cứ loanh quanh hỏi lại tôi như vậy?

- Anh vừa mới nói là ...chị hôm nay đi với Bạch Liên cả ngày... Thế thì anh... – Thắng thăm dò.

- Thế thế cái con khỉ. Nghĩ gì thì nói đi. Từ lâu rồi, chị đến chỗ Bạch Liên là chính, hôm nay nó đến là ngoại lệ thôi. Sao cứ vòng vo mãi thế? – Ông Chín lo và cáu.

- Thú thực với anh lâu lâu rồi em không gặp Bạch Liên, công việc của em bận quá.

- Xưa nay cậu quan hệ mật thiết với cô ấy cơ mà... Cậu có cảm thấy cô ta có bất kể sự thay đổi nào không?

- Thay đổi giữa Bạch Liên và em?.. Thú thực với anh... Nhưng mà anh đang hỏi về giữa Bạch Liên và em, hay là giữa...

- Sao cậu cứ như bị ma bắt mất vía thế! Giữa ai cũng được, nói đi!

- Em cảm thấy có sự lạnh nhạt nhất định... – Thắng lại bỏ lửng, vì muốn nhân dịp này dồn Chín Tạ phải tự phun ra lo lắng của mình.

- Lạnh nhạt thế nào? Cậu cũng thấy như vậy à? Lạnh nhạt với ai?

- Với em thì hai năm rõ mười, nhưng hình như cả với anh...

- Phải... Hồi này Bạch Liên đi nước ngoài hơi nhiều, công việc nhiều, mà sao tuyệt nhiên không thấy nhờ vả giúp đỡ gì?

- Nghi ngờ như vậy là chính xác đấy ạ, anh và em hoàn toàn khớp nhau chỗ này...

- Thật vậy hả? ...Hay là Bạch Liên bây giờ có nhiều đường dây mới?

- Dạ, đó là cái chắc. Chỗ anh chỉ là một mối thôi, có thể vẫn là mối quan trọng... Nhưng chưa phải là chỗ dựa cao nhất đâu ạ.

Ông Chín ngồi im, hai môi bặm chặt. Ông cảm thấy bất an, cố tỏ ra bình tĩnh để không lộ ra với Thắng.

- Anh nghe chưa rõ ạ? Có lần Bạch Liên đã nói ra miệng với em là anh chưa phải là chỗ dựa cao nhất đâu ạ. – Thắng bồi thêm câu nữa.

Chín Tạ chết lặng, hai mắt nhắm lại một lúc.

- Thực tình em định cảnh báo anh điều này lâu rồi, nhưng chỉ sợ làm anh phật lòng.

Chín Tạ vẫn ngồi im, cân nhắc các suy nghĩ, mãi mới đáp lại:

- Thôi được, tôi giao nhiệm vụ cho cậu: Bận gì thì bận, cậu phải chủ động giữ liên hệ thường xuyên với Bạch Liên. Nên nhớ là cả hai người cùng hội cùng thuyền với nhau đấy, cậu hiểu chưa?.. - Ông Chín định dặn Thắng không lúc nào được rời mắt khỏi Bạch Liên... Nhưng ông đắn đo, chỉ nên nói đến mức ấy là đủ.

- Bạch Liên là con người sòng phẳng, nhưng kiêu ngạo. Cô ta nhiều tham vọng lắm ạ. – Thắng muốn khơi sâu sự ngờ vực trong lòng ông Chín và chuẩn bị dần trận địa mới cho mình.

- Chỗ này thì cậu đúng. Người nào cũng có cá tính. Cậu không được vì thế mà làm hỏng các mối quan hệ truyền thống trong nội bộ Trung tâm Bình Tiến.

- Anh nhắc nhở thế là em hiểu. Anh yên tâm. Sự thưa thớt giữa hai chúng em là do hoàn cảnh công việc thôi ạ, ít nhất về phía em là như vậy. Còn về phía anh... – Nói thế, nhưng Thắng theo đuổi những toan tính khác trong đầu.

- Thôi, đừng nói linh tinh! Hồi này chị mở rộng làm ăn quá mạnh với cánh hàng hải, không biết lượng sức mình... - Ông Chín đổi giọng để chuyển hướng câu chuyện. - ...Tôi đã phải khuyên can.. Cậu cho người giữ liên hệ tốt với bên hải quan, có gì còn giúp chị một tay. Riêng việc này tôi giao hẳn cho cậu.

- Anh không giao cho Bạch Liên ạ? – Thắng hỏi lại cho chắc ăn.

- Dứt khoát không. Cần người ngoài cuộc cho tỉnh táo.

- Gần như hai hay ba tuần một lần em vẫn rủ bọn hải quan đi săn, có chuyện gì nói cho nhau nghe hết.

- Có gì đặc biệt không?

- Theo em biết mọi việc đến nay là ổn. Anh đừng lo. Họ kể cho em nghe chuyến tàu trước có vận đơn đứng tên chị, trục trặc một tí, nhưng rồi cũng chẳng có gì đáng quan ngại. Tuy thế em thấy chị nên ngồi ở hậu trường, cứ không đứng tên vận đơn như trước đây là vẫn hơn...

Ông Chín ớn lạnh xương sống, vì thấy Thắng đã biết hết mọi chuyện. Định dặn thêm Thắng đôi điều thì chuông điện thoại reo.

- ...Cháy cái gì?.. Thế hả? ...Cháy to không... - Ông Chín như hét vào cái điện thoại.

Trực ban của lãnh đạo Thành phố báo cho ông Chín biết khách sạn City Tower bị cháy.

Đây là lần thứ hai Thành phố có một cao ốc bị cháy, nhưng lần này thiệt hại về người và của lớn hơn nhiều. Cả Thành phố nháo nhác, suốt từ khi xảy ra vụ cháy lúc gần giữa trưa cho đến khi dập được vụ cháy lúc gần tối. Nói đúng hơn, đến gần tối lửa đốt mọi thứ chán rồi, không thèm cháy nữa... Cả tuần sau, cả tháng sau người dân vẫn tiếp tục nhức nhối về vụ cháy này.

Vụ hoả hoạn này chẳng những cướp đi mấy chục sinh mạng, huỷ hoại bao nhiêu của cải, mà còn thiêu cháy luôn bao nhiêu thành tích huy hoàng của phong trào xây dựng Thành phố trật tự, an toàn, kỷ cương...

Lửa khói đùng đùng nuốt chửng toà nhà. Khói đen cuộn lên hung dữ che lấp dần bầu trời Thành phố. Hơi nóng hút về những cơn gió hú kinh người. Lửa và khói lúc vút lên, lúc táp trái, lúc táp phải, như hăm doạ, như giễu cợt hàng nghìn con người chung quanh bất lực đứng nhìn...

Đám cháy quá lớn, vì thế mấy chiếc xe phun nước không khác gì đồ chơi con nít, chỉ tia ra được mấy dòng nước nhỏ như từ ống tiêm phun vào núi lửa hung dữ. Mấy tốp lính cứu hoả - người có quần áo phòng cháy người không – lao vào gần đến lửa lại phải bật ra vì hơi nóng... Mấy đội tự vệ cứu hoả lúc đầu cũng chạy đi chạy lại. Càng về sau dân tình tò mò kéo về xem càng đông, các đội tự vệ cứu hoả giữ trật tự không nổi, cuối cùng họ đành hoà vào vòng người đứng xem đen như kiến vây quanh cao ốc đang cháy...

...Càng liếm lên cao, lửa càng gây ra nhiều tiếng nổ ầm ầm, át hết những tiếng kêu la thảm thiết của những người bên trong toà nhà. Một số người liều chết nhảy xuống từ những cửa sổ tầng cao... Xe phun nước được một lúc thì hết nước, tìm đường chạy ra mà vô cùng chật vật. Mấy xe khác được điều động từ mấy tỉnh bên đến tiếp viện, cái vào gần đến nơi thì tắc đường, cái chết nằm chắn giữa đường cái, vì hết xăng... Tất cả ngao ngán làm nhân chứng cho vụ thảm hoạ đau đớn của Thành phố. Cái thực chất, cái nghèo, cái dốt, cái bất lực, cái ẩu, khả năng yếu kém trong quản lý đô thị, cái phô trương, và biết bao thứ rỗng tuếch khác mà những mỹ từ hào nhoáng nhất cũng không hàm chứa nổi.., tất cả những thứ này chưa bao giờ bị thiêu đốt một cách phũ phàng và đầy tủi thẹn như trong vụ thảm hoả lớn này. Bao nhiêu thứ lực lượng, bao nhiêu thứ quân Thành phố có trong tay lúc này không biết đứng chôn chân ở đâu hết cả. Nhưng nếu huy động được thì chẳng lẽ đè lên người đứng xem đông nghịt mà xông vào lửa? Mà xông vào được thì cứu bằng cách nào? Lực lượng trên trời thì lại chưa bao giờ được tập dượt để đối phó từ trên cao với hoả hoạn như vậy...

Một tuần sau báo chí Thành phố viết chín mươi chín phần trăm (99%) cao ốc và nhiều khách sạn của Thành phố vừa mới được điều tra sau vụ cháy vì lý do này hay lý do khác... không đủ tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy theo đúng quy định của pháp luật... Không biết con số này chính xác đến đâu...

...Chẳng lẽ cứ phải chờ đến xảy ra có hoả hoạn lớn mới có dịp kiểm tra sức khoẻ toàn bộ hệ thống quản lý nhà nước của Thành phố?

Một nhà báo nào đó nêu ra câu hỏi xé lòng đối với người có suy nghĩ...

Ngọn lửa thiêu trụi City Tower hai ngày sau liếm vào nhà ông Chín Tạ: Công an Thành phố báo cho ông bà Chín biết tại phòng 613 của khách sạn này người ta tìm thấy xác hai nạn nhân bị chết ngạt vì khói, một nam một nữ, thi thể và nhiều thứ trong phòng còn nguyên vẹn, vì lửa không táp tới. Các chứng cứ, hiện vật xác minh được cho biết hai nạn nhân đó là Dương Đình Tấn, con trai ông bà Chín, và Lê Thị Lan Hương, chưa rõ quê quán và nghề nghiệp...

Ông bà Chín người bỗng dưng đen xạm lại như là bị đám cháy ám lửa ám khói, vì nỗi mất con, vì lo tai tiếng.

Người đầu tiên đứng bên ông bà Chín lúc khó khăn này là Bạch Liên và Thắng. Một lần nữa họ lại tự chứng minh là hai túc hạ không thể thiếu được trong nhà ông bà Chín.

Sau những lời an ủi cần thiết, Bạch Liên khuyên ông bà Chín tổ chức mai táng cho Tấn càng lặng lẽ, khiêm tốn bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Đám tang được tổ chức ngay tại bệnh viện cấp cứu, từ đó ra thẳng nghĩa trang. Hầu như ai biết thì chủ động đến chia buồn, tang chủ không thông báo trên báo chí và cũng không mời ai cả.

Bạch Liên còn phân công cho ông Chín phải đích thân nói với lãnh đạo Thành phố chỉ thị báo chí không đưa tin hay viết lách gì về cái chết của Tấn.

Thắng không tham gia được ý kiến nào đích đáng, nhưng được cái sai chạy việc gì thì làm đến nơi đến chốn.

Mọi việc diễn ra khớp đến từng chi tiết theo sự đạo diễn của Bạch Liên. Trong nỗi đau đớn chung của cả Thành phố, báo chí cũng để cho Hai Tấn an nghỉ nơi chín suối, không nỡ soi mói gia đình nạn nhân.

Chuyện rắc rối nhất là vợ Tấn đòi hết tài sản của chồng và nhất định ra ở riêng, bao gồm cả việc chia đôi cái nhà đang ở. Bà Chín thì lại chỉ muốn con dâu cắp đít ra đi cho khuất mắt, với bốn năm cái va ly quần áo dày dép là quá đáng lắm rồi.

Bà Chín bảo:

- Cái nhà này là tiêu chuẩn nhà nước cấp cho ông Chín, không phải cho chúng mày.

- Nhà nước cấp cũng phải chia, vì con trai con dâu đều là thành viên trong gia đình. Chồng tôi cũng phải đổ mồ hôi sôi nước mắt mới thành hình cái nhà to đẹp như thế này! – vợ Tấn cãi lại.

- Chồng chết chưa kịp chôn đã trở mặt đòi chia của hả! Những ngày đi chơi trai sao im hơi lặng tiếng thế?

- Đừng có ăn nói hỗn láo! Bà hãy nhìn lại cái xác con trai bà! Nó chết cháy trong cái nhà này chắc?

- Bà không chia thì mày làm gì được bà?

- Thách đấy! Ngày mai cả cái Thành phố sẽ biết từng cái tổ con chuồn chuồn trong cái nhà này!

- Bà thì đập vào cái mồm mày! – Bà Chín đã rút dép ra khỏi chân.

- Có gan thì cứ đánh đi! Càng đánh càng tù mọt xương. – Vợ Tấn vẫn đứng hiên ngang, hai tay chống háng, cái mồm dẩu hẳn vào mặt bà Chín, khiến bà phải lùi lại, tay cầm dép thõng xuống.

Lại phải đến Bạch Liên ra tay:

- Thôi cháu nghe cô. Cô sẽ thu xếp ổn thoả việc này cho cháu. – Bạch Liên dắt vợ Tấn sang phòng bên.

Hình như Bạch Liên có biệt tài điều khiển mọi người trong cái nhà này, từ ông Chín trở xuống. Vợ Tấn ngoan ngoãn đi theo Bạch Liên, để lại phía sau cái nhìn ngơ ngác của mọi người.

...Không khí đau buồn sau đám tang này chưa bao giờ diễn ra trong nhà ông Chín, vì có quá nhiều điều hệ trọng chiếm hết lo toan của mọi người. Song dù sao bầu không khí trong nhà đang tốt dần lên. Nội chiến gia đình xảy ra do những việc rắc rối sau đám tang này đã chấm dứt, nhờ quý nhân Bạch Liên phù trợ...

Cuối cùng bà Chín đồng ý cho đứt vợ Tấn một ngôi nhà ba tầng ở đường Lê Văn Sỹ và một trăm cây vàng làm lưng vốn... Tất cả lại cũng do Bạch Liên xui khiến.

Lúc thở dài vì trút được mọi gánh nặng lo âu, ông Chín mới sực nhớ đến lời phán của thầy Bỉnh sau cái chết của bố ông.

...Sáu con giáp tới là từ thuỷ chuyển sang hoả, rồng thức, rồng quẫy, không yểm được thì nhẹ là mất chức, nặng là trùng tang đơn trùng tang kép...

...Trùng tang coi như là xảy ra rồi. Mới trùng tang đơn thôi, còn trùng tang kép? Còn mất chức nữa? Đù mẹ, bói với toán gì mà nghe cứ như là đọc án tử hình và tù chung thân cho nhà người ta thế! Sắp tới ai chết? Mình bao giờ mất chức?..

Nghĩ đến đây toàn thân ông Chín rùng rùng nổi gai vì sợ. Ông Chín không mê tín dị đoan, luôn mồm chỉ trích bà Chín về chuyện này, trừ cái chuyện cầu tự thì ông nhiệt liệt hoan nghênh. Thấy cán bộ cấp cao cấp thấp đi lễ xem bói, xin thẻ, tạ ơn thánh mẫu, làm lễ giải hạn.., ông chế nhạo. Mấy cậu cán bộ dưới quyền ông còn để cả bát hương trong phòng làm việc, ông đã vài lần hạ lệnh dẹp gọn mà không xong. Chỉ sau khi City Tower bị cháy, cái lệnh cấm để bát hương trong phòng làm việc mới được thực thi triệt để... Nhưng bây giờ ông lại thấy lời thầy Bỉnh cứ như đinh đóng cột...

...Chết là hết, ông trời đánh vào ai người ấy chịu, tránh cũng không được. Nhưng mất chức? Nghĩa là còn sống để chứng kiến sự nghiệp cả đời mình tiêu tan, để cam chịu ê chề tủi nhục, để hưởng mọi phỉ báng, bêu riếu của người đời, để cho những thằng trời đánh thánh vật quẫy đạp vào mặt mình... Biết đâu đấy, mất chức làm dao thì phải xuống làm thớt, người đời thiếu gì kẻ bới lông tìm vết, từ một chính khách mình sẽ trở thành phạm nhân như chơi?.. Thằng Bỉnh đã nói đúng một, chắc sẽ đúng hai, mình cứ phớt lờ cái thế giới tâm linh là không ổn! Không tin không được... Cái mồm con Bạch Liên đêm ấy tự nhiên thế nào lại nói gở: khi nào trong nhà có đám ma thì lại gặp nhau. Cái đêm hôm ấy... Nhưng như thế chẳng lẽ Bạch Liên đã linh cảm trước về cái chết của thằng Tấn à? Sao lại có thể trùng hợp ngẫu nhiên đến kỳ lạ vậy?.. Trời đất, có thế giới tâm linh thật sao? Nếu thế liệu có ác giả ác báo không? Cái này mới là cái chết thực đây! Nếu đúng là có ác giả ác báo, mà mình mất chức thì sẽ ra làm sao? Nhưng mình đã làm những gì ác cơ chứ? Không giết người, không cướp của, thế thì không thể có gì là ác! Mình có hạ gục kẻ này, dìm kẻ kia, trù úm người khác. Đấy là những việc có thật, nhưng thuộc về nghề nghiệp! Mình cất nhắc thằng bất tài vô đức để nó hầu hạ mình, phò ông này ông kia để tạo thanh thế cho mình, dại gì mà không làm? Đã gọi là công việc nhà nghề, thì không phải là ác, thằng đếch nào chẳng làm!.. Cũng như nghề mổ lợn là sát sinh nhưng không thể là gọi cái thằng cha mổ lợn là ác được!..

...Hay là tại mình quá tham? Mình được hưởng lộc, được chia phần trong phi vụ này, phi vụ khác. Đấy là những chuyện thật. Nhưng đời này ai làm công không cho ai bao giờ? Mình có tính háu gái thật, mần được là mần tuốt! Nhưng sao lại không nhỉ? Trời đã sinh ra cái thằng đực trong mình nó như thế thì mình làm thế. Thế có gì là ác? Nếu đấy là ác thì trời mới là thủ phạm của cái ác này chứ! Mà như vậy thì ai quả báo ông trời? Không thể có chuyện ác giả ác báo như vậy ở đây được!..

...Thế nhưng trùng tang xảy ra rồi, có thể mất chức nữa. Chẳng phải là có ác giả ác báo là gì?.. Bỉnh ơi, mày xui tao cái chuyện yểm đất. Bao nhiêu khốn khổ đểu cáng tao mới bịt được mắt thiên hạ để làm việc này. Cái mồm mày sơn sớt: Cả một thiên nhiên non nước thế này, có đến ba hay bốn con rồng thức giấc quẫy đuôi cùng một lúc cũng vô tư đi!.. Con ông chết thì mày vô tư được, nhưng ông thì vô tư thế đếch nào được! Nó đang ăn nên làm ra ầm ầm... Thế mà cái mồm thối của mày chõ vào... Ông còn có thể mất chức nữa, thế thì ông vô tư thế đếch nào được!... Thà ta bị trời đánh chết còn hơn là sống để chứng kiến cái cảnh ta mất chức! Không đời đời

Khác với thường lệ, bốn năm ngày liền sau đám ma Tấn, Bạch Liên vẫn qua lại chỗ Chín Tạ, lại trở nên cởi mở ân cần như xưa... Nhiều lúc hai người ngồi nói chuyện riêng rất lâu trong phòng kín, chủ yếu là Bạch Liên giục chín Tạ phải ép vợ chia một ít của cải cho con dâu để vãn hồi hoà bình trong cái nhà này và làm tiếp mọi việc cần thiết khác để dứt khoát không vạch áo cho người xem lưng... Nhưng quan trọng hơn cả là để che kín các tổ con chuồn chuồn...

Cách lý giải như vậy của Bạch Liên mang lại kết quả mỹ mãn. Song cứ mỗi lần cái máu “dê” của Chín Tạ tìm cách hướng câu chuyện về đề tài cầu tự thì Bạch Liên lại khéo léo gạt nó ra ngoài chương trình nghị sự! Chuyện cầu tự trước sau vẫn đi vào ngõ cụt...

...Riêng cái lô-gích cái gì phải đến sẽ đến trước sau vẫn để lại cho Chín Tạ một đe doạ mới... Chín Tạ rầu lòng đến mức đã bỏ lỡ nhiều dịp có thể nhắc nhở Bạch Liên nhớ lại lời hẹn của cái đêm ấy...

Bây giờ mọi chuyện đã êm êm. Thăng bằng đã trở lại trong đầu Chín Tạ. Nhưng chỉ chờn vờn Bạch Liên được tí teo rồi cô nàng lại mất hút.

Một thời gian sau vụ cháy City Tower, trên Việt Bắc lại xảy ra một hoả hoạn lớn, báo chí đưa tin lần này là cháy kho, hàng trăm nhà dân bị vạ lây. Người thì bảo tại thời tiết nắng nóng đột ngột và gay gắt hơn bình thường, người thì bảo do sơ suất trong phòng cháy chữa cháy. Xen vào những hoả hoạn lớn này lúc này lúc khác là những hoả hoạn xảy ra do chập điện ở các khu dân cư. Do trời, do người, do gì thì do, mỗi lần hoả hoạn như thế là một lần cộm lên trong lòng nhiều người dân câu hỏi nhức nhối: Có cách gì giảm bớt những hoả hoạn như thế không?

Riêng Thắng dặn Bạch Liên:

- Từ nay đừng đến ăn tại nhà hàng Thiên Thai nhé.

- Tại sao vậy?

- Nhà hàng này nhiều đặc sản thật, nhưng tít trên tầng thượng là lầu 7, chỉ có mỗi cầu thang độc đạo. Cháy nhà là thành chả nướng hết với nhau đấy!

Hôm nay bước sang ngày thứ tám bà Sáu Nhơn không ăn một chút thức ăn nào và không bước ra khỏi giường, con cháu ngày đêm thay nhau túc trực bên cạnh... Cách đây khoảng một năm, sức khoẻ bà đã có hiện tượng này, nhưng chỉ năm sáu hôm thôi và cũng không ngủ thiếp đi nhiều như bây giờ. Hồi đó bà vẫn có lúc thấy đói, còn ăn được bát cháo con con...

Đôi ba lần, vì quá thương con cháu nài ép, bà bảo nâng mình lên, bà cố uống thử một thìa sữa, nhưng mới chỉ ngậm trong miệng đã phải nhổ thốc đi, mặt đỏ tía lên rồi nhạt bợt ngay ra, toàn thân run rẩy. Cơ thể bà Sáu nhất định không chịu tiếp nhận. Con cháu lại đành phải đặt bà nằm xuống. Sau mấy lần như thế, cả nhà không ai dám nài ép nữa. Khi cảm thấy khát, bà Sáu chỉ gọi lấy chén sâm, nhấp nhấp vài ngụm nhỏ, rồi lại bảo đặt nằm xuống. Một hai ngày đầu từ khi nằm liệt giường, bà còn hỏi han việc này việc khác, có lúc còn bắt con cháu kể chuyện công việc đang làm. Sau đó bà bắt đầu ngủ thiếp đi, nhiều lần thiếp đi ngay trong lúc còn đang nghe con cháu nói chuyện, tiếp theo là những giấc ngủ như lịm dần, không theo một giờ giấc hay trình tự nào nữa... Mỗi lần thức dậy là một lần bà yếu đi, giọng nói cũng nhẹ dần. Tuy thế bà vẫn tỉnh táo, không nhầm lẫn. Bà vẫn gọi đúng tên từng cháu, chắt Đức và hai chắt mới nữa đang ở Mỹ... Cặp mắt nhăn nheo của bà tuy ngày càng bé lại, nhưng vẫn lanh lẹn, trong sáng, hiền hòa...

Có lẽ mấy ông bác sĩ nói đúng, bà hoàn toàn không có bệnh tật gì ngoài thể trạng ngày một yếu đi của tuổi già. Con cháu hỏi bà trong người có cảm thấy đau chỗ nào không, bà nói chỉ thấy mỏi khắp người, mỏi rã ra và không thấy thèm ăn uống gì, hai chân bắt đầu lạnh... Hay là bà giấu cho con cháu khỏi lo, khỏi sợ... Song nhìn khuôn mặt thanh thản của bà, cặp mắt nhỏ lại nhưng còn thần sắc của bà, nhịp thở đều đều lúc bà ngủ thiếp đi... con cháu như được an ủi phần nào: ...Có lẽ bà chỉ ngày một yếu đi thôi, trong người không đau đớn gì thật. Con cháu thay nhau xoa bóp cho bà đỡ mỏi, bình chườm nước nóng cho hai chân phải thay liên tục nhưng bà vẫn cảm thấy cái lạnh leo cao dần, từ hai bàn chân đã lên tới cả hai chân...

Tính theo dương lịch, bà Sáu đúng tuổi chín mươi, nhưng theo âm lịch là chín mốt. Con cháu trong nhà và mọi người thân quen đều thán phục bà rất minh mẫn và không bệnh tật gì. Song từ năm ngoái, sau bận nằm khuỵu xuống mấy hôm, bà đã phải bỏ hẳn việc tập đi bộ buổi sáng trong vườn. Bà bỏ luôn các cuộc hội họp được mời. Sang đầu năm nay bà bắt đầu biếng cơm, hầu như chỉ sống bằng cháo hoặc sữa, thân thể ngày càng teo đi nhanh chóng. Nhiều lần Hội Người cao tuổi, lãnh đạo Thành phố, Hội Lão thành cách mạng... cử các bác sĩ giỏi đến khám sức khỏe cho bà ngay tại nhà. Các thầy thuốc đều xác định bà không bệnh tật gì ngoài tuổi tác. Ông Tám Việt đã nghỉ hưu rồi, nhưng vẫn nhờ bác sĩ riêng của mình đến thăm bệnh cho bà, bác sĩ này cũng cùng chung một chẩn đoán như vậy.

Ông Hai Phong hiểu đã đến lúc phải chuẩn bị hậu sự cho mẹ mình. Từ hai tháng nay vợ chồng ông Lê Hải giao nhà cho người cháu ở Kiến An coi hộ để vào Thành phố cùng với vợ chồng ông Hai Phong chăm sóc bà. Vợ chồng Võ Sang cũng thường xuyên sang thăm bà. Có lúc ông bà Võ Sang bế cả cháu ngoại cún bông sang chơi với bà. Chắt cún bông đang tuổi học nói làm bà Sáu rất vui.

Một lần chắt cún bông hỏi bà Sáu:

- Bà ơi, sao tóc bà trắng thế, tóc bà cháu không trắng.

- Vì bà là mẹ của bà cháu. – Bà Sáu trả lời.

- Thế thì bà cũng là mẹ của cháu...

- Ừ đúng, bà cũng là mẹ của cháu, cháu giỏi quá... – Bà Sáu khen.

Cả nhà đều cười...

Các gia đình Hai Hân, Tư Cương, Ba Khang, Bảy Dự không ngày nào không đến thăm bà. Ông Học từ Mỹ cũng mấy lần gọi điện thoại về thăm. Ông vừa mới thay thuỷ tinh thể cả hai mắt, mắt sau thay cách mắt trước sáu tháng. Thế mà mấy tháng nay nhãn áp vẫn cao liên tục, nên ông không dám xa bác sĩ của mình lấy một hai ngày, đành huỷ bỏ chuyến về thăm đất nước năm nay. Đầu tuần trước vợ chồng con cháu các gia đình Ba Tước, Tư Quang, Năm Thịnh đã từ Mỹ lục tục bay về, trừ một hai người chưa thu xếp được chuyến đi. Chắt Đức – con của Vũ, và hai chắt nữa – Cháu nội của Ba Tước, đang trong kỳ thi nên không về được... Cả nhà đều lo lắng cái ngày bà vĩnh biệt con cháu sẽ không có cách gì ngăn cản được nữa, nhưng cả nhà được an ủi phần nào là bà không phải chịu đau đớn gì về thân thể và con cháu trong nhà quây quần chung quanh bà gần như đầy đủ.

Lúc tỉnh nói chuyện, có khi bà cố làm con cháu vui. Có lần bà bỗng dưng hỏi:

- Năm Thịnh đâu rồi nhỉ?

Thế là cả nhà cuống lên đi tìm. Ông Năm Thịnh chạy lại bên mẹ:

- Thưa má con đây ạ, má gọi gì con ạ?

- Con đã xin lỗi anh Hai con về câu nói hỗn năm nào chưa?

- Chúng con làm lành với nhau từ lâu rồi ạ. - Ông Hai Phong nhanh nhảu thưa dùm em.

- Con đã tạ tội với anh con từ chuyến về thăm lần đầu tiên má ạ. – Năm Thịnh thưa.

- Vậy thì được, nếu không thì má phạt đấy.

- Nếu con quên, má định phạt con thế nào ạ?

- Đánh ba roi!

- Con đi lấy roi để xin má đánh con ba roi được không ạ?

- Được, nhưng phải để má tập đi mới cầm roi được. Nằm lâu ngày quên mất đi rồi...

Con cháu đứng chung quanh, vừa cười vừa khóc.

Một lần khác bà gọi Bích Ngọc:

- Bây giờ nội cho phép các con mỗi ngày làm năm trăm sữa chua đi bỏ các nhà hàng các con vẫn bỏ hết được chứ.

Bích Ngọc sụt sùi, còn đang chưa biết trả lời bà mình như thế nào, Bảo Vân đứng cạnh đã nói ngay, cố làm cho bà vui:

- Nhưng con biết nội không bao giờ cho phép chúng con làm việc này ạ.

- Sao con dám nói chắc vậy, Bảo Vân?

- Dạ thưa nội, chúng con đã có nhiều địch thủ rồi. Con nghĩ không đời nào nội muốn chúng con có thêm địch thủ mới nữa là Vinamilk ạ.

Mọi người chung quanh đều cười, bà Sáu cũng nheo mắt cười, tay bà với lấy tay Bảo Vân:

- Con là địch thủ đối thoại không phân thắng bại của ta!

Bảo Vân sụt sùi, nhưng vẫn cố cười.

- Nhưng nếu Vinamilk một ngày nào đó là địch thủ của các con thì nội chắc không đến nỗi như Trung tâm Bình Tiến...

- Con muốn có đối thủ cạnh tranh đích đáng nội ạ, nhưng con không dám nói trước điều gì... – Bảo Vân đáp lại.

- Ôi.., con như thế là có cái máu của ta, chấp nhận cạnh tranh đích đáng... – Bà Sáu nắm lấy bàn tay của Bảo Vân, mắt ngước nhìn về một nơi xa xa nào đó...

Bảo Vân òa lên khóc...

Có lúc bà Sáu gọi Lê Hải và bà Hậu, hỏi thăm rất kỹ về cuộc sống của cặp vợ chồng già lọc cọc này.

- Mẹ rất thương hai mẹ con Út Thạnh, nhưng có Hậu mẹ bớt lo cho Lê Hải. – Khi nói chuyện với bà Hậu, bao giờ bà Sáu cũng xưng là mẹ cho hợp với tình cảm và tiếng nói miền Bắc. Cả nhà đều nhận thấy như vậy.

Trong những ngày này, đã hai lần ông bà Tám Việt đến thăm má Sáu.

Lần thăm đầu tiên, bà Sáu nói:

- Tôi vẫn mong được gặp bà Tám. Thật là cầu được, ước thấy.

- Thưa chị em đây ạ. – Bà Tám chạy lại quỳ phục sát giường để cho má Sáu nhìn rõ mặt, hai tay nắm lấy tay bà Sáu.

Bà Sáu đưa hai tay rờ rờ mặt bà Tám, vuốt những làn tóc xoà xuống của bà Tám sang hai bên:

- Từ ngày nghỉ hưu, bà có giúp ông Tám hiểu thêm chút nào công việc chợ búa không?

- Dạ, nhà em vẫn chưa biết ngoài chợ người ta bó mớ rau bằng lạt hay đựng bằng túi nilon ạ.

- Thế thì ông Tám vẫn chưa thành nhà kinh tế hoàn hảo được.

Đến thăm lúc này lẽ ra là hỏi han sức khoẻ, nhưng câu chuyện lại xoay ra nói vui giữa những người thân thiết khi có dịp gặp nhau. Bận đó bà Sáu nói chuyện với ông bà Tám được đến mươi mười lăm phút. Bà Sáu nhắc lại nhiều chuyện đã nói trong bữa cơm đầu tiên đãi ông Tám. Riêng ông Tám đến bây giờ vẫn khâm phục bà Sáu đã ví kinh tế Thành phố hồi đó như một cỗ xe, cái quan trọng là điều hành cỗ xe đó chở cái gì, đi đâu, chứ không phải là dỡ nó ra từng mảnh rồi giao cho những người không hiểu gì về xe cộ quản lý... Nhưng lần thứ hai chuyện ngắn hơn nhiều. Vì giấc ngủ thiếp đi của bà Sáu cứ tự nó kéo đến...

Trong những ngày với những giấc ngủ thiếp đi như vậy, chỉ có một lần duy nhất bà Sau mê man ú ớ, có lúc kêu rú lên, mặt nhăn nhó... Con cháu chung quanh xúm lại, tưởng bà đã đến giờ lâm chung, chỗ này chỗ kia đã nước mắt ngắn nước mắt dài... Nhưng chờ đợi ít phút lại thấy bà thở đều dần... Khoảng một giờ sau bà lại tỉnh dậy, kêu khát. Uống được mấy thìa sâm, bà lại tỉnh, lại đòi nói chuyện...

Khi đã tỉnh táo, bà kể là tự nhiên nằm mơ lại những chuyện sợ hết hồn ngày xưa, nhất là đến cái đoạn cửa hàng vải của bà đột nhiên bị tổng trưởng Sài Gòn ra lệnh tịch thu vì vỡ nợ, bà phải cùng với các con mình trốn vào nhà một bạn hàng để tránh mặt chủ nợ và nghe ngóng xem có bị tróc nã về chuyện gì khác nữa không... Ba Tước, Tư Quang, Năm Thịnh và Út Thạnh lúc ấy còn nhỏ lắm. Chuyện xảy ra khoảng đầu năm 1949...

Sang ngày thứ chín, bà Sáu yếu đi một cách đột ngột, những lúc tỉnh dậy thưa hơn và cũng ngắn hơn. Chỉ có đôi mắt vẫn giữ nguyên thần sắc khi bà thức dậy, bà cũng không hỏi chuyện ai nữa. Con cháu giục mãi, thỉnh thoảng bà mới bảo đỡ lên để uống một ngụm sâm nhỏ. Đêm hôm qua bà ngủ một giấc bốn năm giờ đồng hồ, nhưng toàn thân hầu như không cử động, chỉ còn thoi thóp hơi thở. Lúc tỉnh dậy bà cũng không nói chuyện nữa, cũng không đòi uống sâm, con cháu phải giục, nhưng thỉnh thoảng bà mới nhè nhẹ gật đầu. Đến khoảng tám giờ sáng, bà lại thiếp vào giấc ngủ dài. Con cháu trong nhà không ai bảo ai đều quanh quẩn bên phòng ngoài, trừ hai ba người thường xuyên thay nhau túc trực bên bà...

Khoảng bảy giờ tối bà Sáu lại thức giấc. Lần này bà chủ động đòi uống sâm, uống hết cả chén con, như có vẻ đang rất khát, thần sắc bà hồng hào hẳn lên. Bà bảo Bảo Vân vực bà ngồi dậy một chút cho đỡ mỏi...

Thấy bà ngồi dậy được, con cháu trong nhà đều ùa đến. Ông bà Hai Phong, ông Năm Thịnh, ông Lê Hải lúc này đang có mặt trong phòng vội vã mở các cửa sổ cho thoáng và bật thêm đèn. Gian phòng tràn ngập ánh sáng.

Lâu lắm không ngồi, lại nhìn thấy cháu con đông đủ thế này, bà Sáu vui lắm. Lúc đầu bà còn giơ tay che bớt ánh sáng vì hơi chói, một lúc sau bỏ tay xuống, mắt nhìn về mọi phía. Bà ngó nhìn khắp lượt, cười với mọi người.

- Pha cho nội tách sữa để có sức nhìn rõ mọi người nào. Đông vui quá...

Cả nhà không ai dám tin vào tai mình.

Bà Ngân chạy đi pha sữa ngay, thử lại rất cẩn thận rồi mới bưng tách sữa đến cho mẹ chồng. Bảo Vân một tay để nội tựa lưng, một tay đỡ tách sữa cho nội uống. Lúc đầu bà uống từng ngụm nhỏ, rồi bà uống hết được cả tách sữa.

- Lâu không ăn được. Giờ uống tách sữa ngon quá...

Niềm vui mừng rạng rỡ trên mọi khuôn mặt con cháu. Bà Ngân định pha thêm tách nữa, bà giơ tay chặn lại:

- Đủ rồi. Các con không muốn má bội thực chứ?

Tiếng cười trong nước mắt lại đầy ắp căn phòng.

- Ai như cún bông kia nhỉ? – bà Sáu hỏi, mắt ngước nhìn về phía cún bông đang trong tay mẹ Kim ở tít góc phòng.

Vợ chồng Tín - Kim đặt con xuống đất. Tín bẻ lại cái cổ áo con cho ngay ngắn rồi giục con chạy đến chào bà Sáu. Ông Võ Sang giơ hai tay rẽ đường cho cháu ngoại mình, mọi người giãn ra cho cún bông lon ton chạy đi.

- Thưa mẹ của bà, con đây ạ. Con chào mẹ ạ. – cún bông được ông ngoại đặt vào lòng bà Sáu.

- Ôi cún bông của mẹ ngoan quá... – hai tay bà Sáu ôm lấy cún bông, xoa đầu nó, hết vuốt ve má nó lại ôm nó vào người...

Lòng yêu trẻ, hay là trẻ chuyền thêm sức sống cho bà Sáu? Ai cũng nghĩ rằng bà Sáu hình như chỉ ngủ một giấc dài, nay thức dậy...

- Bà của cún bông đâu?

- Bà của cún bông đi chợ mua xịt cá cho cún bông ăng ạ... – thằng bé ngọng líu ngọng lô.

Bà Sáu bắt đầu nói chuyện với cả nhà. Bà dặn mọi người đừng gọi Đức và hai chắt khác về, chúng nó đang mùa thi... Bà bảo: “Má vẫn khoẻ, thi xong chúng nó vẫn kịp về thăm má được...”.

- Vũ và Quân đâu, ra đây nội bảo.

Đang giữa câu chuyện, cả nhà vô cùng hồi hộp, không biết bà định làm gì. Vũ và Quân khoanh tay bước ra đứng trước bà.

- Thưa nội, nội bảo gì chúng con ạ? – Vũ thưa.

- Hai con hạ bức hoạ ảnh ông nội con ở phòng khách lớn xuống. Dỡ khung ra, phía sau bức hoạ có một gói mỏng, đem lại đây cho nội.

Cả nhà ngơ ngác vì quá ngạc nhiên, không ai dám phỏng đoán điều gì, cũng không ai dám theo Vũ và Quân bước ra phòng ngoài. Cả căn nhà im phắc.

Một lúc sau Vũ và Quân quay lại, cả hai cùng mếu máo... Mãi một lúc sau Vũ đánh bạo nói:

- Thưa nội, chúng con lỡ tay làm vỡ tấm kính bức tranh của ông nội rồi ạ!

Bà Sáu cười tiếng cười yếu ớt, không thành tiếng:

- Không phải vậy đâu, do chính nội làm vỡ đấy. Hai con có tìm thấy gì không?

- Thưa nội có ạ. - Vũ hai tay đưa cho bà Sáu một bì thư bằng giấy thiếc.

Bà Sáu không cầm lấy, mà lại nói:

- Vũ mở bì thư ra. Con đọc cho cả nhà nghe. Đọc thong thả thôi. Nội cũng muốn nghe.

Mọi người gần như nín thở.

Vũ lần lần mở phong bì, khi mở đến lần giấy bọc trong cùng, một tờ giấy đã úa vàng lộ ra. Tờ giấy như được xé ra từ một vở học trò... Lần giở nữa ra, tờ giấy rời ra thành hai mảnh như bị ai xé...

- Thưa nội, đây có lẽ là một bức thư ạ... Có lẽ lâu ngày quá, thư đã bị rách làm hai rồi ạ... – Vũ thưa.

Bà Sáu nằm yên, ngước mắt nhìn lên trời, một lúc sau mới nói:

- Không phải thư đâu... Con ghép lại mà đọc đi! Đọc to cho cả nhà nghe...

- Thưa cả nhà, con xin đọc ạ: Tuyên Ngôn Độc Lập. Hỡi đồng bào cả nước! “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hoá đã cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”... – Vũ đọc rất trang nghiêm, nhiều lúc cứ nghẹn lại...

Một không khí thiêng liêng bao trùm lên mọi người. Những người lớn tuổi như ông bà Hai Phong, ông bà Lê Hải, ông Võ Sang... là những người đã nhiều lần từng được nghe giọng Hồ Chủ tịch và được nhìn hình ảnh của Người khi đọc Tuyên ngôn này trong những phim tư liệu lịch sử, hôm nay có cảm nghĩ như đang được nghe lời núi sông...

Hình như cuộc đời gắn bó với sự nghiệp cách mạng của đất nước, hôm nay, vào giờ phút này, đang giúp mỗi người cảm nhận sâu sắc hơn thế nào là người dân của một quốc gia độc lập. Họ hiểu rõ giá trị này qua những tháng năm chiến đấu hy sinh gian khổ của chính bản thân họ, qua những mất mát khôn kể xiết của chính gia đình họ, quê hương họ, những đồng chí đồng đội của họ... Bao đau thương, buồn tủi, bao nhiêu chặng đường đầy máu và nước mắt đã trải qua... đột nhiên dồn về trong tâm khảm họ...

...Tiếng đạn đại bác cùng với sấm sét trong đêm mưa bão năm nào vang nổ ầm ầm trong ký ức ông Hai Phong. ...Tay vuốt mưa rát mặt, ông quỳ xuống ôm hai chân mẹ, nức nở: Lạy má, con đi!.. Đến bây giờ ông vẫn còn nhớ những tia chớp sáng nhìn rõ được hình dáng mẹ mình giữa những tiếng nổ dữ dội. ...Đêm ấy, mẹ vẫn đứng nhìn con mãi, chờ cho đến khi con đi khuất... Ông đứng yên nghe con trai mình đọc, nước mắt rưng rức...

Ông Lê Hải nhớ lại rõ lắm... Hôm đó ông tham gia đội bảo vệ đứng dưới chân khán đài Ba Đình... Ông Lê Hải phải vịn vào vai bà Hậu để có thể đứng vững, mấy giọt nước mắt lăn trên má...

...Trời ơi, mẹ đã cưu mang che chở ta, đã gây dựng cho ta với Út Thạnh.., lại cũng là người gìn giữ bản Tuyên Ngôn Độc Lập này, ngay trong lòng cái chết?... Xem binh tình giặc bố dữ thế này, phải lo kháng chiến lâu dài con ạ... Mẹ là mẹ của các con... Lê Hải rùng người nhớ lại những trận rà bố khủng khiếp suốt từ thời Diệm và các chính quyền nguỵ sau đó... Không có má chắc gì mình sống được đến hôm nay... Ôi lời nói năm nào của Bác trên Quảng trường Ba Đình... Bác đã nói lên bao nỗi niềm, khát vọng và ý chí của cả dân tộc và của chính ta! Từ chiến khu trở về, ta lại ra đi, để lại bố mẹ, Tấm, Sơn, để lại tất cả họ hàng quê hương.., ta đã lên đường Nam tiến cho Tuyên Ngôn Độc Lập, cho đến hôm nay... Ôi đất nước ngàn vạn đau thương... Bốn cuộc chiến tranh liên tiếp mới có được ngày hôm nay... Ai biết được, ai hiểu được những hy sinh mất mát của dân tộc này? Bao nhiêu sinh linh, bao nhiêu tàn phá!.. Máu chảy ruột mềm, người nào ngã xuống thì cũng là máu của dân tộc này chảy! Còn bao nhiêu dư chấn tai ương khác... Trời đất, ai gìn giữ, ai phản bội những gì cả dân tộc này phải đánh đổi bằng xương máu, bằng mồ hôi nước mắt của bao nhiêu thế hệ? Ai nhớ, ai quên con đường đầy đau khổ của chính ông bà mình, cha mẹ mình, của đồng bào, đồng chí và đồng đội mình... Mới ngày hôm qua thôi!.. Còn sự phản bội nào lớn hơn sự làm ngơ, sự lạm dụng, sự chà đạp lên tất cả những hy sinh mất mát cả dân tộc đã phải chịu đựng? Sự hy sinh đó là xứng đáng? Là vô ích? Ta vẫn hiểu đấu tranh nay chưa phải là trận cuối cùng... Đồng minh của nó là ngu dốt, là những kẻ đầu hàng, tha hóa...

Biết bao nhiêu gian truân khốc liệt đã trải qua làm cho đầu óc Lê Hải căng lên nhức nhối. Ký ức nổi sóng những nghịch cảnh mà chính bản thân ông vừa là tác nhân, vừa là nhân chứng suốt dọc đường đời. Ông lấy hai tay ôm chặt lấy đầu mình, hai bên thái dương đang giật mạnh...

Cánh Ba Tước, Tư Quang, Năm Thịnh xưa nay vốn không quan tâm đến chính trị. Trong đời mình, họ đã nghe biết loáng thoáng đâu đó về Tuyên Ngôn Độc Lập, nhưng chỉ coi đó là công việc tuyên truyền. Đơn giản là làm chính trị ai mà không tuyên truyền!.. Họ cũng có bề dày từng trải nhất định, nên khó bị thuyết phục hay bị lừa lọc về chính trị... Hễ cứ đụng đến chính trị, nếu là trong khi nói chuyện với bất kỳ ai, không bao giờ họ nói được đến câu thứ ba, nếu là trên trang báo, trang sách thì giỏi lắm chỉ đọc xong được cái tít đề... Họ quá biết Lê Hải là ai và hiểu chính kiến của bà Sáu. Họ khâm phục những chiến sĩ như Lê Hải và có cảm tình với cách mạng... Thế nhưng lúc tiến hành cải tạo, họ đã bỏ ra đi... Hôm nay, nghe Tuyên Ngôn họ cảm nhận nhiều điều mới lạ. Họ càng nhận thức rõ hơn họ ra đi là vì muốn xa lánh, vì không thừa nhận chế độ này, chứ không bao giờ họ muốn xa cách đất nước mình, không muốn chia lìa khỏi dân tộc mình... Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi... Một quốc gia độc lập có chế độ chính trị tự do và bình đẳng của con người như thế thì chế độ ấy cũng là của mình chứ? – Năm Thịnh vừa nghe, vừa tự hỏi mình như vậy. ...Là con người, ai còn mong gì hơn thế?.. Hay là Tuyên Ngôn bao giờ cũng chỉ là tuyên ngôn thôi? Dù là của Mỹ, của Pháp đi nữa... Năm Thịnh còn nhớ lại những trận cãi nhau nảy lửa với Hai Hân hôm nào, đã từng mắng Hai Hân là đồ ăn cháo đá bát... Bây giờ thù hận với Hai Hân cũng qua rồi, họ lại kết bạn chơi bời với nhau như cũ, giúp nhau việc này việc khác. Năm Thịnh cũng thấy mẹ mình đối xử với Hai Hân khác ngày xưa, nghĩa là mới cách đây mấy năm thôi... Tất cả những chuyển biến này Năm Thịnh hiểu được. Song tất cả những hiểu biết vừa mới thu lượm đựợc này chỉ làm khó khăn thêm câu hỏi trong đầu Năm Thịnh: ... Tại sao một Đảng đã viết nên được Tuyên Ngôn Độc Lập như thế, mà hễ ai còn cảm thấy mình là người Việt Nam thì không thể không tán dương, không thể không quy thuận.., tại sao một Đảng đã làm nên sự nghiệp lấy lại đất nước như thế, mà lại để xảy ra bao chuyện đau lòng? Năm Thịnh thừa nhận xây dựng một xã hội như thế không dễ. Những năm sống ở Mỹ càng làm cho Năm Thịnh thấm thía điều này, chính vì thế ông vẫn giữ mối gắn bó với đất nước... Năm Thịnh tin rằng mẹ còn hiểu điều này sâu sắc hơn mình nhiều, thế nhưng vì sao chính mẹ lại cất giấu Tuyên Ngôn này, bất chấp cái chết kề bên? Mẹ có bản Tuyên Ngôn này từ bao giờ? Ai trao cho mẹ? Sao mình không hay biết tý gì... Vì sao mẹ còn giữ kín Tuyên Ngôn đến ngày hôm nay... Đất nước đã giành được độc lập thống nhất đến ba chục năm rồi... Càng nghe, Năm Thịnh càng thấy còn nhiều điều hệ trọng quá, những điều nằm trong suy nghĩ của mẹ mình, của chính đất nước mình... Ôi còn bao nhiêu điều mình chưa hiểu được!..

Bốn anh em Vũ đã được nghe, được đọc, được học Tuyên Ngôn trong những ngày còn ngồi ở ghế nhà trường miền Bắc, trong những năm tháng nhà trường sơ tán tránh bom Mỹ. Ngồi cạnh hầm tránh bom nghe thầy giáo giảng về Tuyên Ngôn Độc Lập, thỉnh thoảng thầy lại phải ngừng giảng vì kẻng báo động, học sinh nhao nhao xuống hầm, tiếng bom đạn nổ, nhiều khi rất gần, ngay trên đầu... Chỉ riêng cái khung cảnh này đủ hỗ trợ học sinh hiểu thấm thía từng câu từng chữ trong Tuyên Ngôn...

Thế nhưng hôm nay Vũ vẫn bị choáng, vì quá bất ngờ. Tuổi trưởng thành đọc Tuyên Ngôn Độc Lập khác với tuổi học sinh. Nhà trường hồi ấy đã dạy cho Vũ biết đây là tuyên ngôn thứ ba trong lịch sử dân tộc mình, kể từ Nam Quốc sơn hà Nam Đế cư..., ba đỉnh cao bất hủ của sự nghiệp đấu tranh anh hùng giành lại độc lập của Tổ quốc. Thế nhưng ở vào chặng đường hiện tại của đất nước, nghĩa là chỉ sau khi ý thức rõ rệt hơn sự hy sinh to lớn của những thế hệ đi trước, hiểu được những gì đất nước đang bị đánh mất hay bị đánh cắp, Vũ mới thấu hiểu thêm cái giá dân tộc phải trả cho độc lập tự do của đất nước mình hôm nay. Hồi còn đi học, Vũ cảm nhận Tuyên Ngôn Độc Lập như một lời hịch hoành tráng, hào hùng, đọc lên là thấy tâm can mình rộn lên tha thiết, bừng bừng... Hôm nay, có lẽ lần đầu tiên Vũ đọc Tuyên Ngôn với những nhận thức mới về những thách thức mất còn mà một dân tộc có phẩm giá bắt buộc phải suy ngẫm, phải chấp nhận... Trong lòng càng cảm phục bà nội mình bao nhiêu, Vũ càng nhận rõ những thách thức này bấy nhiêu, những thách thức đất nước đã trải qua, những thách thức hiện tại và phía trước...

Khi Vũ đọc xong, cả nhà im phắc.

Mãi Vũ mới nói lên lời, hai tay áp bản Tuyên Ngôn vào ngực mình:

- Thưa nội, hồi còn là học sinh tụi con đã được học về Tuyên Ngôn Độc Lập, nhưng hôm nay con tưởng rằng lần đầu tiên con được đọc bản Tuyên Ngôn này... Thật bất ngờ quá ạ...

Bà Sáu vẫn ngồi yên, tâm trí như đang ở đâu đâu. Cả nhà im lặng chờ đợi. Một lát sau bà nói:

- Các con à, bản Tuyên ngôn này đến tay ta cuối năm bốn bảy, chừng hai năm sau khi ta giục Hai Phong đi kháng chiến... Khi đọc xong ta đã khóc. Bây giờ nghe lại ta cũng muốn khóc, nhưng yếu quá rồi, không còn sức khóc... Ta đã đọc nó nhiều lần, đọc đến thuộc lòng... Giấu nó đằng sau chân dung của ông nội các con, ta vẫn đọc được... Đã bao nhiêu lần ta ngồi một mình ngước nhìn chân dung ông nội các con và trong lòng thầm đọc cho mình nghe... Rồi mỗi lần có điều gì ưu phiền ta lại ra ngồi như thế... Ta nhớ rõ lắm.., một cán bộ Việt Minh, người Hà Nội, cũng thuộc lớp người Nam tiến như Lê Hải, nhờ ta giấu hộ bản Tuyên ngôn này... Lo cho người cán bộ này, hồi ấy ta càng lo cho Hai Phong...Chừng mươi hôm sau đã thấy báo đăng ảnh đầu người cán bộ này bị bêu ngay trước cửa chợ Bến Thành... Cái chết lúc nào cũng lơ lửng trên đầu...

Cả nhà im phắc, hồi hộp chờ đợi, nhưng không ai dám giục bà nói tiếp vì chỉ sợ bà mệt. Bảo Vân ngồi kề bên tiếp tục bóp bóp hai vai, hai tay cho má, thỉnh thoảng lại xoa nhẹ trên lưng cho má đỡ mỏi, có lúc dừng tay tiếp má uống một vài thìa sâm...

- Hồi đó ...một mình má với bốn đứa con nít tụi bay... – Bà Sáu nói thong thả, hơi nói yếu đi nhiều, nhưng giọng nói vẫn điềm tĩnh lạ thường. -...Ngay sau Tết Mậu Thân, Nguyễn Ngọc Loan(*) [(*) Tướng cảnh sát ngụy, đã tự tay bắn chết trên đường phố Sài Gòn một chiến sĩ Giải phóng bị chúng bắt, chuyện xảy ra trong chiến dịch Tết Mậu Thân.]cho người đến lục soát... Út Thạnh và bé Thơ không còn nữa... Các con biết không, giấu Tuyên ngôn này, ta đã đem tính mệnh, danh dự và tài sản cả nhà mình ra tuyên chiến với chúng nó!.. Sau Ba mươi tháng Tư, ta đã toan giao cho Viện Bảo tàng... Nhưng lòng ta thấy có cái gì không ổn... Từ đó ta nghĩ mung lung lắm... Hôm các con lũ lượt bỏ nhà bỏ cửa kéo nhau đi di tản, ta nuốt nước mắt... Rồi trong nước còn bao nhiêu là chuyện... Những lúc buồn tủi, ta lại ngồi đọc Tuyên Ngôn trong đầu... Không thể đưa vào Bảo tàng... Chưa được!.. Đây là điều duy nhất nội chưa yên lòng... – Bà Sáu Nhơn hướng về phía Vũ - ...Nội giao cho Vũ giữ bản Tuyên Ngôn này... Thay nhau cha truyền con nối... Cho đến khi...

Bà Sáu mệt, bỏ lửng câu nói.

- Thưa nội... Con xin phép dán liền hai mảnh lại thành một có được không ạ? – Vũ hỏi má Sáu.

- Thôi... Cứ giữ nguyên như thế... Đó là một kỷ niệm buồn các con à...

Bà Sáu lại nghỉ... Uống mấy thìa sâm nữa từ tay Bảo Vân, rồi đột nhiên bà gọi:

- Hai Phong đâu?

- Thưa má con đây ạ. - Ông Hai Phong đến đứng sát bên má.

- Đưa tay đây cho má!

Ông Hai Phong hai tay run rẩy ôm ấp bàn tay mẹ. Nước mắt trào ra không sao cầm lại được.

- Hai Phong.., có lần má hứa sẽ giảng cho con nghe thế nào là lẽ mất còn ở đời... Chắc hôm nay con hiểu... – bà ngủ thiếp dần đi...

Cả nhà khóc oà lên. Ông Hai Phong quỳ xuống, gục đầu vào mẹ, nước mắt thấm lên áo bà...

Chờ một chút cho cơn xúc động dịu đi, ông Lê Hải đến dắt ông Hai Phong ra ngoài, tay ra hiệu cho mọi người yên tĩnh để bà Sáu nghỉ.

Lúc này có thêm bà Võ Sang vừa mới đến, tất cả cùng với Bảo Vân đỡ cho bà Sáu nằm nghỉ rồi ngồi túc trực quanh bà. Ông Lê Hải ra hiệu mời mọi người lui ra phòng ngoài...

- Bây giờ anh mới hiểu hết lòng mẹ của chúng mình các em ơi... - ông Hai Phong không nén được xúc động.

- Có lẽ má hiểu hơn chúng ta về những gì chúng ta còn mắc nợ, còn chưa làm được, sau mấy chục năm ròng... - Ông Lê Hải nói với mọi người.

Trong phòng khách lớn, dưới phòng ăn, ngoài vườn... chỗ nào mọi người cũng chỉ nói với nhau về bản Tuyên Ngôn và những suy nghĩ thầm kín của bà Sáu. Mấy hôm gần đây, vào giờ hơi muộn như thế này lại có thêm vợ chồng ông bà Tư Cương, cánh Ba Khang và Bảy Dự, vợ chồng Hai Hân...

Đám anh em thế hệ Vũ cũng thành một tốp riêng. Vợ chồng Tín Kim vừa thay nhau ẵm cho con ngủ, vừa tham gia nhóm này. Nhưng riêng Vũ xin lỗi các em, rồi lên gác ngồi một mình trong phòng mẹ Ngân suốt cả buổi tối...

Đến ngày thứ mười hai, bà Sáu ngủ vĩnh viễn không bao giờ dậy nữa. Bà ra đi trong sự bình yên, thanh thản, giữa tình thương yêu vô bờ bến của con cháu...

Mấy ngày sau lễ tang, Vũ được thay mặt gia đình đi gặp đồng chí bí thư Thành ủy để cảm ơn sự thăm viếng và sự quan tâm của Thành uỷ về đám tang bà SÁU Nhơn. Vũ còn được bố mẹ giao cho một việc trọng đại là trân trọng biếu Thành uỷ bản sao bản Tuyên Ngôn Độc Lập mà bà nội Vũ vẫn giữ kín mấy chục năm sau khi sự nghiệp độc lập và thống nhất Tổ quốc đã hoàn thành.

Tại phòng tiếp khách của bí thư, Vũ phải chờ khá lâu. Vũ giết thời giờ bằng cách đi đi lại lại ngắm nghía tỉ mỉ mọi thứ có thể thấy được trong phòng. Từ mấy bức tranh sơn mài, đến lọ hoa pha lê, bộ salon gụ kiểu cổ có trạm trổ và có đệm, các dãy ghế hai bên, mấy chùm đèn, so sánh màu thảm đỏ với màu tường vàng chanh, màu nâu của bộ salon cổ với màu đệm, màu thảm... Hết bước vào gần rồi lại lùi ra xa để ngắm nghía cho kỹ, chốc chốc Vũ lại giơ tay xem đồng hồ. Một cảm giác khó tả, cái bực của chờ đợi, sự lạ lùng trước cảnh bài trí của phòng khách... Vũ lục lọi mãi trong đầu không biết xếp loại trang trí này như thế nào: Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc? Tân thời? Nửa cổ nửa tân thời?..

Vị bí thư vẫn chưa xuất hiện.

Người cán bộ lễ tân lần thứ ba từ phòng bên tạt vào động viên Vũ:

- Đồng chí vui lòng nán chờ, bí thư đang kết luận một vấn đề quan trọng trong cuộc họp.

Vũ không trả lời, vì gần như không tự kiềm chế được mình nữa, chỉ giơ tay xem đồng hồ: Hai mươi bảy phút!..

- Thường thường bí thư không tiếp... – Người cán bộ lễ tân biết mình lỡ lời, nhưng tự chữa được ngay - ...Thường thường bí thư rất ít tiếp khách, nhưng đã nhận lời thì thế nào đồng chí ấy cũng đến.

Nghe thấy tiếng giày lộp cộp từ xa, người cán bộ lễ tân chạy vọt ra ngoài. Một lát sau thấy bí thư bước vào, người cán bộ lễ tân đứng cách xa vài bước về phía sau, hai tay xun xoe lễ phép chắp vào nhau. Bí thư cười nói vui vẻ, chủ động bắt tay Vũ:

- Tôi được nghe danh bà Sáu Nhơn từ lâu, nhưng hôm nay được trực tiếp gặp hậu duệ của cụ... Thỉnh thoảng tôi có dịp được gặp ông Hai nhà...

- Xin chào đồng chí bí thư. Thú thực với đồng chí, tôi đã định bụng chờ thêm hai phút nữa cho đúng nửa tiếng, nếu đồng chí không đến là tôi đành bỏ về. – Vũ cố gượng cười để làm nhẹ bớt câu nói của mình.

Bí thư lặng đi mất vài giây vì bị bất ngờ, song cũng giành lại thế chủ động ngay, hai tai hơi đỏ lên:

- Cuộc họp kéo dài hơn dự kiến. Nhưng tôi đã hẹn là giữ lời.

- Nếu thế đồng chí bí thư nên thay thư ký của mình đi, anh ta xếp lịch như thế là không đủ trình độ làm việc, dễ làm ảnh hưởng uy tín của đồng chí. – Vũ cố nén sự bực tức trong lòng vì không thấy bí thư xin lỗi về sự chậm trễ của mình.

- Sự thẳng thắn của đồng chí rất gây ấn tượng đối với tôi. Bây giờ đồng chí giải tỏa nỗi bực của mình đi. – Giọng bí thư cởi mở, nhưng vẫn chưa thấy câu xin lỗi.

- Vâng, tôi xin lỗi là nói năng lỗ mãng. Bệnh nghề nghiệp mất rồi đồng chí ạ.

- Đồng chí nói bệnh gì?

- Tôi nói thực lòng, bệnh nghề nghiệp đồng chí ạ. Ở nước ngoài thì tôi nhịn nhục được, ở trong nước thì tôi không tự kiềm chế được. Tôi thành thực xin lỗi đồng chí.

- Nhưng mà đồng chí nói là bệnh nghề nghiệp? – Bí thư muốn truy hỏi.

- Là đại diện giới doanh nhân, tôi nhiều lần được tham gia các đoàn đàm phán kinh tế của các thứ - bộ trưởng ta ở nước ngoài đồng chí ạ, chủ yếu là vấn đề quota và thuế suất. Nhiều khi đoàn chỉ được vụ trưởng hay đại diện của bộ trưởng nước chủ nhà tiếp thôi, thế mà cũng phải chờ đợi khốn khổ. Ngồi tiếp mình mà chủ nhà có khi còn gác chân lên bàn nữa chứ! Nói xin lỗi đồng chí, có lúc tôi cảm thấy nhục như con chó, chỉ muốn giơ tay tát một cái gì đó, đấm một cái gì đó... Cả đoàn chịu bấm bụng nhẫn nhục vậy... Nhưng bước chân ra khỏi phòng đàm phán, tôi muốn nổ tung... Trưởng đoàn có khi phải động viên chúng tôi: Vì cơm áo gạo tiền của người lao động trong nước, phải cắn răng lại mà chịu nhục các đồng chí ạ, còn nước còn tát!.. Kỳ kèo xin bớt từng xu thuế!

- Bây giờ thì tôi hiểu.

- Đi xin nó nhục như thế đấy đồng chí bí thư ạ!..

Không khí chuyện trò dịu dần.

Sau khi nghe Vũ trình bày tỉ mỉ về bản Tuyên Ngôn này, xem kỹ bản sao, ông bí thư hỏi:

- Nguyên bản là bản chép tay hả đồng chí?

- Không ạ, đây là bản in li-tô (litho), bản chính là màu mực tím, photo copy màu nên bản sao này trông như bản chính ạ. Bản này bà nội tôi đã bảo vệ và gìn giữ từ khoảng năm 1947 cho đến nay...

- In litho hả?

- Thưa vâng, chính tôi cũng không biết, phải nhờ ba tôi giải thích. Bây giờ chúng ta không còn khái niệm in li-tô (litho) nữa. Ba tôi nói hồi đầu Cách mạng Tháng Tám, việc in ấn các văn bản để truyền thông chủ yếu là nhờ vào cách in litho, nghĩa là viết ngược đặm mực lên mặt đá rồi in. Không có mặt đá thì viết lên mặt bột, vì hồi ấy lấy đâu ra nhiều máy đánh chữ hay máy in như bây giờ, nhất là trong chiến khu.

- Theo đồng chí, tại sao cụ nhà đã giữ bản Tuyên Ngôn này lâu vậy mà bây giờ lại dặn không cho đưa vào bảo tàng?

- Theo đồng chí bí thư thì có thể đưa vào bảo tàng được không ạ?

- Hiện vật lịch sử quan trọng thế này thì xứng đáng đưa vào bảo tàng lắm chứ.

- Thưa đồng chí, chính đây là điều gia đình chúng tôi bàn bạc rất lâu mà chưa ngã ngũ.

- Có khúc mắc gì thế hả đồng chí Vũ?

- Đồng chí bí thư ạ, nếu chúng tôi có tự nguyện đưa vào bảo tàng, chắc viện bảo tàng cũng phải cho vào lưu trữ thôi, không dám đưa ra cho mọi người xem...

- Sao lại có thể như vậy được?

- Chuyện này dài lắm đồng chí ạ, chính chúng tôi cũng đang phải tìm hiểu tiếp... Mà nếu được viện bảo tàng đưa ra cho mọi người xem, chưa hẳn chúng tôi đã đồng ý...

- Gia đình đồng chí còn nghi ngại điều gì?

- Thưa đồng chí bí thư, nếu đưa ra cho mọi người xem mà không giải thích được tường tận những đoạn trường bản Tuyên Ngôn in litho này đã trải qua thì như thế mới chỉ là trình bày được sự thật một nửa của lịch sử... Mà chúng tôi thì lại không thể chấp nhận lịch sử với sự thật một nửa... Điều khó nghĩ của chúng tôi là như thế ạ.

- Như thế là chính gia đình đồng chí cũng chưa biết gì nhiều lắm về bản Tuyên Ngôn in litho này?

- Sau khi bà nội tôi mất đi, bố mẹ tôi, các cô các chú trong gia đình chúng tôi, các đồng chí của bố mẹ tôi, và cả mấy anh chị em chúng tôi nữa, tất cả chúng tôi bàn với nhau và suy nghĩ day dứt mãi... Chúng tôi thật chưa hiểu hết vì sao bà nội tôi lại làm như vậy?

- Chắc cụ nhà có ẩn ý gì... – Ông bí thư đăm chiêu, nhìn đi nhìn lại bản copy. Bỗng nhiên ông kêu lên - ...Tại sao lại có vết rách lớn như bị xé làm đôi thế này? Trông lộ quá...

Vũ vẫn ngồi yên, để ông bí thư có thời giờ xem kỹ bản copy.

- Sao khi chụp đồng chí không dán lại để bản copy khỏi lộ vết rách?

- Vũ chưa biết nên trả lời thế nào.

- Cụ nhà có nói rõ vì sao bản Tuyên Ngôn bị rách không đồng chí?

- Thưa đồng chí bí thư có ạ... Nhưng chúng tôi cũng không được biết nhiều lắm...

- Tôi có thể hình dung được...

- Thực lòng là chúng tôi không dám nài hỏi nhiều, vì bà nội chúng tôi vào những ngày này mỗi lúc một yếu đi... Bà còn sức kể được đến đâu thì chúng tôi chỉ biết được đến đấy...

- Tôi hiểu... Vì đấu tranh trong vùng địch hậu ngày xưa ác liệt lắm đồng chí Vũ ạ...

- Đồng chí bí thư ạ, câu chuyện trong gia đình chúng tôi đau lòng lắm!.. Đến nỗi có lúc chú Năm tôi đã phải mắng bố tôi là không đau nỗi đau của dân tộc! Không khát vọng những khát vọng của dân tộc!..

- Trời ơi, ông Năm nặng lời với ông Hai nhà ta như thế sao?

- Vâng... Thưa đồng chí bí thư... Bản Tuyên Ngôn do chính bà nội chúng tôi tự tay xé đi ạ... Bà nội chúng tôi chỉ nói ...đấy là một kỷ niệm buồn...

Ông bí thư choáng váng, phải một tay nắm lấy mép bàn...

- Vâng, do tự tay bà nội chúng tôi xé ạ... vào khoảng ba năm hay hơn ba năm một chút sau ngày giải phóng Sài Gòn đồng chí bí thư ạ... Nghĩa là sau khi ba gia đình các chú tôi đến từ biệt bà nội tôi để bỏ Thành phố đi di tản, bà nội tôi đã khóc suốt đêm, ngay sáng hôm sau bà nội chúng tôi đã xé bản Tuyên Ngôn in litho này... Chắc bà nội tôi lúc ấy đau khổ lắm... Bà nội tôi đã thắp hương trên bàn thờ suốt cả ngày hôm ấy...

- Trời đất ơi!.. – Ông bí thư kêu lên...

- Đồng chí bí thư ạ... Cho đến bây giờ cả gia đình chúng tôi vẫn không hiểu rõ vì sao bà đã xé bản Tuyên Ngôn, rồi lại chính tự tay bà giữ lại, gói ghém cẩn thận, để lại vào chỗ cũ... Tự tay bà nội chúng tôi đã một mình treo lại bức tranh lên tường, bị ngã và đã đánh rơi bức tranh... Bà giữ mãi bản Tuyên Ngôn... cho đến khi biết mình sắp phải từ giã cõi đời...

Ông bí thư ngồi im, vẫn chưa định thần lại đựợc, trong đầu đánh vật với bao nhiêu câu hỏi ông chưa bao giờ nghĩ tới...

- Thưa đồng chí bí thư, cả nhà chúng tôi đều chung một ý nghĩ: Phải thực hiện đúng lời dặn của nội chúng tôi.

- Thú thực với đồng chí Vũ, tôi bị bất ngờ quá!.. – Ông bí thư lại ngồi im.

- Thưa đồng chí bí thư, tôi đã làm xong nhiệm vụ được giao. Tôi xin cảm ơn và xin chào đồng chí. – Vũ đứng dậy.

Ông bí thư lúc này như chợt bước ra khỏi sự mung lung của mình, đưa tay kéo Vũ ngồi xuống:

- Đồng chí nán lại chút nữa đã... Đồng chí có thể giúp tôi hiểu thêm suy nghĩ của cụ nhà không?

- Thưa đồng chí bí thư, cả gia đình chúng tôi cho rằng Đảng ta, nói cụ thể là những đảng viên thế hệ hiện nay và sắp tới, đang nợ dân tộc ta, nợ các thế hệ đảng viên đã viết nên Tuyên Ngôn Độc Lập và hoàn thành sự nghiệp giành độc lập và thống nhất Tổ quốc một nghĩa vụ lớn lắm đồng chí ạ. Đó là nghĩa vụ xây dựng một chế độ xã hội không để cho ai xâm phạm những quyền của người dân như đã ghi trong Tuyên Ngôn. Mối nợ nghĩa vụ này quả thực lớn lắm đồng chí ạ.

- Có lẽ là như thế... Bây giờ thì tôi hiểu ý nghĩ của cụ nhà và của gia đình.

- Đồng chí bí thư ạ, có lẽ bà nội tôi ngày đêm băn khoăn về những gì đã xảy ra và đang xảy ra kể từ khi đất nước được hoàn toàn giải phóng và giành được độc lập thống nhất... Bà nội tôi đã chờ đợi, chờ đợi hơn một phần tư thế kỷ!.. Cuộc sống ngày càng nhiều các sự việc trái ngược hẳn với những gì bà nội tôi đã sẵn sàng hy sinh để giành lấy... Sao nói hết những khát khao, những ước mong... Chắc chắn là bà nội tôi không yên lòng khi nhắm mắt...

Ông bí thư lại lặng đi hồi lâu.

- ...Những người đã hy sinh không thể nhắm mắt. Những người đã khuất không thể nhắm mắt... Tôi hiểu suy nghĩ của cụ nhà. Tôi nghĩ là tôi hiểu.., đồng chí Vũ ạ. – Giọng ông bí thư vừa chia sẻ, vừa như đang tự vấn...

- Xin cảm ơn đồng chí bí thư...

- Là người được cụ nhà gửi gắm, đồng chí nghĩ gì?

- Đồng chí bí thư ạ, sau khi nghe bà nội tôi dặn dò bọn tôi phải cha truyền con nối gìn giữ bằng được Tuyên Ngôn này, lần đầu tiên trong đời tôi hiểu được sâu sắc yêu nước không được là độc quyền của riêng ai!.. So sánh với thực tại, lẽ tự nhiên này thật kinh hoàng đồng chí bí thư ạ!

...Yêu nước không được là độc quyền của riêng ai!.. Ông bí thư cảm thấy có một mũi nhọn nào đó xuyên vào tim mình, câu chuyện bị ngắt quãng.

Không khí trong phòng bỗng dưng ngột ngạt.

- Tôi thừa nhận đồng chí đã dũng cảm nói thẳng một sự thật nghiêm trọng...

- Thưa đồng chí bí thư, tôi nghĩ đồng chí phải nhạy cảm hơn tôi về điều này mới đúng chứ ạ... Sống trọn vẹn chế độ nguỵ hai thời Pháp - Mỹ, bà nội tôi có lẽ vì thế chưa yên lòng... Có thể tôi bị lây nỗi lo của bà nội tôi ạ.

Mãi ông bí thư mới đáp lại:

- Thôi được, đây là chuyện lớn, chúng ta sẽ bàn tiếp sau này...

- Vâng ạ, hôm nay tôi cũng chưa nghĩ được gì... Thực ra lúc này trong thâm tâm tôi chỉ có độc một mối lo phải làm lại từ đầu...

- Đồng chí Vũ định nói gì vậy? – ông bí thư ngạc nhiên.

- Từ Đại hội VI là chúng ta đã chính thức làm lại từ đầu rồi, có phải thế không ạ? Không nhận thức ra như thế thì nguy hiểm lắm!

- Đồng chí nói vậy là có ý gì?

- Nói ngay trong gia đình tôi thôi, đồng chí bí thư ạ... Nếu so với 15 chiếc xe đò hãng Cánh Nhạn của bà nội tôi trước cải tạo, thì bốn chúng tôi đã bắt đầu làm lại từ đầu ở bên dưới cái vạch xuất phát này, tức là khởi sự từ mấy cái hợp tác xã đồ đồng nát... Bây giờ bốn anh chị em chúng tôi đã bỏ xa bà nội chúng tôi không biết bao nhiêu chặng đường rồi... Từ đấy chúng tôi suy ra cả nước...

- Đồng chí ví như thế thì cũng có cái lý của nó, tôi thừa nhận... Thế còn nỗi lo? – Ông bí thư tư lự.

- Tôi lại lo một chuyện làm lại từ đầu khác cơ ạ.

- Đồng chí có quá bi quan không?

- Dạ không ạ. Đang làm lại từ đầu rồi mà không nhận thức dứt khoát như thế thì đến một lúc nào đó sẽ lại phải làm lại từ đầu một lần nữa... Trong cái chuỗi những vòng luẩn quẩn của sự thiếu tự giác này, thường thường là vòng sau thảm hại hơn vòng trước rất nhiều. Nó còn đáng sợ hơn cả thứ kiếp luân hồi...

- Đồng chí nghĩ gì cứ nói thẳng ra. – Ông bí thư đặt tay lên vai Vũ.

- Đồng chí đủ bình tĩnh nghe chứ ạ?

- Đồng chí Vũ!.. – Ông bí thư giục giã.

- Vâng, trong cái vòng luẩn quẩn này quả thực có một việc phải bắt đầu ngay, nếu không, sớm muộn sẽ rơi vào cái vòng luẩn quẩn mới...

- Việc gì thế?

- Đó là phải đổi mới công tác xây dựng Đảng đồng chí ạ.

- Có lúc nào chúng ta lơ là công tác xây dựng Đảng đâu!

- Không lơ là không hẳn có nghĩa đã là làm đúng, đồng chí bí thư ạ! Không bao giờ lơ là như thế mà tình trạng trong Đảng và trong xã hội vẫn đang đi theo chiều hướng hiện nay thì rõ ràng đây là một tín hiệu báo động, báo động đỏ đồng chí ạ!

Ông bí thư cảm thấy choáng, vì Vũ đã đụng vào vấn đề hệ trọng nhất chính ông lâu nay canh cánh trong lòng. Ông muốn tìm hiểu kỹ hơn nữa:

- Đồng chí nghĩ như thế hay suy diễn?

Vũ cân nhắc một lúc:

- Đồng chí bí thư ạ, tôi chưa biết nên trả lời đồng chí như thế nào... Hôm qua ở nhà tôi nhân chuyện gì đó liên quan đến chống tham nhũng, em gái tôi nói là dần dần càng khó mà tìm cho ra được một tổng công ty 91 trong sạch! Quân chủ lực của nhà nước và chế độ chúng ta đấy... Tôi chê em tôi là chỉ được cái giỏi mồm nói xấu chế độ. Em tôi đố tôi thử kiểm lại xem số tổng công ty 91 không dính đến những vụ tham nhũng lớn có đủ đếm trên năm đầu ngón tay không. Tôi không nắm được tình hình nên chịu không trả lời được... Chẳng lẽ sự thật là như thế hả đồng chí?

- Quả là như vậy... Nhưng nghĩ được như đồng chí mà tôi vẫn chưa thấy đồng chí nói mình sẽ định làm gì? – ông bí thư muốn tìm hiểu thêm suy nghĩ của Vũ.

- Làm gì ạ? Thật ra từ lâu, tôi đã lựa chọn rồi ạ. Hoặc là tôi làm được nghĩa vụ đảng viên theo đúng lương tri của mình đòi hỏi, hoặc là tôi sẽ bị Đảng khai trừ...

- Đấy là câu trả lời của đồng chí?

- Vâng ạ. Tôi không có sự lựa chọn nào khác đồng chí bí thư ạ.

- Đồng chí có đi đến cùng với sự lựa chọn của mình không?

- Nếu xảy ra chuyện tôi bị khai trừ đồng chí bí thư ạ, thì Đảng trong trái tim tôi và Đảng khai trừ tôi sẽ là hai Đảng khác nhau mất rồi....

Ông bí thư hiểu câu trả lời quyết liệt của Vũ, nhưng vẫn ngồi yên, cố giấu nỗi lo sâu kín nhất trong lòng.

Thấy ông bí thư im lặng, Vũ nói tiếp, gần như với chính mình:

- Đồng chí không phải là người đầu tiên tôi giãi bày điều hệ trọng này... Không thể nào có hai Đảng trong một trái tim được đồng chí bí thư ạ!..

Ông bí thư đặt tay lên vai Vũ, mắt nhìn thẳng vào mắt anh, chân thành:

- Tôi hiểu... Tôi trân trọng suy nghĩ của đồng chí... Tôi càng hiểu rõ hơn bà nội của đồng chí...

Vũ uống một ngụm nước, cân nhắc thận trọng rồi mới nói:

- Đồng chí bí thư ạ, được ngồi nói chuyện với đồng chí hôm nay, tôi càng vỡ lẽ ra vì sao trong hàng trăm nước đang phát triển đã giành được độc lập mấy chục năm nay, mà chỉ có dăm ba nước thoát khỏi cái kiếp luân hồi hay là cái vòng luẩn quẩn khốn khổ của nó.

- Đúng là như thế...

- Đấy là thách thức sống còn đối với Đảng ta... Hay chính đấy cũng là lý do, là cơ hội tồn tại của Đảng? Tất cả tùy thuộc vào sự lựa chọn của Đảng ta, đồng chí bí thư ạ... Nếu đồng chí hiểu đúng suy nghĩ của bà nội tôi...

Câu chuyện giữa hai người đột nhiên đầy bầu không khí nghiêm trọng. Vốn người từng trải, ông bí thư mau chóng giữ được bình tĩnh. Ông thầm thừa nhận suy nghĩ của Vũ hoàn toàn có cơ sở, Đảng sẽ chịu khuất phục trước cái kiếp luân hồi này? Hay là Đảng phải đi tiên phong xóa bỏ nó, bắt đầu từ khuất phục được những tha hóa của chính mình...

Song ông bí thư vẫn kiên trì theo đuổi ý nghĩ tìm hiểu Vũ:

- Đồng chí nói như thế là hết lời... Tôi rất trân trọng... Nhưng đồng chí nói cho tôi rõ vì sao đồng chí lại nghĩ như thế?

Vũ nghĩ đi nghĩ lại trước khi nói, chính Vũ cũng muốn nhân câu hỏi này của ông bí thư tự mình tìm hiểu lại thật cặn kẽ chính bản thân mình.

- Vâng, tôi xin nói. Tôi không bao giờ có thể quên công ơn cha mẹ mình, ông bà mình, đất nước mình đã nuôi mình thành người. Nhưng tôi còn bị thôi thúc bởi nỗi nhục nước nghèo. Càng đi ra thế giới bên ngoài, nỗi nhục nước nghèo càng day dứt tôi ghê gớm lắm đồng chí ạ...

Thấy ông bí thư ngồi yên tư lự, chờ một lúc Vũ nói tiếp:

- Đồng chí bí thư ạ, lịch sử đã sang trang rồi. Để cho quán tính của quá khứ lấn át sức chịu đựng của đất nước thì nguy hiểm vô cùng!... Nhất thiết phải bắt đầu từ đổi mới công tác xây dựng Đảng, đồng chí ạ!.. Để từ đó xây dựng bằng được hệ thống xã hội và nhà nước điều chỉnh hành vi mỗi người cho phù hợp với thời chấn hưng đất nước, thời hội nhập... Không thể nào khác được đồng chí ạ.

- ...

- Đồng chí có nghĩ như thế không? – Vũ giục ông bí thư trả lời.

- Tôi đồng ý, nhưng chưa thấy đồng chí nghĩ đến trả lời câu hỏi làm thế nào?

- Ôi nói ra như thế là tôi hiểu đồng chí từ lâu đã suy nghĩ lao lung vấn đề trọng đại này! – Vũ phần nào bị bất ngờ.

- ông bí thư ngồi im với những suy nghĩ của mình.

- Câu trả lời bắt đầu từ sự lựa chọn, đồng chí bí thư ạ.

- Đồng chí nói sự lựa chọn của mình xem nào.

- Vâng, tôi đã lựa chọn giữ lời tuyên thệ của mình khi xin vào Đảng, kiên trì với lẽ sống của mình!.. Như tôi vừa mới xưng tội với đồng chí lúc nãy...

- Đồng chí kiến nghị với Đảng sự lựa chọn nào? – Ông bí thư sôi nổi hẳn lên.

- Thực lòng hôm nay tôi không được chuẩn bị để trình bày với đồng chí những suy nghĩ của mình, xin cho khất vào một dịp khác... Nhưng thiết nghĩ nếu Đảng ta quyết thực hiện bằng được những ý tưởng cao đẹp trong Tuyên Ngôn Độc Lập thì đấy là bước đi đầu tiên trả lời câu hỏi làm thế nào?

- Tôi muốn nghe đồng chí nói nữa.

- Thật khó cho tôi quá! Tôi chưa được chuẩn bị... – Vũ chần chừ. - ...Tôi thú thật là không thể gọi đám Chín Tạ - Thắng - Bạch Liên là đồng chí được. Nếu Đảng thấy không cần loại bỏ đám này thì khỏi phải bàn! Nếu Đảng quyết lựa chọn việc đưa đám này ra khỏi Đảng thì Đảng sẽ biết phải làm gì và làm như thế nào!

Ông bí thư ngỡ ngàng, lo mình nghe không rõ:

- Đồng chí nói những đảng viên nào?

- Đấy là đảng viên Dương Đình Tạ ạ, cả Thành phố này biết ông ta là người đỡ đầu của đồng chí từ thời còn ở chiến khu. Còn Thắng giao thông và Bạch Liên Bình Tiến chắc không phải là những tên gọi xa lạ trong Thành phố này ạ.

- Lần đầu tiên trong đảng bộ của Thành phố, tôi được nghe một đảng viên nói thẳng ra như thế. Tôi hoan nghênh và khâm phục đồng chí... Thế đồng chí có biết còn bao nhiêu chuyện liên quan đến những ý đồ, những âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng không? – Ông bí thư cố tình móc vào chuyện này để hiểu thêm suy nghĩ của Vũ.

Vũ lại phải cân nhắc rất thận trọng:

- Thưa đồng chí biết chứ ạ. Chính vì vậy cả gia đình chúng tôi day dứt! Day dứt ghê gớm lắm! Từ nhiều năm nay rồi, nhất là từ khi chúng tôi hiểu được nỗi lo của bà nội tôi...

- Đồng chí cứ mạnh dạn nói đi.

- Vâng. Chúng tôi biết có những ý đồ, những âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng ta, chủ yếu bắt nguồn từ sự can thiệp của bên ngoài, chứ còn tuyệt đại bộ phận nhân dân trong nước vẫn gắn bó với Đảng ta lắm, có thể khẳng định điều này. Nhưng tôi thừa nhận trong sáu thập kỷ lãnh đạo và cầm quyền đất nước, chưa bao giờ Đảng ta đứng trước nhiều thách thức như hiện nay đồng chí bí thư ạ, mà thách thức lớn nhất lại là nguy cơ Đảng ta tự đánh mất vai trò lãnh đạo của mình do tha hóa... Bà nội tôi mở mắt cho tôi điều này...

- Trời đất!.. – Ông bí thư thốt lên như vậy rồi ngồi im, hai bàn tay trên mặt bàn nắm chặt lại.

Vũ phân vân không biết ông bí thư thốt lên như thế là đồng tình với suy nghĩ của mình hay chỉ vì vấn đề mình nói ra quá nghiêm trọng... Vũ chờ đợi một lúc rồi nói tiếp:

- Đồng chí bí thư ạ, đánh đồng làm một những âm mưu chống Đảng như thế với nguy cơ Đảng ta tự đánh mất vai trò lãnh đạo của mình thì không có cách gì cứu được!.. Tự đánh mất do tha hóa, tự đánh mất do bất cập.... Chúng tôi suy nghĩ mãi rồi, phải đổi mới xây dựng Đảng trở thành người trung thành phụng sự sự nghiệp chấn hưng đất nước của dân tộc ta, như Đảng ta đã ghi trên lá cờ của mình...

- Đồng chí nói gì mà như là khẩu hiệu thế?

- Tôi chỉ nghĩ đơn giản là Đảng phải phấn đấu vươn lên làm tròn vai trò lãnh đạo và tiền phong chiến đấu của mình đối với sự nghiệp chấn hưng đất nước của dân tộc, chống lại bằng được nguy cơ đảng trị. Không thể nào khác được! Đồng chí bí thư có đồng ý như thế không ạ?

- Hỏi tôi như thế là đồng chí đang rất lo về sự đánh đồng này?

- Đồng chí bí thư hỏi khó quá. Tôi chưa đủ thông tin và hôm nay thực sự chưa được chuẩn bị để bàn kỹ vấn đề này. Tôi xin khất đồng chí vào một dịp khác...

- Tôi hoan nghênh. Nhưng hôm nay ít nhất có thể cho tôi biết là đồng chí đang suy nghĩ theo hướng nào chứ?

- Vâng, lâu nay tôi vẫn tìm tòi xem khi tiến hành Cách mạng Tháng Tám, tiến hành hai cuộc kháng chiến, Đảng ta đã đương đầu với những thách thức đặt ra cho vai trò lãnh đạo của mình như thế nào... Gói lại hình như chỉ có hai điều thôi, một là Đảng làm tốt vai trò tiền phong chiến đấu, hai là giác ngộ và thực hiện đúng phương châm cách mạng là sự nghiệp của quần chúng nhân dân. Tôi hy vọng rằng thực tế này gợi ý câu trả lời cho hôm nay!.. Lúc này quả thực tôi chưa thể nói được gì nhiều về mối nguy của sự đánh đồng này, nhưng mối nguy này là có thực.

- Tôi tán thành.., nhưng muốn hỏi thêm đôi điều, nếu đồng chí thấy không bị làm phiền, để hiểu đồng chí...

- Xin đồng chí bí thư cứ hỏi ạ.

- Ngoài vấn đề xây dựng Đảng ra, đồng chí lo điều gì nhất về kinh tế đất nước?

- Tôi trả lời theo suy nghĩ của người kinh doanh có được không ạ?

- Tôi không đòi hỏi gì hơn thế, mời đồng chí cứ nói.

- Vâng, điều thứ nhất tôi lo là cứ bán cơ bắp và đào bới tài mãi nguyên lên như thế này, giá trị gia tăng làm ra ít lắm, nền kinh tế sẽ hụt hơi không xa và sớm đi vào lạc hậu... Trong khi cả thế giới lao vào nền kinh tế có nhiều chất xám... Điều thứ hai là quản lý đất đai và thị trường địa ốc như hiện nay đang tiềm ẩn một nguy cơ khủng hoảng nguy hiểm, cả về kinh tế, chính trị và xã hội.

- Suy nghĩ thứ nhất của đồng chí tôi đồng ý ngay... Nhưng suy nghĩ thứ hai?..

- Tôi xin lý giải đơn giản thế này ạ: Các hiện tượng đất đai bị chiếm dụng hỗn loạn, sự trồi sụt của giá đất, tình trạng đầu cơ trên thị trường địa ốc như hiện nay.., tất cả đang kìm hãm nghiêm trọng sức phát triển của nền kinh tế... Và nếu để xảy ra đổ vỡ về phương diện đất đai, xin hỏi đồng chí bí thư có gì đảm bảo chắc chắn trong tương lai sẽ không xảy ra tiếp những sự kiện Thái Bình mới, Đắc Lắc mới?.. Để cho dân nổi can qua vì vấn đề đất đai, nhất là nông dân.., thế rồi còn nguy cơ giậu đổ bìm leo nữa chứ.., quả thực tôi không muốn suy diễn tiếp... Gần đây tivi đưa tin dân một số nơi đã đồng loạt đem sổ đỏ trả lại chính quyền... Tôi chắc đồng chí bí thư cũng đang nhức đầu về câu chuyện cụm 9...

- Một vụ bê bối tệ hại!.. – Ông bí thư cố gắng giữ bình tĩnh với chính mình.

- Đồng chí bí thư ạ, để ăn cắp được của nhà nước giỏi lắm là một hai nghìn thước vuông đất ở cụm 9, ông chín Tạ đã phải khoét đi của nhà nước khoảng bốn chục (40) hecta, phá tan hoang cả một kế hoạch lập khu công nghiệp mới, lôi kéo không biết bao nhiêu cán bộ đảng viên vào vòng tội lỗi, gây ra cho nền kinh tế bao nhiêu tai họa của nạn đầu cơ đất đai.., trong khi đó tiền bán đất của cả cụm 9 không đủ để làm cơ sở hạ tầng cho khu dân cư mới này... Xin hỏi đồng chí bí thư, cả nước ta có tỉnh nào thoát được căn bệnh cụm 9 không ạ?

- Tôi thừa nhận mức độ nghiêm trọng của vấn đề... – Bản thân ông bí thư lúc này cũng đang day dứt nhiều điều.

- Đồng chí bí thư ạ, theo tôi, Nhà nước ta đang tuột tay trong nhiệm vụ quản lý vấn đề đất đai, hệ thống chính trị của chúng ta cũng đang lún sâu vào những tha hóa trong vấn đề đất đai. Tôi nghĩ đây là căn bệnh điển hình của chế độ chính trị nước ta đồng chí ạ. Là đảng viên, tôi không thể nói khác được!

- Đồng chí đụng vào vấn đề nhức nhối nhất của chúng tôi! Mấy tháng nay chúng tôi bàn mãi chưa xong!.. Công việc quan trọng nhất sắp tới của đồng chí là gì? – Ông bí thư trong bụng thừa nhận ý kiến của Vũ, nhưng muốn chuyển hướng câu chuyện.

- Dạ thưa, nhóm chúng tôi được mời tham gia đề án phát triển khu đô thị Phố Nối do lãnh đạo tỉnh Hưng Yên đứng ra làm chủ đề án ạ. Công việc đàm phán đang thuận lợi ạ.

- Sao đồng chí lại nói đây là công việc đang làm cho đồng chí lo nhất? Công việc ở ngoài Bắc xa quá hay sao?

- Thưa đồng chí bí thư, lại chuyện đất đai ạ. Giải toả mặt bằng cho cả một khu đô thị mới thật vô cùng cam go. Chín phần mười dự án thắng hay bại phụ thuộc vào chuyện này! Và gần như mười phần mười của toàn bộ công trình này phụ thuộc vào chống tham nhũng.

- ...

Lúc Vũ ra về, ông bí thư ân cần tiễn đưa. Khi đi ngang qua vườn hoa, hai người còn trao đổi thêm được với nhau dăm ba câu nữa. Không muốn lạm dụng lòng mến khách của chủ nhà, khi tới gần cổng trụ sở, Vũ chủ động bắt tay:

- Xin chân thành cảm ơn đồng chí Bí thư. Được tiếp chuyện đồng chí hôm nay, tôi mang nợ lớn đối với đồng chí.

- Sao con cháu bà Sáu Nhơn mà lại khách sáo thế?

- Không, tôi nói thật lòng, đồng chí bí thư ạ. Ngồi nói chuyện với đồng chí, tôi mới thực sự hiểu thêm vì sao hàng chục năm qua, đất nước độc lập thống nhất rồi mà bà nội tôi nhiều lúc vẫn cứ đăm chiêu ngồi một mình trước chân dung ông nội tôi... – Giọng Vũ đầy xúc động, hai tay nắm lấy tay ông bí thư

- Đồng chí Vũ! – Ông bí thư nắm lấy tay Vũ, gần như kêu lên - ...Đồng chí còn lời phê bình nào nặng hơn nữa đối với tôi thì nói nốt đi!..

Vũ ớ ra một lúc:

- Thôi chết!.. Nhưng mà có lẽ đồng chí hiểu như vậy cũng không sai ạ. Tôi thực lòng nghĩ như tôi vừa nói với đồng chí... – Vũ chân thành.

- Tôi hiểu... Chính tôi cũng phải cảm ơn đã nhận được bài học sâu sắc từ bà nội đồng chí...

- Rồi còn cái chuyện to đùng là làm sao chuyển cả cái nền kinh tế này với cơ bắp là chủ yếu lên nền kinh tế chủ yếu là của trí não! Nhiều chuyện phải lo lắm đồng chí bí thư ạ... Phải bắt đầu từ đầu để ra khỏi cái vòng luẩn quẩn khi còn chưa muộn...

- Đồng chí nói đúng, Đảng ta, nghĩa là tất cả các thế hệ đảng viên chúng ta hôm nay, nợ đất nước, nợ Tuyên Ngôn nhiều lắm!.. – Ông bí thư vừa đi vừa nắm lấy tay Vũ.

Quay về phòng làm việc, ông bí thư ngồi tư lự một mình.

...Không được độc quyền yêu nước! ...Bà Sáu Nhơn day dứt mấy chục năm điều này sao? Không đau những nỗi đau của dân tộc! Không khát vọng những khát vọng của dân tộc!.. – Ôi còn lời phê phán nào nghiêm khắc hơn thế nữa không!?..

...Đem tính mạng của cả gia đình mình bảo vệ bản Tuyên Ngôn này, nhưng tự tay mình phải xé đi khi đất nước độc lập thống nhất!.. Rồi lại chính tự tay mình cất giữ mấy chục năm nay!.. Trời ơi, ai hiểu được nỗi lòng bà mẹ này? Ai hiểu được tâm tư của cả dân tộc này? Vũ đã nói thật lòng mình, với tư cách người đảng viên... Ta đã nghe được hết? Ta đã hiểu được hết? Còn những điều gì Vũ chưa nói?..

Ôi còn những điều gì bà Sáu Nhơn chưa nói?

...Ta cố không ngủ, lúc nào cũng thầm nhắc nhủ mình phải mở to mắt ra... Thế mà trong cuộc sống bây giờ cứ bê bối lại đẻ ra bê bối! Cái xích vô hình vô tận này đang trói chân tay trí não mình không thể nào gỡ ra được nữa sao? Chặt đứt cái xích vô hình vô tận này từ mắt nào? Ôi Chín Tạ! Sao ngày càng đổ đốn ra như thế? Đã bao nhiêu lần nhắc nhở ông rồi! Phải làm gì với ông bây giờ?!

...Nhưng mà mình đang lo cho mình nhiều hơn, hay là lo cho đảng bộ mình, lo cho Đảng? Vào thời buổi bây giờ bước tiến, bước lùi, bước nào dài hơn bước nào đây? Hai bước tiến, lại một bước ngoặt!.. Ta là nước cách mạng nhất Đông Nam Á, thế mà bây giờ bị Thái Lan, Malaixia... bỏ xa ta hàng chục năm. Ta càng đuổi càng xa. Thế là thế nào?.. Mà nước mình đâu có thiếu người tài?.. Mình đã bao nhiêu lần gắng sức gạn lọc, bố trí, lắp ghép... Những đứa giỏi mà biết tự trọng rủ nhau tìm đường bỏ chạy. Những đứa ngu, đứa hư mình lấy xà beng bẩy chúng cũng không đi!.. Phải rồi, từ ngày làm bí thư, mình chưa cách chức nổi lấy một cán bộ phường, chứ đừng nói đến quận!.. Thật không hiểu cái bộ máy này vận hành thế nào mà tham ô tiền tỉ cứ dễ ợt như móc từ trong túi áo ra vậy? Chặn trước chặn sau không ăn thua có chết không chứ!!! Vũ và những người đồng hành của Vũ do chính Đảng ta đào tạo ra, đâu có phải những người ngoài hành tinh? Thế mà... Có lẽ Vũ nói đúng, không thể nói Đảng chung chung được nữa rồi... Đảng là ta? là Vũ? Là đám Chín Tạ - Thắng - Bạch Liên? ... Còn là ai nữa? Phải quyết định sự lựa chọn là bước đi đầu tiên...

Những điều bà Sáu Nhơn đã ấp ủ, những điều bà mang theo khi từ giã cõi đời này!..

Ông bí thư ngồi rất lâu trong phòng làm việc... Chuông tan tầm đã điểm, người thư ký đôi ba lần ngấp nghé ngoài cửa mà không dám bước vào...