Đi thật xa mới đến nhà bạn cũ

Truyện ngắn

Nguyễn Ngọc Tư

Ở khoảnh khắc chốt cài bên trong căn nhà lích kích mở, Vĩnh nghe tiếng kêu của chính mình, trời ơi rốt cuộc cũng đến nơi, và Miền đang ở phía sau cánh cửa dần hé.

Không nhớ rõ mặt mũi người đàn bà sắp hiện ra kia, trước ngày mười bảy tháng ba năm ngoái, đời Vĩnh còn không có góc nào cho cái tên Miền. Một xế trưa có thằng người lem luốc quảy giỏ trờ tới chỗ Vĩnh ngồi đón khách, hỏi đường tới ga tàu lửa. Nghe bảo đến ngã tư quẹo trái đi chút nữa đụng ngã năm quẹo phải, thay vì nói cảm ơn, thằng người kêu trời đất ơi, đúng mầy là thằng Vĩnh cuội rồi, tao Tèo Anh đây, nhớ tao chớ ? Không chấm không phẩy, những kỷ niệm dắt dây về xóm trọ những thằng nhỏ sinh viên đọ cúc cu coi của ai dài nhất những cái đũng quần cứng đờ như được hồ những buổi chen bẹp ruột mua rẻ mì tôm hết hạn dùng. Hổn hển, thằng người nói nửa chừng thì kêu chết tao, sắp trễ tàu. Ờ mà con Miền nó sinh con cho mày, biết chưa ?

Vĩnh không biết. Không muốn biết. Những ngày sau đó nó thà rằng mình không biết luôn. Ước sao thằng bạn lam lũ kia đừng hiện ra, không sẵn miệng cho hay Vĩnh có đứa con rơi, rồi lẩn mất trong biển người. Chín vía chưa kịp về, Vĩnh phải dọt xe theo và chặn được bạn cũ ở cổng ga, nhưng cũng chỉ kịp hỏi “Ê vụ sinh con là giỡn hay chơi, mậy?” và còi tàu băm vằm câu trả lời, nhỏ Miền dạy ở trường mẫu giáo Anh Đào, tao gặp nó năm ngoái.

“Sao tao với Miền lại có con được ?”, Vĩnh hét vào đám người trên sân ga hớt hãi. Không ai trả lời.

Chuyện gì mà vô lý vậy, mình với cô ta có bồ bịch gì đâu. Ngay cả yêu thương thắm thiết cho đi không tiếc thứ gì, thông thuộc từng nốt ruồi từng sẹo kín thì cũng đắn đo chuyện có con khi chưa cưới hỏi. Một cô gái sinh con và chấp nhận là mẹ đơn thân đâu gọn hơ như đi chợ mua bó rau. Vĩnh nghĩ vậy, cố nhớ Miền là con nhỏ tóc chấm lưng ai nói gì chọc gì cũng chỉ cười, hay cô gái hay ra sàn nước tắm mưa lộ thân hình chắc lẳn, hay cô mới dọn đến sau lúc nào cũng có mấy cái lô cuốn lủng lẳng trên đầu.

Một mình Vĩnh trở về những buổi nhậu trong xóm trọ khi đứa nào đó xách con gà ở dưới quê lên, những cọ quẹt khi bọn trai gái đều say lử, và rạo rực không thể kiềm giữ. Mớ chung đụng mà khi nhớ lại không thể tách bạch ra mình ái a ái à với cô nào trong dịp nào trong bọn con gái dọn tới xóm trọ rồi đi, người mới đến lại lấp vào căn phòng trống. Chỉ là lơ đãng đi ngang qua đời nhau, da diết gì đâu mà giữ lại luôn một giọt máu, khó tin.

Chắc không phải con mình, nếu phải thì cô ta đã tìm tới để ăn vạ, bắt cưới. Vĩnh tự thuyết phục mình, những lúc ngồi như cục đá nghĩ tới đứa con rơi, theo như lời thằng bạn. Mà con cái thì Vĩnh thiếu chi. Vợ mang bầu đứa thứ ba, và cái bụng chang bang kia đã đẩy Vĩnh ra đường bắt khách chạy xe ôm, tranh thủ kiếm thêm chút tiền sau tan ca ở xưởng giấy. Chuyện có thêm đứa con nữa làm nó sợ.

Lúc lăn những cuộn giấy dầu chất vào kho, khi ngồi trên xe chờ khách khuya, giữa mê lộ ý nghĩ vừa trần trụi vừa tục tĩu về lương tháng này và tấm lưng trần lộ ra sau chiếc áo khoét sâu của cô gái ngang qua, giữa tiền sữa cho con và người đàn ông phè phỡn đẩy cửa tiệm gội đầu trưng đầy mỹ nữ bên kia đường, trong đầu Vĩnh thỉnh thoảng lại rẽ qua một người đàn bà, đứa bé, dãy nhà tập thể có cái rào trồng bông xác pháo, bên hông trường mầm non.  

Vĩnh đảo ngang chỗ đó bảy lần mới vịn được cơn mưa rào để ghé qua chỗ người bảo vệ. Mời ông già điếu thuốc, Vĩnh nói có cô bạn cũ tên Miền trước dạy ở đây. Ông già rít một hơi thuốc dài, phun khói ra bằng mũi, “nhà cổ ở cuối dãy”. “Đứa nhỏ chắc lớn rồi ?”, Vĩnh hỏi, ngay lập tức ân hận vì sâu thẳm trong lòng nó đâu muốn xác nhận chuyện đó. Hơi nước nặng trĩu làm khói thuốc không thể tan nhanh, cứ quầng quã trên gương mặt ông già, “trời nuôi thằng nhỏ mạnh cùi cụi”.

Con trai. Đứa nhỏ (có thể) con mình là bé trai. Vĩnh cố lắc đầu phủi tóc ngoáy tai để giũ ra cho bằng hết sạch ý nghĩ mình có đứa con trai phải đến bảy tuổi rồi. Nhưng ý nghĩ như bông gòn, càng xua đuổi càng nhơ nhởn, lúc đậu lúc bay, xé không đứt bứt không rời.  

Chở vợ đi sinh, Vĩnh cũng nghĩ tới một đêm tối mịt đẫm nước sau giông mưa như vầy, có người đã một mình xách cái giỏ đựng tã trẻ nít đi tới nhà thương. Chậm rãi đi dọc hành lang phòng bệnh, đôi lúc cô ta phải vịn vách để chịu đựng cơn gò của đứa trẻ sắp ra đời. Hình dung đó làm Vĩnh giận dữ, rẽ nhầm đường. Vợ nén đau, cười nói chồng hồn vía bỏ theo chân dài nào.

- Khùng ! Vĩnh nạt.

Lần đầu tiên áp vào thịt da nhau, vợ nhéo hông Vĩnh, hỏi nửa chơi nửa giỡn rằng đã ôm bao nhiêu gái rồi, Vĩnh cũng nạt khùng, rồi lấp môi vợ bằng môi mình, lấy cái khác lấp đầy cái khác. Như để ém tận đáy cái thời trai trẻ đã rong rêu trong thất vọng. Vĩnh sợ phải kiểm đếm lại những gì thuộc về quãng trước cái biến cố tiệm giày của gia đình bị lửa nuốt mất, lúc Vĩnh thi cuối năm ba. Lửa liếm cái lưỡi bỏng rẫy lên mái nhà trước khi nghiến ngấu bằng sạch và bỏ lại tàn tro khánh tận. Người anh trụ cột tối ấy uống say không kịp chạy ra. Vĩnh thôi học, bỏ trường.

Không ai cho hay Vĩnh bỏ quên giọt máu, lúc dọn đồ rời xóm trọ. Có thể cô ta từng ám chỉ xa xôi, hỏi những câu kiểu như anh có thích con nít không, và Vĩnh vô tư bảo “chỉ nghe thôi đã ớn”. Cô đành câm lặng áp tay lên bụng đứng ngó theo Vĩnh đi mỗi lúc một xa, như phim.

Vĩnh vẫn thường quay kính chiếu hậu vào gương mặt khách, những khi chở phụ nữ trạc tuổi mình, tự hỏi “phải Miền không ?”. Vài lần bị khách bắt quả tang, trừng mắt, “ê, không chơi ngó lén nghen bồ”. Những lần tiệm kiếng quen kêu giao hàng, Vĩnh hay hình dung Miền chạy xe phía sau, người vào tấm kiếng đang dựng dọc lưng nó. Miền từng đến rất gần, nhưng vì những ngăn cách vô tình, hay bởi bắt gặp cái nhìn hờ hững của Vĩnh nên cô lặng lẽ rút lui.

Đứa nhỏ có phải con tôi ? Câu hỏi đó Vĩnh cứ miết thành rãnh trong đầu, lúc kéo sụp cái nón che bớt mặt khi ngang qua trường mẫu giáo. Hàng rào giấu sau nó một thế giới mịt mùng, chưa lần nào Vĩnh thấy trẻ con chạy chơi, không thấy quần áo nhỏ nhắn treo sào phơi, cũng không nghe những bài hát trẻ con vẳng ra từ máy hát. Dãy nhà im ắng lạ lùng, như không người. Đứa bé chỉ tồn tại trên môi của thằng bạn cũ đến số điện thoại cũng không có và ông bảo vệ già lẩn thẩn xua những bà mẹ đến sớm dán mặt vào rào chờ đến giờ đón con “không lo ở nhà quét dọn, lại đứng đây phơi nắng”.

Thằng nhỏ giống ai, ta ? Có lần lỡ để xổng một tia tò mò, Vĩnh phải dập tắt nó bằng cách bẻ ý nghĩ qua bữa nhậu ở quán Gầm Cầu, chút nữa mua cho bé út cái trống lắc, giờ này chắc vợ đã nấu cơm. Làm sao nêm chật những khoảng trống rợn trong đầu.

Chỉ cần bước qua cái cỗng rào xiêu, gõ cửa căn phòng cuối dãy, và đống dây ngờ trói Vĩnh sẽ được tháo bỏ, nhưng nó sớm nản lòng khi hình dung cái gật đầu sẽ sàng. Vĩnh sợ phải chia đời mình trước và sau cái gật đầu, như từng chia quãng trước và sau vụ cháy, mà tàn tro mặn xót Vĩnh còn dọn dẹp đến tận bây giờ. Miền gật, có thể Vĩnh sẽ không bao giờ tìm lại cái trật tự mà thằng đàn ông ba mươi bốn tuổi đã vật vã xếp đặt sao cho vừa vặn với vài công việc tầm thường, với cô vợ và ba đứa con, món tiền điện nước cuối tháng và học phí cho tụi nhỏ.

Cũng không thể phẩy tay coi như mơ. Chẳng cơn mơ nào lại sáng rỡ đến vậy. Màu nắng quạu xế trưa khi thằng bạn kéo tay áo lau mồ hôi, cái nhát gừng lơ đãng của ông bảo vệ già dưới cơn mưa nhỏ, hàng rào oằn hoa xác pháo đỏ cam. Tất cả đều gây nên sự rúng động mỗi khi Vĩnh nghĩ về. Làm gì có chiêm bao bức bối đến nỗi Vĩnh phải lên tiếng bênh một gã bỏ rơi cô bồ nhí báo tin anh ơi bụng em vừa mọc một trái tim. Vợ phì cười, “Người ta chửi thằng trong phim mà, chạm cọng dây nào sao lại lên tiếng”.

Vợ lúc nào cũng cười, lấy phải anh chồng không giàu có, sớm con cái nhóc nheo, nhưng chuyện đó chẳng làm cô thôi thắp lửa trên môi. Nhưng nụ cười đó sẽ tắt xèo đi như lửa mắc mưa, khi Vĩnh nuốt nước bọt nói em à, chuyện là hồi trước anh có quen sơ một con nhỏ, nó không nói không rằng đẻ con cho anh, vậy đó.

Lúc bước vào vuông sân khu tập thể, Vĩnh không biết vì bọt bia bốc lên đầu, vì hôm qua con gái méc bạn réo tên ba ra chửi, mà nó không thể đáp trả xứng đáng vì thằng kia không có ba. Vì những giấc mơ mà Vĩnh không sao nhớ nổi, nhưng vợ kể anh đã khóc thút thít rất tội. Hay bởi vừa nãy ngang qua dãy rào xác pháo, Vĩnh nhìn thấy một chiếc xe ba bánh của con nít nằm vắt trên miệng thùng rác, bánh xe trước long ra, rớt rời. Chiếc xe như một chiến binh hết thời, nằm buồn với những vết thương được băng bó tạm bợ bằng dây dù, sợi vải.

Đẩy cái cỗng rào hờ hững có cũng như không, Vĩnh như mộng du, không biết vừa rồi là mở ra hay khép lại. Thấy hơi xây xẩm, đi mãi gần hai năm mới đặt chân lên cái thềm nhà này.

Và cánh cửa ở căn phòng cuối dãy mở vừa đủ cho vệt sáng ngã dài trên cái đầu nhấp nhô lô cuốn. Người đàn bà không chút ngạc nhiên nào trong ánh mắt, giọng bình thản như mới vừa gặp Vĩnh hôm qua :

- Vĩnh tới rồi ha. Vô đi, anh !