Xứ sương

Tản văn

Nguyễn Ngọc Tư

Em kể hôm cưới sương mù cũng nhiều như chiều nay, đón dâu từ bãi sông lên đến nhà trai, đoàn người ướt rượt. Cả xóm coi đám cưới em là cổ tích, Lọ Lem không cha - cư dân trôi nổi của bãi sông - lấy chồng phố cổ. Nói tới đó, em ngó xuống cánh tay bó bột của mình. Đoạn xương ống gãy lìa bởi cú đánh thô bạo của người mà một ngày sương giăng năm trước là chàng rể xùng xình trong bộ com lê.

Quán nước em tem hem bên nhà chờ xe buýt, khách ái ngại ngó cánh tay nặng trịch treo trước cổ người đàn bà mười chín tuổi. Trẻ như vừa mở mắt đã thành đàn bà. Ốm và xanh như vừa chui trong ống tre ra. Ba ngày trước, em bắt đầu dọn quán với cánh tay còn lành lặn, một ngày ngồi không cũng bị nhà chồng nhiếc móc là ăn bám. “Quen nhau hơn tháng là cưới luôn, ai cũng bảo chồng trông có vẻ hiền từ…”, em kể, tráng cốc qua nước sôi bằng một tay. Khách chờ xe, hớp ngụm trà chát đặc, nói ba khơi, “chắc tại yêu đương trong mùa sương mờ mịt, nên nhìn không rõ”.

Xứ này nửa cuối thu, vắt sang đến giữa xuân, là mùa sương. Giữa ngày đi xe máy phải bật đèn pha, cách nhau tầm tay với nhìn không rõ mặt. Ra đường nghe mi mắt nặng, cảm giác rất rõ sương đang tụ thành nước gai gai trên da. Quê khách hai mùa nắng mưa ráo hoảnh, nét nào ra nét ấy, nên gặp bữa đất trời một màu trắng đục huyền ảo như vầy mừng thấy ông thấy cha, hít hà kêu thiệt là lãng mạn. Giá của cuộc đi bộ phơi sương là cả tuần ho, hít thở sâu nghe đâu đó trong buồng phổi kêu lép xép.

Bữa suýt va vào xe chở gà, ba chữ “muốn chết à” phát ra trong bức màn sương nghe đỡ sắc nhọn hơn lúc trời nắng oi. Lúc ấy nghĩ cái cay nghiệt, khốc liệt của cuộc đời bị tù mù này làm cho bớt chói. Người ta buộc đi chậm, thôi hớt hãi. Người ta buộc đắn đo, ai biết được đằng trước có gì, khi tầm nhìn chỉ đo được bằng vài ba bước chân. Anh chồng đứng cạnh mình đây, biết đâu tay kia nắm lấy cô gái khác. Những thương xá bình thường đèn đóm hắt rực rỡ ra đường, giờ cũng thành nhợt nhạt. Mấy cao ốc kiêu căng bị sương ngậm mất ngọn, cũng rụt rè như dãy nhà cổ thấp bé bên kia hồ. Có điều gì đó gần như là sự công bằng vào một ngày sương giăng, khi những lấp lánh đánh mất quyền lực. Chỗ nào cũng lơ mơ chỉ một sắc trắng đục. Màu cái bông vừa mới trổ với bông gần tàn cũng không khác mấy nhau. Cái thứ ảo giác lừa mị nhưng dễ chịu, dù biết rồi nắng lên đâu vô đó hết, khoảng cách vẫn là khoảng cách.

Khách đến thành phố này lần đầu tiên gặp nắng tháng Bảy, ngay lập tức tự định nghĩa lại mùa hè. Nó không phải là những cơn mưa dầm phương Nam với gió và chân trời cũng ướt. Tháng Bảy ở đây bức bối và oi đến mức cứ muốn đứng dưới vòi nước cả ngày. Lạ là mỗi khi nhớ về lần đầu xa nhà vật vạ trong mùa hè xứ lạ, khách cảm giác như có một màn sương mờ. Chị bạn làm thơ cùng phòng nói chị sinh con đầu lòng năm mười sáu tuổi không biết là thiệt hay chơi ? Anh biên kịch tuồng chèo kể vừa trong trại tù ra, cả nhà tan nát, vợ bỏ rơi con để đi theo tay thẩm phán, sao mà lâm ly y như sân khấu vậy ? Và lời tỏ tình đó với đây, như thể chỉ là tiếng gió. Ra về là biệt mù tăm tích.

Không phải lúc nào thành phố cũng mù sương. Nhưng những lần khách lui tới nơi này, từng cái cười hồ hởi, từng cái bắt tay vồn vã, từng câu thăm hỏi đon đả, khách đều có cảm giác mung lung. Như mọi thứ đều không thực. Như thấy vài chính khách ghé tay nâng chiếc quan tài vị tướng, mà biết lòng dạ họ mỗi người một hướng. Như chiều sương tháng Ba, ở cái thành phố khách lui tới hoài mà vẫn lạ, lúc ngồi ngay vỉa hè cứ chờn chợn nghĩ kế bên mình là mép vực, biết đâu.

Em nhờ khách buộc lại giùm mớ tóc, chuyện nhỏ nhưng không thể làm bằng răng, như cách em bóc tách thỏi kẹo đậu phộng. Rót thêm cốc trà, em nói mai không dọn hàng quán ra đây. Tổ dân phố báo mai có bộ trưởng nào đó vi hành xe buýt, tuyệt không để cảnh bán buôn nhếch nhác. Vi hành cách chi mà dân biết tuốt trước cả tuần, bác xe ôm ngồi gần đó rên lên. Kiểu này thì mai nắng có soi thủng lớp mù sương, ông bộ trưởng cũng sẽ thấy mọi thứ trong tầm nhìn mình đều lung liêng, mơ ảo.

Chuyến xe buýt số mười bảy cua qua ngã ba, em rối rít hối khách chuẩn bị đi. Xe qua cầu Rồng mới sực nhớ để quên cái túi đựng sách. Quyết định quay lại trước khi đi xa hơn, bước chân xuống đường, ngó theo cái ống xả xe xô dạt một lỏm sương, sực nghĩ, mình đang quay lại tìm một thứ chắc gì còn.

Trời tối nhanh, chung quanh sương đẫm rợp. Gần nơi khách đứng có hai đứa nhỏ đang  thè lưỡi ra, không biết đo xem lưỡi ai dài hay cố nếm vị của sương mù.