|
Người Việt
Khi báo Văn Nghệ làm ‘thiên chức công an’
Phạm Chí Dũng
Trong toàn cõi Việt Nam, Văn Nghệ TP.HCM – một tuần báo trực thuộc Liên
Hiệp Các Hội Văn Học Nghệ Thuật TP.HCM – có lẽ là trang văn nghệ duy
nhất hiện thời không chỉ tự diễn biến tính đảng một cách giáo điều nhất,
mà còn “công an tính” sắt máu không kém.
Thô tục tận cùng
Trong tâm thức và tâm lý của giới sáng tạo nghệ thuật thường chẳng ưa
gì thói công an trị nhưng ít dám công khai nói ra, Văn Nghệ TP.HCM là
một trường hợp đặc biệt kỳ dị khi từ nhiều tháng qua, tờ báo này đã dung
nạp một đội ngũ tác giả với đẳng cấp từ ngữ tha hóa đến mức “máu trên
máu dưới.”
“Máu trên máu dưới” là cụm từ đã từng tồn tại trong một bài viết “phê
phán các quan điểm sai trái và xuyên tạc” ẩn trong mục “Nghiên cứu-Phê
bình-Trao đổi” của Văn Nghệ TP.HCM, nhằm công kích và bôi xấu một phụ nữ
hoạt động nhân quyền, nhưng ngay sau khi đăng đã bị nhiều văn nghệ sĩ
phản ứng quyết liệt đòi gỡ bỏ từ ngữ tận cùng bỉ lậu này. Cụm
từ trên không phải là duy nhất, mà chỉ là một trong nhiều minh họa bị
“hóa thân” vào gương mặt của giới văn nghệ đương đại thuộc hội đoàn nhà
nước. Bởi giới dư luận viên được “biên chế” vào Văn Nghệ TP.HCM còn sử
dụng nhiều từ ngữ khác không kém tượng hình mà bản thân sự dung tục còn
phải ôm mặt xấu hổ – đặc trưng cho một nền văn hóa xuống cấp tận cùng
của đội ngũ tác giả nghiễm nhiên ăn thuế dân nhưng vẫn “tự do sáng tạo”
đến mức đạp thẳng lên các quyền tự do căn bản của dân.
Những tác giả đó là ai? Phải chăng là các thành viên của Liên Hiệp Các
Hội Văn Học Nghệ Thuật TP.HCM?
Những văn sĩ và nghệ sĩ ở Sài Gòn cho biết, họ “sẵn sàng lấy đầu mà đoan
chắc là không có một nhà văn nào mất liêm sỉ đến độ viết bài theo lối dư
luận viên trên tờ Văn Nghệ TP.HCM. Việc tờ báo mang danh nghĩa đại diện
cho tiếng nói của giới văn nghệ sĩ mà lại đăng những bài viết hạ cấp đến
thế là một sự xúc phạm nặng nề đến lòng tự trọng của toàn thể giới văn
nghệ sĩ.”
Phép loại suy đã rõ: chỉ có thể là dư luận viên.
“Hợp đồng công an”? Số
bài viết “chống diễn biến hòa bình” của dư luận viên lại dày đặc một
cách bất thường trên Văn Nghệ TP.HCM. Rất nhiều bài và nội dung trong
những bài viết này đã được tung ra trên các blog, facebook cá nhân của
các dư luận viên từ trước đó, rồi được cập nhật thông tin và “xào nấu,”
cóp dán để cuối cùng trở thành “tác phẩm nghệ thuật” trên Tuần báo Văn
Nghệ của Liên Hiệp Các Hội Văn Học Nghệ Thuật TP.HCM. Sẽ
có thể châm chước cho thái độ “cuồng đảng” của những người đang tiếm
danh tiếng nói và bộ mặt văn học nghệ thuật, nếu số dư luận viên này
không quá cực đoan và đậm đà thuộc tính vô liêm sỉ. Rất dễ nhận ra là
nhiều bài viết được đăng trên Văn Nghệ TP.HCM không chỉ công kích mà còn
mạt sát, chửi bới thô lậu ghê gớm đối với những nhà hoạt động bảo vệ cho
dân oan đất đai, nạn nhân ô nhiễm môi trường, những người vận động thúc
đẩy sớm ban hành Luật Biểu Tình và Luật Về Hội, những người dám thể hiện
chính kiến ủng hộ đa nguyên và đa đảng…
Nhiều văn nghệ sĩ lại rất nghi ngờ rằng đã có một bản “hợp đồng” giữa
ông Nguyễn Chí Hiếu – Tổng biên tập báo Văn Nghệ TP.HCM và cũng là một
quan chức của Liên Hiệp Các Hội Văn Học Nghệ Thuật TP.HCM – với giới
“công an nhân dân.” Theo đó, Văn Nghệ TP.HCM đăng định kỳ và đột xuất
loại bài “chống diễn biến hòa bình” của giới tác giả công an và đồng
thời cho giới này được hưởng nhuận bút. Còn tất nhiên, nhuận bút được
trích từ nguồn ngân sách mà các “cơ quan chủ quản” là Thành Ủy và Ủy Ban
Nhân Dân TP.HCM cấp hàng năm cho Liên Hiệp Các Hội Văn Học Nghệ Thuật
TP.HCM, hoặc từ “mật quỹ” của cơ quan an ninh – “cơ quan phối hợp.” Ngân
sách hay quỹ này lại được “trích” từ tiền đóng thuế của người dân thành
phố…
Văn nghệ ngược dòng
Việt Nam năm 2017. Chẳng mấy khác với vài ba chục năm trước, vẫn là cái
thời mà văn học nghệ thuật như lùng bùng nguyên trạng trong cái áo đặc
biệt dùng để trói bó phạm nhân, trong một tâm thế mà mỗi câu chữ và hình
tượng phản biện trong tác phẩm đều bị kiểm duyệt một cách phi nhân tính
và phi nhân bản, vào lúc mà nhiều nhà văn cùng nghệ sĩ đã buông bút,
buông đàn, buông cọ, chán chường trong nỗi thất vọng không gì diễn tả
nổi về một chế độ chính trị bế tắc đang khiến các rường cột luân lý xã
hội sụp đổ thê thảm… Bỉ
bôi thay, Văn Nghệ TP.HCM lại ngược dòng vào đúng cái lúc như thế. Lúc
của buổi chợ chiều chính thể cùng những bài viết tụng ca lãnh đạo tởm
lợm khắm mùi cả dặm xa. Ngược dòng với tuyệt đại đa số nhà văn và nghệ
sĩ đang muốn tránh thoát cái bóng đè khủng khiếp lên tâm não và đời sống
của họ để hy vọng tìm ra một tia sáng, dù chỉ là tia sáng im lặng. Văn
Nghệ TP.HCM cũng đang ngược dòng tâm tư và ngược dòng xu thế dân chủ
không thể quay ngược của thời đại. Tờ báo này lại đang ngược dòng khi tự
nguyện làm mũi xung kích bảo vệ cho mảng tường thành toàn trị đổ nát,
chấp nhận “thiên chức công an” thay cho thiên chức sáng tạo nghệ thuật,
chấp nhận sự lên ngôi của bẩn thỉu về ngôn từ và đê tiện về tư cách. Văn
nghệ là một thiên chức của tự thân nó. Nghệ thuật chỉ được xác nhận và
tôn vinh bằng chiều dài lịch sử nếu không dính dáng đến chính trị hoặc
bị chi phối bởi chính trị, đặc biệt là chính trị độc đoán.
Không chỉ là cảm giác bị xúc phạm. Những bài viết thô lậu của giới dư
luận viên công an cứ hiện lên mỗi ngày trên Văn Nghệ TP.HCM càng đổ trút
thêm nỗi đọa đày tức tưởi lên đầu và vào tim các nhà văn và nghệ sĩ đang
trú chân trong một tổ chức hội đoàn nhà nước – nơi đã thụt lùi vào quá
khứ hàng nửa thế kỷ. |