TIẾNG DÂN
16-4-21

Tình ‘đồng chí’ và chiến dịch ‘đốt lò’

Jackhammer Nguyễn

Nhân vụ Lê Kiên Thành, con trai ông Lê Duẩn, cố Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam, đăng đàn bình luận về sự ác độc của người Việt hiện nay, có người trích lại hồi ký của ông Đoàn Duy Thành, một cán bộ lão thành, từng giữ chức Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (Phó Thủ tướng), nguyên văn như sau:

“Ra đến Hà Nội được 2, 3 ngày thì anh Ba (Lê Duẩn) mất. Tôi chạy lại gia đình anh. Chị và các cháu xúm lại hỏi tôi đi đâu mấy tháng. ‘Lúc anh Ba yếu nặng sao không lại?’ Tôi nói vì chuyến đi công tác ở miền Nam nên thất lễ với anh Ba trong những ngày cuối cùng. Cả nhà anh Ba lo lắng, nhất là mấy cháu gái Cừ, Muội, Hồng, các con rể Lê bá Tôn, Hồ ngọc Đại. Nói là cháu, nhưng các cháu nhỏ chỉ kém tôi 5, 7 tuổi. Tất cả xúm lại hỏi tôi và lo lắng: Ba cháu mất rồi… liệu họ có giết gia đình nhà cháu không?”

Câu chuyện này làm tôi nhớ đến một người tôi quen là bà Hoàng (tên đã đổi). Bà Hoàng là con gái của một vị tứ trụ. Người bạn thân của bà Hoàng kể với tôi rằng, vài ngày sau khi bố mất, có người trong Nam bay ra Hà Nội, tức tốc đưa anh chị em bà Hoàng vào Sài Gòn vì sợ bị ám hại.

Tôi tin hai câu chuyện trên là có thật. Ngoài ra còn có nhiều câu chuyện về ‘tình đồng chí’ như thế, lan truyền hư hư thật thật, trong không khí chính trị bí ẩn của đảng Cộng sản Việt Nam.

Tuy vậy cái ‘tình đồng chí’ này có khi không phải là mỉa mai như cách tôi dùng trên kia, mà có thật theo nghĩa là các ‘đồng chí’ chưa bị lộ che chở cho các ‘đồng chí’ đã bị lộ, hay là sau khi chặt, chém hết vây cánh của ‘đồng chí’ không đội trời chung thì… dừng lại.

Khoảng năm 2017-2018, phe cánh của đồng chí X, tức là cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (hỗn danh này được ‘đồng chí’ của ông Dũng là ông Trương Tấn Sang đặt cho) bị chặt, chém tơi tả khắp nơi, từ Trịnh Xuân Thanh bị lôi từ Đức về, cho tới Đinh La Thăng – Bí thư thành Hồ, bị “cưa ghế” rồi lôi từ trong Nam ra ngoài Bắc xử, người ta đồn nhau, phen này ‘đồng chí X’ khó mà thoát. Một nhà hoạt động xã hội dân sự trong nước nói với tôi rằng: “Không có đâu, như thế thì chơi sát ván đồng chí quá”.

Cho tới nay, câu nói của nhà hoạt động này được chứng minh là đúng. ‘Đồng chí X’ vẫn cười nói vui vẻ, đi dự đám tang ‘đồng chí’ này ‘đồng chí’ kia. Sau đại hội 13 và các cuộc họp kín, bàn bạc chia chác sau đó, con trai ‘đồng chí X’ là Nguyễn Thanh Nghị, đường hoàng ngồi vào ghế Bộ trưởng Xây dựng, bộ trưởng trẻ nhất hiện nay.

Việc dàn xếp này được cho là một nhân vật mới trong tứ trụ thúc đẩy, đương kiêm thủ tướng Phạm Minh Chính. Ông Chính có gốc công an như ông Dũng, và sự nghiệp thăng tiến từ thời ông Dũng còn nhiều quyền hành.

Chuyện này không rõ ra sao, nhưng việc thăng tiến của Nguyễn Thanh Nghị có lẽ là dấu hiệu báo rằng cuộc đại chiến giữa một bên là “phe” ông Dũng với “phe” ông Nguyễn Phú Trọng (đương kim tổng bí thư), đã kết thúc. Nhân vật Phạm Minh Chính, người được mong đợi tiếp tục công cuộc “đốt lò vĩ đại” của ông Trọng, lại là kẻ hòa giải cuộc nội chiến này.

Tại chiến trường thành Hồ, một đồng minh thân cận của cựu thủ tướng Dũng là cựu bí thư thành ủy Lê Thanh Hải (người được xem là giàu nhất Việt Nam nếu tính cả của chìm của nổi) có lẽ cũng yên tâm “làm người tử tế” (câu nói nổi tiếng của ông Dũng trước khi về hưu), sau khi một loạt đàn em của ông Hải như Tất Thành Cang, Nguyễn Thành Tài lần lượt bị bắt.

Công cuộc “đốt lò” tới đây có lẽ không trông chờ củi to nữa, mà chỉ là những nhánh củi nhỏ, nhưng sẽ có những bài thổi phần phật cho ngọn lửa rơm bùng lên nhưng không nóng. Việc này sẽ phù hợp với nhận xét của một nhà quan sát gần đây nói rằng, ông Phạm Minh Chính sẽ từ tốn thôi, vì không muốn gây thù chuốc oán.

Như vậy, có thể thấy có ba giai đoạn tình đồng chí.

Giai đoạn thứ nhất, tạm gọi trước giai đoạn “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”. Trong giai đoạn này, các cuộc thanh trừng sắt máu và kín kẽ, nhuộm màu ý thức hệ, như cuộc vây bắt ông Nguyễn Hộ, giam lỏng Trần Xuân Bách, gài và gạt tướng Trần Độ,…

Giai đoạn thứ hai là thời kỳ kinh tế thị trường, bắt đầu chủ nghĩa tư bản thân hữu, việc thanh trừng mang tên đốt lò, có hai mục đích, lấy lại niềm tin của dân chúng, nhân tiện diệt luôn phe đối thủ. Đỉnh điểm là vụ thanh trừng Đinh La Thăng, ủy viên bộ chính trị, là nhân vật cao cấp nhất của đảng Cộng sản Việt Nam cho đến nay, bị mang ra xử công khai, thậm chí trước khi bị khai trừ đảng.

Và bây giờ, có lẽ lãnh đạo đảng CSVN đang ở vào giai đoạn thứ ba, chủ nghĩa tư bản thân hữu bắt đầu cắm rễ mạnh, thể hiện qua việc bổ nhiệm Nguyễn Hồng Diên làm Bộ trưởng Công thương. Các phe phái ‘đồng chí’ đi vào giai đoạn quân bình, của nả thế lực đã được chia chác và các bên đang tạm hài lòng nhau, Nguyễn Thanh Nghị lên làm Bộ trưởng Bộ Xây dựng.